این روزها افزایش چندبرابری وام ازدواج و حواشی مربوط به آن خبر ساز شده است. حواشی که متاسفانه از سوءاستفاده برخی افراد از این مسئله پردهبرداری میکند و حقایق تلخی را آشکار میسازد که زیر پوست شهر جریان دارد.
این آمار بهمعنای افزایش «کودکهمسری» نیست
براساس آمار سال ۹۶، تعداد افراد زیر ۱۵ سال دریافتکننده وام ازدواج ۵۱نفر بوده است. از آنجاکه وام ازدواج به دختران از ۱۳ سال و به پسران از ۱۵ سال پرداخت میشود، این افراد شامل دختران بین سنین ۱۳ تا ۱۵ سالی هستند که تسهیلات مذکور را دریافت کردهاند. البته درسال ۹۷ همزمان با افزایش مبلغ وام ازدواج به ۱۵ میلیون تومان، این رقم به ۳۴۳۲ دختر زیر ۱۵ سال رسیده است. براساس اعلام بانک مرکزی در سال ۹۸ هم تا پایان مردادماه ۴۴۶۰ دختر زیر ۱۵ سال وام ازدواج را دریافت کردهاند. این آمار به معنی افزایش «کودکهمسری» نیست، بلکه نشان دهنده افزایش تعداد افراد زیر ۱۵ سالی است که متقاضی دریافت وام ازدواج شدهاند. این درحالی است که برخی سودجویان درجهت تشویش افکار عمومی و رسیدن به مقاصد خود، این هشدار آماری که برای توجه قانونگذار به ابهامات و نواقص و درنظر گرفتن نظارتهای درست بر اجرای قانون داده میشود را به مباحثی چون کودکهمسری و... مرتبط میکنند تا قانونگذار توجه لازم به نظارت قانونی در پرداخت این وام را نادیده بگیرد.
افزایش ۳ تا ۴ برابری دختران زیر ۱۵ سال وام گیرنده
محمدمهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در خصوص ازدواج افراد زیر 15 سال یادآور شد: اگر روند مذکور تا پایان سال با همین شیب پیش برود، پیشبینی میکنیم تعداد این افراد به ۱۲ هزار نفر نیز برسد. در حقیقت این رقم نسبت به کل سال ۹۷ نشان دهنده افزایش ۳ تا ۴ برابری دختران زیر ۱۵ سالی است که تقاضای دریافت وام ازدواج کرده و آن را دریافت کردهاند. وی با بیان اینکه از لحاظ عقلانی مشخص است که یک دختر زیر ۱۵ سال توانایی بازپرداخت اقساط وامش را ندارد، افزود: حتی اگر تصور کنیم که این دختران در مواردی به بلوغ کامل جسمی و فکری رسیده باشند اما در هرحال توانایی پرداخت اقساط وام خود را ندارند و احتمالاً همسر یا سایر اعضای خانواده آنها باید اقساط وام را پرداخت کند. این درحالی است که اگر این وام در سنین ۱۸ سال به بالا به دختران پرداخت شود،فرد قدرت تصمیمگیری و مطالبهگری درخصوص سهم مالی خود در زندگی مشترک را خواهد داشت. به عبارت دیگر به نظرمیرسد قانونگذار باید سهم وام این دختران را تا سنی که فرد بتواند وارد عرصه مدیریت مالی زندگی و خانوادگی شود، محفوظ نگه دارد و به میزان سهم اشتراکی افراد در زندگی مشترک توجه کند.
افزایش متقاضیان بالای ۶۰ سال وام گیرنده
معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان افزود: از سوی دیگر در سال ۹۶ تعداد افراد بالای ۶۰ سال که وام ازدواج دریافت کردهاند ۲۲۴ نفر بوده است که این رقم در سال ۹۷ به ۳۵۳۰ نفر و در ۵ ماه نخست سال ۹۸ به ۲۲۴۴ نفر رسیده است. همچنین این موارد روی میانگین سن ازدواج در کشور هم مؤثر هستند. این موضوع نشان میدهد قانونگذار تاکنون به بازه سنی دریافت وام ازدواج توجه نکرده است.
افزایش وام ازدواج به ۵۰ میلیون تومان
وی با بیان اینکه امسال نیز کمیسیون فرهنگی مجلس تصویب کرده است که رقم این وام برای سال آینده به ۵۰ میلیون تومان افزایش پیدا کند، تصریح کرد: اتفاقاً اگر شرایط بازپرداخت این وام برای جوانان تسهیل شود، به طوریکه آنها را به دلیل اقساط بالا تبدیل به بدهکاران بانکی نشوند، شاید بخشی از هزینههای آنها برای آغاز زندگی مشترک تأمین شود.
وی با بیان اینکه سامانه رسمی پرداخت وام ازدواج در کشور از سال ۸۸ آغاز به کار کرده است، توضیح داد: مبلغ تسهیلات ازدواج در آن زمان حدود سه میلیون تومان و با اقساط ۳۶ ماهه بود. مبلغ و شرایط بازپرداخت این وام تا سال ۹۵ تقریباً دچار تغییر خاصی نشد؛ این درحالی است که طی آن بازه زمانی نیز شاهد تورم حدود ۴۵ درصدی بودیم.
فعالیت سایتهای ترویجدهنده ازدواج صوری تندگویان ادامه داد: از دیگر موارد نگرانکنندهای که درسالهای اخیر با آن روبهرو بودیم نیز میتوان به مطرح شدن موضوع خریدوفروش وام ازدواج سایتهای ترویج دهنده ازدواج صوری و ... اشاره کرد که قانونگذار نسبت به آن توجه نکرده است؛ چراکه اگر این موارد تخلف هستند باید فکری در این خصوص کرد. نباید فراموش کرد که اگر این وام به جامعه هدف خود یعنی جوانان نرسد و تبدیل به معامله شود، منجر به بروز آسیبهای اجتماعی میشود.