عقبنشینی از رفراندوم؛ راه عبور از بحران کردستان
نویسنده : حسین رویوران
موضوع اقلیم کردستان، مسئلهای داخلی نیست که برخی کشورها مدعی شوند ترکیه یا ایران حق دخالت در امور داخلی عراق را ندارند. چون امنیت داخلی آنان درگیر است، پس حق مداخله در این موضوع را دارند؛ همچنین دولت عراق اکنون موضع کاملاً منفی دارد و دادگاه فدرال نیز پیرو همین دیدگاه است؛ بهطوریکه برگزاری رفراندوم در اقلیم کردستان را غیرقانونی اعلام کرد و اساساً برگزاری آن از سوی مسعود بارزانی که دو سال است دوره ریاست اقلیم او به پایان رسیده و به زور سرنیزه در این پست باقی مانده خود بهخوبی نشاندهنده غیرقانونیبودن این رفراندوم است؛ بههمیندلیل این مسئله تهدیدی برای یکپارچگی عراق محسوب میشود؛ تاجاییکه دولت عراق از ایران و ترکیه درخواست کرد مرزها و حریم هوایی خود را ببندند و فرودگاههای عربی و سلیمانیه را نیز بهطور کامل بست. این امر بیانگر این موضوع است که آنچه در اقلیم کردستان اتفاق افتاد با حق مردم در داخل و خارج از این کشور هماهنگ نیست نکته قابل ذکر اینکه تنها رژیمی که از برگزاری این رفراندوم حمایت کرد اسرائیل است که قطعاً خیرخواه منطقه نبوده و نیست؛ بلکه بهدنبال برافروختن آتش فتنه و جنگ در این منطقه است؛ البته رویکرد و موضع ایران در مسئله اقلیم کردستان روشن است: رفراندوم و تجزیه عراق برای تهران پذیرفتنی نیست. برای جلوگیری از تجزیه این کشور ایران اعلام کرد تحریمهای سیاسی، اقتصادی و گزینههای دیگر حتی نظامی روی میز است؛ زیرا تجزیه عراق موجب بههمخوردن شرایط منطقه خواهد شد و امنیت ملی ایران و ترکیه را تهدید خواهدکرد؛ بههمیندلیل جدایی اقلیم کردستان از عراق و تجزیه آن پذیرفتنی نیست. قطعاً این کشورها از امنیت ملی خود دفاع خواهندکرد و این مسئلهای که اتفاق افتاد توجیه ندارد. همه جوامع بهدنبال احقاق حقوق و رفاه خود هستند. کردها در یک وضعیت کاملاً مثبت قرار داشتند و از تمام حقوق فرهنگی و سیستم آموزشی به زبان کردی برخوردار بودند؛ پس چرا بحث رفراندوم مطرح شد؟ اتفاقاً در این راستا باید بهدنبال عوامل خارجی، بهخصوص اسرائیل بود. رژیم تلآویو بهدنبال ایجاد کشورهای قومی و مذهبی در منطقه است. اساساً این کشور تئوری تحتعنوان گالیورها دارد؛ یعنی آدمهای بزرگ باید نسبت به اسرائیل کوچک تجزیه شوند تا اینکه هموزن آن شوند؛ بههمیندلیل نقشههایی برای تجزیه عراق، سوریه، ایران، ترکیه و سایر کشورهای منطقه در سر دارد. اینکه الان و پس از برگزاری رفراندوم چه باید کرد تا هم جامعه کرد از دردسر دور شود و منطقه نیز از تنش و درگیری و صرف هزینههای هنگفت نجات یابد، کوتاهترین راه برای تحقق این اهداف چیزی جز عقبنشینی از رفراندوم و نتایج آن نیست. اصرار بر رفراندوم برای همه هزینهبر خواهد بود. ممکن است خونهای زیادی را نیز جاری کند؛ بنابراین باید تلاش شود تا هرچه سریعتر با همکاری میان سه کشور ترکیه، ایران و عراق این مسئله حلوفصل شود و زمینه برای نفوذ قدرتهای فرصتطلب فراهم نشود؛ چراکه تجزیه عراق تهدید جدی برای امنیت ملی ایران، ترکیه، عراق و سایر کشورهای منطقه خواهد بود.