نقشه شوم اردوغان برای سوریه
نویسنده : مریم عمادی
درحالیکه ارتش سوریه و همپیمانان آن به پیروزیهای خود در شرق سوریه علیه گروه تروریستی داعش ادامه میدهند و موفق به شکستن محاصره شهر الزور و آزادی آن شدهاند، دو چالش اصلی در برابر ارتش سوریه قد برافراشته است: اول، چالش نیروهای دموکرات سوریه یعنی یگانهای کردی موردحمایت آمریکا که سعی دارند در سیطره بر میدانهای نفتی از ارتش سوریه سبقت بگیرند تا بتوانند از آن برای تحقق فدرالیسمی که آرزویش را دارند، استفاده کنند. دوم، چالش ترکیه که از تحرکات نظامی و سیاسی کردی برای عملیشدن فدرالیسم بهره میبرد و تلاش میکند بر مناطقی در شمال و غرب سوریه مسلط شود؛ زیرا نیروهای ترکیه پس از بسط سیطرهشان در دو شهر جرابلس و الباب در شمال حلب، با استفاده از پوشش نشست آستانه، شهر ادلب را نیز در اختیار خود درآوردند؛ بهاینترتیب، نشست آستانه بهجای نعمت، تنها نقمت برای سوریه به ارمغان آورد چراکه تهران و مسکو تحتعنوان مشارکت ترکیه برای کاهش تشنج در ادلب و غرب حلب، با حضور نیروهای ترک در این مناطق موافقت کردند؛ اما اردوغانِ فرصتطلب به مانند یک روباه از مأموریت واگذارشده به ترکیه نهایت بهرهبرداری را کرد: 1. برخلاف آنچه در نشست آستانه درباره اعزام یگانهای نظامی نمادین ترکیه مقرر شده بود، اردوغان نیروهای ویژهای را بههمراه تانکها، زرهپوشها و سلاحهای پیشرفته به استان ادلب فرستاد.2. نیروهای ترکیه بخشهایی از استان ادلب و مناطق جدیدی در شمال و غرب حلب را اشغال کردند و در پی آن هستند تا مسافت 35کیلومتری در عمق خاک سوریه نفوذ کنند. 3. اردوغان با کنارگذاشتن جبهه النصره، نیروهای خود را به استان ادلب فرستاد تا در شرایط لازم با جبهه النصره هماهنگ شوند. 4. رئیسجمهور ترکیه اعلام کرد برای حفظ امنیت ملی ترکیه هرگز ادلب را ترک نخواهد کرد؛ با این بهانه که نیروهای نظامی کرد در منطقه عفرین حاضر هستند. 5. بار دیگر به طرح «دولت موقت» جان داد و اعلام کرد که در مناطقی از ادلب آن را اجرا میکند. 6. در نشستی با حضور نمایندگانی از سازمانهای جاسوسی ترکیه، از رویکارآمدن دوباره گروههای «درع الفرات» در چارچوب ارتشی واحد سخن گفت. نقشه اردوغان برای بازسازی این گروهها دو مرحله اساسی دارد: در مرحله اول سه گردان با نامهای مختلف تشکیل میشوند؛ یعنی، «ارتش ملی»، «سلطان مراد» و «جبهه الشام» و در مرحله دوم، این گروهها اسم خود را از دست میدهند و تحتعنوان ارتش واحد قرار میگیرند تا دولت موقت موردنظر را تشکیل دهند و آرزوی اردوغان برای ایجاد یک منطقه امن در شمال سوریه تحقق یابد و از سوی دیگر این نیروها مانع تشکیل حکومت فدرالی برای کردها شوند.
رئیسجمهور روسیه خطر ترکیه را احساس کرده و نگران آن است که مناطق کاهش تشنج با داعش، تبدیل به مناطقی برای تقسیم سوریه شود. پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است: آیا دو طرف ضامن، یعنی ایران و روسیه میتوانند اهداف اردوغان در ادلب و شمال غرب سوریه را مهار و کنترل کنند؟ در مقابل این اقدامات ترکیه، دولت سوریه نامهای به سازمان ملل فرستاد و از اشغال شهر ادلب توسط نیروهای ترکیه انتقاد کرد. این در شرایطی است که فیصل المقداد، معاون وزیر خارجه سوریه اعلام کرد: نیروهای ترکیه در ادلب، نیروهای اشغالگر هستند که برخلاف نتایج مذاکرت آستانه عمل میکنند. دولت سوریه برای جلوگیری از اشغال ادلب توسط ترکیه باید اقدام سیاسی و عملی مهمی در این باره انجام دهد.