۳۰ درصد پسماند کشور در تهران تولید میشود
تعداد بازدید : 3
مدیریت پسماند؛ راه نرفته در پایتخت
سالهای اخیر بارها درباره بحرانی بودن وضعیت مدیریت پسماند در کشور بهویژه در پایتخت صحبت شده، اما همچنان این وضعیت بحرانی ادامه دارد. گویا ارادهای نه از سوی مردم و نه از سوی مسئولان برای سامان دادن به این وضعیت وجود ندارد. این بحران در حالی گریبانگیر پایتخت و شهرهای مختلف کشور است که سالهاست چنین معضلی به شکلی در کشورهای پیشرفته وجود ندارد که زباله به یکی از ارزشمندترین منابع کسب درآمد برای شرکتهای بزرگ شده است. در حال حاضر مردم در بسیاری از کشورها با تفکیک و تحویل زبالههای خود به دولت، شهرداری یا شرکتهای مسئول میتوانند برخی از هزینههای حمل و نقل یا حتی خرید خواروبار خود از فروشگاهها را تأمین کنند. چنین وضعیتی را با وضعیت کشور خودمان مقایسه کنید که زباله، غیراصولی جمعآوری و دفن میشود و همین امر سبب شده بسیاری از عرصههای طبیعی ما بهویژه در مناطق شمالی کشور با زباله پوشیده شود و کسی هم توجهی به آن ندارد. واقعاً مقصر واقعی این اوضاع کیست؟معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران در گفتوگو با ایرناپلاس میگوید: حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد پسماندهای کشور در تهران و شهرهای اطرافش تولید میشود. ۲۰ درصد پسماند خانگی، ۲۸ درصد پسماند پزشکی، ۲۵ درصد پسماندهای صنعتی کشور در تهران تولید میشود که البته به آنها باید پسماندهای کشاورزی و سایر پسماندها را نیز اضافه کرد.
کتال محسنی با اشاره به این که شیوه دفع اصولی پسماندها در کشور ما از جمله در تهران نهتنها مطلوب نیست، بلکه بهصورت کاملاً نادرست و غیرعلمی انجام میشود، میافزاید: در این زنجیره، ما و همه دستگاههای حاکمیتی و عمومی مثل شهرداریها و حتی خود مردم مقصر هستیم و در زنجیره مدیریت ناصحیح پسماندها هر کدام نقشی داریم. اول از همه ما بهعنوان شهروندان این کشور برخلاف تعالیم دین و مذهبمان که تأکید ویژه بر صرفهجویی مصرف منابع یا نظافت و بهداشت دارند، یاد نگرفتهایم زبالههای خود را مدیریت کنیم. متأسفانه با گذشت زمان و با صنعتی شدن جامعه و ازدیاد جمعیت، به جای اینکه به چنین موضوعاتی بیشتر دقت و توجه کنیم و آن را ارتقا دهیم، سال به سال نزول کردیم.
فرهنگسازی نکردیم
وی میافزاید: در حال حاضر ما دو تا سه برابر متوسط جهانی نایلون مصرف میکنیم و بهراحتی آن را در جادهها و محیط زیست رها میکنیم. در هیچ کجای دنیا هیچ شهرداری و دولتی نمیتواند بر تکتک شهروندان نظارت کند یا پشت سرشان زبالههای آنها را جمع کند. البته ما دولتیها و مسئولان هم فرهنگسازی نکردیم و آموزش ندادیم. آنقدر که برای پفک نمکی و رب گوجه فرنگی و مسائل تجاری تبلیغ میکنیم برای مسائل مربوط به فرهنگ عمومی و محیط زیست سرمایهگذاری و فرهنگسازی نکردیم. در چنین وضعیتی، معلوم است که مردم چطور رفتار میکنند. کافی است شما نگاهی به خیابانها، جنگلها و سواحل این کشور بیندازید و آن را با کشورهای دیگر مقایسه کنید، آیا واقعاً مردم در کشورهای دیگر اینگونه زندگی میکنند؟
مدیریت پسماند باید از تکتک خانهها شروع شود
وی با اشاره به شیوه دفن زباله در تهران در منطقه آرادکوه ادامه میدهد: گام اول مدیریت پسماند، تفکیک زباله است که آن هم از در خانه تکتک ما، بیمارستانها و مراکز درمانی، واحدهای صنعتی و تولیدی، مدارس و... باید شروع شود. ما باید به مردم بیاموزیم که برای مثال تفاله چای را به شیوه کنونی با چای در سطل زباله نریزند، چون همین تبدیل به شیرآبه میشود و درصد شیرآبه را بالا میبرد. دولت هم باید آموزش دهد و هم انگیزه این کار را در مردم ایجاد کند. وی با اشاره به این که مقدار بسیار کمی از زبالههای تفکیک شده توسط دورهگردها و افراد متفرقه جمعآوری میشود، ادامه میدهد: مقدار این زبالهها شاید حدود ۱۰ درصد است و ۹۰ درصد زبالهها یا مخلوط و تفکیک نشده هستند یا اگر هم تفکیک شده باشند در مخازن با هم مخلوط میشوند و بهصورت غیراصولی در مخازن نگهداری میکنند. از آنجا که این مخزنها روی جوی آب نصب شدند، این شیرابهها سرریز شده از طریق آبراهها به رودخانهها هدایت شده و با آبیاری سبزیجات بهصورت مستقیم و غیرمستقیم دوباره وارد بدن ما شود؛ از ماست که بر ماست، از که بنالیم؟
فقط با الفاظ بازی میکنیم
محسنی با تأکید بر دفن غیراصولی زبالهها در تهران میافزاید: من نمیخواهم خارج از گود ایستاده و قضاوت کنم، اما آیا شیوه و سیستم پردازش زباله در آرادکوه واقعاً جای سؤال ندارد؟ چند درصد پردازش زبالهها، کامل انجام میشود؟ آیا پردازش سنتی، آن هم بدون پیروی از روشهای علمی، فنی و بهداشتی، جوابگوی نیاز امروز جامعه ما هست؟ علاوه بر پردازش، در بحث تولید کمپوست، دپو و دفن پسماندهای بیمارستانی یا شیرابهها هم وضع به همین منوال است. افتخار میکنیم که شیرابهها را دوباره به سیکل تولید کمپوست برمیگردانیم، اما همه اینها بازی با الفاظ است. شیرابهای که COD بالای چند ده هزار میلیگرم در لیتر دارد، باید اصولی و علمی دفع شود. من میدانم که همه اینها اعتبار میخواهد و من نمیخواهم زحمات دوستان را تضییع کنم، اما باید بپذیریم که کار ما اشکال دارد؛ از کار محیط زیست تا وزارت بهداشت تا شهرداریها تا حتی خود مردم. واقعیت این است که با شعار دادن مشکلات حل نمیشود.