وزارت امور خارجه انگلیس در بیانیهای از انتصاب سفیر جدید این کشور در ایران خبر داده است. این انتصاب در حالی صورت میگیرد که کمتر از هجده ماه از انتصاب نیکلاس هاپتون بهعنوان سفیر انگلیس در تهران گذشته بود. برخی تحلیلگران و کارشناسان مسائل سیاسی معتقدند که برکناری هاپتون، ارتباط مستقیمی با سفر اخیر بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس به تهران داشته است. به عبارت بهتر، هفتههاست که وزیر امور خارجه انگلیس تصمیم نهایی خود را در خصوص تغییر سفیر این کشور در ایران اتخاذ کرده؛آنچه مسلم است اینکه تغییر سفیر انگلیس در تهران، اگرچه از اختیارات وزارت امور خارجه این کشور اروپایی محسوب میشود؛ اما موضوعی عادی نبوده و نمیتوان آن را بهعنوان یک جابهجایی عادی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. بدون شک، این سؤال همچنان در اذهان باقی خواهد ماند که چرا بوریس جانسون بهعنوان وزیر امور خارجه انگلیس و یکی از اعضای ارشد حزب محافظهکار، نیکلاس هاپتون را بهرغم آن همه سوابق امنیتی از سمت خود برکنار و راب مکر را جایگزین وی کرده است؟! این جابهجایی در حالی صورت میگیرد که در عرف دیپلماتیک، بهطورمعمول کمتر پیش میآید یک سفیر قبل از پایان دوران خدمت خود به کشورش فراخوانده شود و فرد دیگری در مسند وی قرار گیرد. موضوع مهمی که باید در این خصوص مدنظر قرار گیرد، به ارتباط جابهجایی سفیر انگلیس در تهران با موضوع حمله به سفارت ایران در لندن بازمیگردد. اگرچه به نظر میرسد جانسون تصمیم خود برای تغییر سفیر انگلیس در تهران را از مدتها قبل اتخاذ کرده است، اما به نظر میرسد ماجرای حمله فرقه شیرازی به سفارت ایران در لندن، حکم عاملی تسریعکننده را در این خصوص داشته است. یکی از مفروضاتی که باید در این خصوص مورد توجه قرار گیرد، به تلاش وزارت امور خارجه انگلیس برای عدم تمرکز ایران بر موضوع حمله به سفارت کشورمان در لندن بازمیگردد. تغییر سفیر انگلیس و تبعات روانی و خبری آن، بهطورطبیعی قدرت مانور لندن را برای انحراف افکار عمومی کشورمان نسبت به ماجرای حمله به سفارت ایران در انگلیس فراهم میسازد و این درحالیاست که شواهد و مستندات موجود نشان میدهد حمله به سفارت ایران در لندن به صورتی کاملاً هدفمند، سازمانیافته و با حمایت دولت انگلیس و نیروهای امنیتی این کشور صورت پذیرفته است. بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس در خصوص انتصاب سفیر جدید کشورش در تهران به نکات قابلتأملی اشاره کرده است: «ایران نقش مهمی در منطقه خاورمیانه دارد؛ اما مهم است که این کار را به شیوه سازندهای انجام دهد، چیزی که من طی سفر به تهران در ماه دسامبر به آن تصریح کردم. توافق ایران، منعقد در سال 2015، یک موفقیت سترگ بود. محصول سالها صبر و تداوم دیپلماسی بود که تهدید (وجودِ) یک ایران مسلح به سلاح هستهای را از بین برد. در این راستا، من خرسندم که «راب» تجربه غنی بینالمللی خود را برای تعامل با ایران بهکار گیرد. ما با چالشها ازجمله انگلیسیهای دوتابعیتی دستگیرشده در ایران و حوزههای بالقوه همکاری مواجه هستیم. من منتظر همکاری با وی در این حوزهها هستم.» در این بیانات جانسون بهصورت غیرمستقیم اعلام کرده است که نسبت به عملکرد سفیر قبلی انگلیس در این حوزهها رضایت نداشته است؛ بااینحال گذشت زمان لازم است تا پشتپرده واقعی و دلیل اصلی برکناری سفیر قبلی انگلیس مشخص شود. راب مکر پس از انتصاب خود به عنوان سفیر جدید انگلیس در تهران نیز به دو نکته کلیدی، یکی در خصوص برجام و دیگری در خصوص مسائل منطقه اشاره کرده است. همین موضوعات نشان میدهد که سفیر جدید انگلیس با نقشه راه معینی در این مسند قرار گرفته است: «من مفتخر هستم که بهعنوان سفیر جدید انگلیس در ایران منصوب شدهام. در راستای هدف حیاتیمان بهمنظور تبدیل خاورمیانه به یک جای امنتر و باثباتتر، انگلیس به تعامل خود با ایران ادامه میدهد. من منتظر همکاری با دولت ایران و شرکای بینالمللی برای حفظ برجام و تعمیق روابط دوجانبه، از طریق تعامل سازنده درزمینه حقوق بشر، تجارت و یافتن راهحل سیاسی برای نزاعها در یمن، سوریه و مناطق دیگر هستم.» درهرحال، راب مکر در آوریل امسال، رسماً سفارت انگلیس در تهران را از نیکلاس هاپتون تحویل خواهد گرفت. بدون شک در آیندهای نزدیک، از سفیر جدید انگلیس در تهران و مواضع وی، چیزهای جدیدتری خواهیم شنید.