نشست مجمع عمومی؛ فرصتی بیبدیل
نویسنده : مریم عمادی
حجتالاسلاموالمسلمین حسن روحانی با همراهی وزیر امور خارجه و تعدادی از اعضای کابینه دولت با هدف شرکت در جلسه سالانه مجمع عمومی سازمان ملل روز یکشنبه تهران را به مقصد نیویورک ترک کرد. باید توجه داشت که سازمان ملل پس از جنگ دوم جهانی برای برقراری صلح در دنیا ایجاد شد و بهتدریج ابعاد متفاوتی به خود گرفت و درحقیقت تمام موضوعات متداول جامعه امروز را مانند بهداشت جهانی، خواروبار جهانی، هواپیمای جهانی و کشتیرانی جهانی را در برگرفت و درنهایت منجر به ایجاد سازمانهای مربوط شد؛ اما امروز وقتی در نقش و بدنه آن دقیق میشویم به موفقیت برخی از سازمانهای مربوط و عدم موفقیت برخی دیگر میتوان پی برد. بهطورکلی آن آرامشی را که باید این نهاد برای جهان به ارمغان میآورد، بهوجود نیاورد؛ زیرا شرایط بهگونهای شده که هر کشوری منافع و مسائل خود را در جهان دنبال میکند؛ به همین دلیل باید اذعان داشت که نقش سازمان ملل در صلح جهانی سعادت بشریت و پیشبرد مسائل مختلف بسیار ضعیف و کمرنگ است و از سویی در این میان مشارکت و حضور کشورهای مختلف دنیا در اداره دنیا آنطور که باید احساس نمیشود. در این میان مجمع عمومی از ارکان اصلی سازمان ملل محسوب میشود که اگرچه قطعنامههای موضوعی آن لازمالاجرا نیست، اما انعکاسی از دیدگاههای برآمده از فرهنگها و باورها، اعتقادات دینی و نگاه سیاسی کشورها به مسائل منطقهای و بینالمللی است. اما مهمترین بخش از نشست مجمع عمومی، اجلاس سران عضو سازمان ملل است که اهمیت خاصی به این نشست جهانی میدهد. در این میان پرسشی اساسی مطرح است و آن اینکه اجلاس سران مجمع عمومی سازمان ملل در شرایط فعلی از چه اهمیتی برخوردار است؟ در پاسخ این پرسش باید گفت شکی نیست که کشورهای جهان دیدگاهها، رویکردها و مواضع مختلفی دارند؛ ازاینرو، اجلاس سران عضو سازمان ملل این امکان را ایجاد میکند که کشورها مواضع، سیاستها و دیدگاههایشان را برای کشورهای دیگر و جامعه بینالمللی بیان کنند. این مسئله بهویژه در شرایطی که رسانههای غربی مواضع سایر کشورها را بر اساس منافع خود منتشر میکنند، بسیار اهمیت دارد؛ اما برگزاری این نشست در شرایط فعلی از چندمنظر مهم بهنظر میرسد: از یک منظر جهان کنونی درگیر چالشها و بحرانهای بزرگ منطقهای و بینالمللی است که در رأس آن میتوان به بحران سوریه و منازعه فلسطین- اسرائیل اشاره کرد. گذشته از بحران فلسطین که سالهاست با حمایتهای یکجانبه غرب و آمریکا از رژیم صهیونیستی به درازا کشیده و به غصب سرزمین فلسطینیان انجامیده است، بحران سوریه اکنون با حمایت غرب و حامیان منطقهای آن از مخالفان مسلح سوری، به مرحلهای حساس نزدیک شده که درصورت تداوم آن، آثار و عواقب جبرانناپذیری برای منطقه و جامعه جهانی بر جای خواهد گذاشت؛ لذا نشست سران مجمع عمومی سازمان ملل در شرایطی که بحرانهای اینچنینی ایجاد شده، باهدف دستیابی به راهحل سیاسی و برونرفت از وضعیت فعلی، از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ بهویژه بحران سوریه، نشست مجمع عمومی را که با حضور سران بیش از 130 کشور برگزار میشود، به صحنه آزمون سازمان ملل تبدیل کرده و یافتن راهحلی مسالمتآمیز برای برونرفت از آن، تقویتکننده نقش سازمان ملل در حفظ صلح خواهد بود. از سوی دیگر تولید و تکثیر سلاحهای کشتارجمعی از سوی کشورهایی که البته تحت حمایت غرب و آمریکا قرار دارند و در مقابل کشورهایی که خصومت با آمریکا دارند مانند کره شمالی، لزوم همفکری و هماندیشی سران کشورهای عضو را میطلبد و اهمیت نشست مجمع عمومی را دوچندان میکند. این نشست صحنه آزمون قدرتهای بزرگی است که داعیه مقابله با سلاحهای کشتارجمعی و هستهای را دارند؛ البته سکوت کشورهای غربی در قبال کلاهکهای هستهای رژیم صهیونیستی و بهانهگیری غرب در برابر فعالیت صلحآمیز هستهای ایران و کاربرد استانداردهای دوگانه در قبال آن، امیدها به سازمان ملل را در این زمینه ناامید کرده است. نکته دیگر به وضعیت اقتصادی و مالی کشورهای جهان و تلاطم ایجادشده در سیستم مالی و اقتصادی، طی سالهای اخیر بازمیگردد که به فقر و بیکاری جهانی انجامیده است؛ لذا نشست سران مجمععمومی سازمان ملل میتواند به محفلی تبدیل شود که هماهنگی جهانی در جهت پشتسرگذاردن بحران اقتصادی را عینیت بخشد، بحرانی که البته مسببان اصلی آن را باید در غرب جستوجو کرد.