دم خروس مدرنیته آشکار شده است
نویسنده : علیرضا شریف منش
اندیشه تفکر مدرنیته از فلسفه آغاز شد و پسازآن به وادی علوم انسانی از قبیل روانشناسی، اقتصاد، سیاست، جامعهشناسی و... رسید. مدیریت و تکنولوژی عناصر بعدی سازنده مدرنیته بودند که سرنوشت انسان 300 سال اخیر را در دست گرفتهاند، اندیشهای که بر انسانگرایی و فردگرایی بناشده و مدعی آسایش بشریت و ایجاد حس آزادی و پیشرفت برای او شده است. حالا ظاهراً دم خروس مدرنیته در حال آشکار شدن است. نخستوزیر انگلستان ایجاد وزارت تنهایی را در این کشور اعلام کرد و گفت که این وزارتخانه درصدد رسیدگی به امور تنهایان این کشور است.
اعلام تشکیل «وزارت تنهایی» توسط انگلستان خبر عجیبی بود که ترکیبی از بهت، استقبال و البته تلنگر را در جهان غرب رقمزد. قاره سبز که با گذشت یک سال هنوز از شوک رأی مثبت مردم انگلستان به همهپرسی جدایی این کشور از اتحادیه اروپا موسوم به برگزیت بیرون نیامده، با اقدام حیرتآور دیگری این بار از سوی دولت انگلستان مواجه شده
است ترزا می، نخستوزیر انگلستان پس از توصیههایی که توسط کمیسیون جو کاکس در خصوص موج گستردگی تنهایی ارائه داد، تریسی کرائوچ وزیر ورزش بریتانیا را برای این وزارتخانه تازهتأسیس انتخاب کرد تا فعالیت «هلن جو کاکس»، سیاستمدار فقید را پیش ببرد. کاکس از اعضای حزب کارگر و عضو پارلمان در ژوئن ۲۰۱۶ در یورکشایر غربی، با چاقو و تیراندازی موردحمله قرار گرفت و کشته شد؛ ازجمله کارهایی که کاکس پایهگذاری کرده بود، دنبالکردن موضوع «کمیسیون تنهایی» بود. این تصمیم بهسرعت مورد بازتاب گسترده جامعه و رسانهها قرار گرفت و در شبکههای اجتماعی نظیر توییتر و اینستاگرام چند هشتگ دربارهاش درست شد.
مسئله «تنهایی» در بریتانیا از آنجا اهمیت دارد که به اذعان صلیب سرخ انگلستان، بیش از نه میلیون نفر از جمعیت ۶۵, ۶میلیونی مردم این کشور، خود را اغلب یا همیشه تنها توصیف میکنند و آمارهای دولتی نشان میدهد که بیشتر شهروندان بالای ۷۵ سال بریتانیا تنها زندگی میکنند و برای حدود ۲۰۰ هزار نفر از افراد کهنسال، پیشآمده که بیش از یک ماه با دوست و اقوام خود صحبت نکردهاند، مسئلهای که نخستوزیر بریتانیا را وادار به واکنش درباره «مدرنیته» کرد. ترزا می طی اعترافی جالبتوجه و معنادار دراینباره گفت: «برای تعداد زیادی از مردم، تنهایی واقعیت تلخ زندگی مدرن است.»
ترزا می در ادامه صحبتهایش درباره این سبک زندگی مرگبار برآمده از جامعه مدرن گفت: میخواهم با این چالش در جامعه رودررو شوم. همه ما باید قدم برداشته و به تنهایی افراد کهنسال که از آن رنج میبرند، توجه نشان دهیم، به تنهایی افرادی که عزیزانشان را از دست دادهاند، افرادی که کسی را ندارند که با او حرف بزنند و افکار و تجربیاتشان را با او سهیم شوند.
اما درعینحال در واکنش به تصمیم جنجالی نخستوزیر بریتانیا، سیاستمداران آلمان، این کشور توسعهیافته و غول اقتصادی اروپا و جهان از این تصمیم همتایان انگلیسی خود استقبال کردند؛ بهطوریکه بر معضل تنهایی و تأثیرات آن بر مردم این کشور که بخش قابلتوجه آن افراد کهنسال هستند، بیشتر تمرکز کردهاند.
کارل لاوترباخ، سیاستمدار و کارشناس صحت از حزب «سوسیالدموکرات» معتقد است که بحث درباره تنهایی در آلمان در پی ایجاد «وزارت تنهایی» در بریتانیا بالا گرفته است. وی در این رابطه به روزنامه آلمانی «بیلد» گفت که برای برخی افراد بالای ۶۰ سال، تنهایی «خطر مرگ را به همان اندازه بالا میبرد که فردی بهشدت سیگار بکشد» و پیشنهاد داده است برخی افراد، بهویژه در وزارت صحت مسئول معضل تنهایی باشند تا بتوانند مبارزه علیه تنهایی را در جامعه هماهنگ و رهبری کنند.
به گزارش دویچه وله، روزنامه «بیلد» در گزارش خود به پژوهشی اشاره کرده که از سوی دانشگاه شهر بوخوم انجام شده است. در تحقیق دانشگاه بوخوم آمده است که ۲۰درصد افراد مسنتر از ۸۵ سال، احساس تنهایی میکنند. ۱۴درصد افراد بین ۴۵ تا ۶۵ ساله نیز گفتهاند که انزوای اجتماعی را احساس میکنند. مایکه لومن، پروفسور روانشناسی و سرپرست این تحقیق گفته است که این مسئله «یک چرخه فلاکت» برای افراد مسنی است که پیشازاین از مشکلات صحتی رنج بردهاند. به گفته او، تنهایی میتواند افسردگی و بیماریهای قلبی را در این افراد افزایش دهد.
این واقعه هرچند نشانهای کوچک است؛ اما بهصورت آشکار شاهد به بنبسترسیدن تفکر غربی است، تفکری که انسان را جدا از ماوراء دید و تمام قوت خود را در جهت زمینیکردن بشر به کار برد. بشر زمینیشده زمان خود را برای پیشرفت مادی صرف کرد و حالا پس از سالها تلاش مادی احساس تنهایی میکند و دولتهای غربی درصدد حل این معضل هستند؛ اما این مشکلات یکی پس از دیگری رخ خواهد داد. استعمار کارگران توسط سرمایهداران، تبعیض نژادی، تبعیض مذهبی، نگاه ابزاری و جنسیتی به زن، سرمایهگذاری بیشازحد بر صنایع جنگی و دهها مورد دیگر همگی بهوقوع خواهد پیوست و بشر را به تفکر فرو خواهد برد، تفکری که نتیجه آن بازگشت به ماوراء و تفکر فرابشری است، تفکری که بشر را دایر مدار امور نداند و خداوند متعال را بهعنوان دایره امکان بشریت تصور کند.
ترزا می ترسیم میکند: «واقعیت تلخ زندگی مدرن» و مایکل لومن، پروفسور روانشناسی دانشگاه بوخوم آلمان آن را اینگونه تکمیل میکند: «یک چرخه فلاکت».