سایه برجام بر مذاکرات ترامپ و اون
نویسنده : زهرا کریمی
هفته گذشته «دونالد ترامپ» برای بار دوم با «کیمجونگاون» رهبر کرهشمالی در ویتنام دیدار و درباره پایان دادن به تسلیحات هستهای این کشور گفتوگو کرد. هرچند در این نشست هیچ توافقی برای خلع سلاح کرهشمالی حاصل نشد؛ اما دو رهبر مذاکرههای مثبتی در زمینه خلع سلاح هستهای و مسائل اقتصادی داشتند. اکنون پرسش اینجاست دلیل عدمموفقیت مذاکرات چه بود؟ باید گفت کیمجونگاون در این مذاکرات از توافقی که به حالت جنگ در شبه جزیره کره پایان دهد، استقبال کرد. این کشور همچنین پیشنهاد داد تا یک دفتر آمریکایی برای هماهنگی در «پیونگ یانگ» گشوده شود و شاید همین امر بتواند صداقت کرهشمالی درباره مذاکره با آمریکا را بهخوبی ثابت کند و شاخص مهمی برای قدرتهای بینالمللی باشد تا به میزان جدیت «اون» برای دستیابی به یک سازش پی ببرند. پس میتوان گفت مشکل از جانب آمریکاییها بود. خود ترامپ اعلام کرد که تصمیم دموکراتها برای مصاحبه با «مایکلکوهن» وکیل مدافع پیشین او در همان روزی که وی با «اون» دیدار داشته، در به سرانجام نرسیدن گفتوگوهای ویتنام بیتأثیر نبوده است. اما بسیاری از تحلیلگران آمریکایی مسئولیت شکست نشست بین ترامپ و کیمجونگاون را متوجه مشاوران رئیسجمهور آمریکا میکنند و نقش اصلی را به «جانبولتون» و تلاش او برای استفاده از نفوذش بر ترامپ، نسبت میدهند؛ کسی که نتوانست تمایل خود برای نرسیدن به توافق با کره شمالی را پنهان سازد؛ زیرا بولتون، مستشار آمریکایی هیچ رغبتی برای رسیدن به توافقی با کرهشمالی نشان نمیداد. مشاور امنیت ملی کاخ سفید، کره شمالی را موظف کرد تا علاوه بر دادن تضمینی برای کشف سلاحهای اتمیاش، سلاحهای شیمیایی و بیولوژیکی خود را نیز فاش کند!
اما در اینجا یک پرسش محوری مطرح میشود: آیا عاقلانه است که یک شخص، با هر پایه و مقامی، از چنین میزانی از نفوذ و تأثیر در سیاست دولتی مثل ایالات متحده برخوردار باشد؟! آیا بولتون به دنبال آن است تا ترامپ را به سمت پایان وحشتناک سیاست آمریکا سوق دهد؟!
بهطورطبیعی «بولتون» تحتتأثیر مؤسسات و دستگاههای سیاسی، نظامی و اطلاعاتی در واشنگتن است که خواستار ادامه جنگ سرد هستند و ترجیح میدهند حالت همزیستی با کرهشمالی و سلاح اتمیاش را ادامه دهند تا شرایط برای باجگیری از آن ادامه داشته باشد و حالتی شبیه به جنگ، همچنان استمرار یابد.
در این میان گروهی دیگر معتقد هستند، شکست مذاکرات اخیر «دونالدترامپ» با «کیمجونگاون» رهبر کرهشمالی در «ویتنام»، بیربط به خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریمها علیه ایران نیست.
در واقع میتوان گفت اصرار رهبر کرهشمالی بر رفع همه تحریمها در مقابل بستن یکی از پایگاههای هستهای این کشور به این دلیل بوده است که کرهایها متوجه شدهاند آمریکا و شخص ترامپ غیرقابل اطمینان هستند و نباید نقد بدهند و نسیه بگیرند.
خروج آمریکا از «برجام» و خودداری آن از اجرای تعهدهای خود طبق این توافقنامه، چشم و گوش کرهایها را باز کرد تا متوجه باشند که میتوانند دچار همان شرایطی شوند که امروزه ایران دچار آن است.
پیشتر هم کره شمالی یک توافقنامه با ایالات متحده آمریکا به امضا رساند.
شاید بتوان گفت بسیاری از افراد، تصاویر منفجر کردن برجک پایگاه هستهای کرهشمالی را به یاد دارند؛ اما پس از نابودی این پایگاه هستهای آمریکاییها زیر توافق زدند و هیچ تحریمی از بالای سر کرهشمالی برداشته نشد. دقیقاً مشابه اتفاقی که برای ایران پیش آمد و ایرانیها طبق برجام به تعهدهای خود عمل کردند؛ اما آمریکاییها بعد از اینکه خیالشان راحت شد که ایران به تعهدهای خود عمل کرده است، زیر توافق زدند.
آمریکاییها نه فقط تعهدهای خود در قبال ایران را انجام ندادهاند، بلکه حتی توافقنامه «پاریس» برای حفظ محیطزیست و توافق با «روسیه» برای توقف تولی تسلیحات موشکی را بر هم زدهاند.
با توجه به این شرایط بدیهی است که رهبر کره شمالی هم تلاش کند تا قبل از هر اقدامی تضمینهای لازم را بهطورنقدی بگیرد.
آمریکاییها بیدلیل ویتنام را برای این جلسه انتخاب نکردند؛ آنها به دنبال آن بودند که به رهبر کره شمالی نشان دهند که امروزه شرایط ویتنام چگونه است؛ درحالیکه قبلاً دشمن آنها بوده و چندین سال با هم جنگ داشتهاند.
ولی کاملاً مشخص است که آقای «اون» تحت تأثیر این تلاش آمریکاییها قرار نگرفته و فاصله چهار هزار کیلومتری که با قطار برای رسیدن به «هانوی» طی کرده، وی را آنقدر خسته نکرده بود که زیر بار فشارهای رئیسجمهوری آمریکا برود؛ رئیس جمهوری که فاصله واشنگتن تا هانوی را با گرانترین و مجهزترین هواپیمای لوکس جهان طی کرده
بود.
آقای «ترامپ» تصور میکرد با توجه به تجربه خوبی که در تجارت دارد، اگر با آقای «اون» وارد مذاکره شود، همین که مقداری هندوانه زیر بغل او بگذارد کافی است تا آقای «اون» خود را ببازد و تسلیم خواستههای ترامپ شود؛ اما رهبر جوان کره شمالی نشان داد که کارکشتهتر از این حرفهاست که خام ترامپ شود.
رهبر کره شمالی به خوبی میداند که امروزه شرایط معکوس است و این ترامپ است که بهشدت به توافق با کره شمالی نیاز دارد؛ نه کره شمالی به آمریکا.
اگر ترامپ موفق نشود به این توافق دست یابد با توجه به شرایطی که امروزه آمریکا با دیگر کشورهای جهان دارد، میتوان گفت ترامپ ثابت کرده که تمام سیاستهای خارجیاش بدون استثنا شکست خورده است و بهطورقطع این شرایط بر انتخابات آتی ایالات متحده تأثیر بسزایی خواهد داشت.
درست است مردم آمریکا در انتخابات به شرایط و اوضاع داخلی خود برای رأی دادن نگاه میکنند، اما به هر حال شکست در سیاستهای خارجی نکتهای است که میتواند ابزاری برای نا کارآمد جلوه دادن آقای ترامپ توسط مخالفان به حساب آید.