حالا سه به یک شده است! اضلاع مثلثی که قرار بود کنار یکدیگر به صلح در سوریه کمک کنند، در مناقشه سوریه دچار اصطکاک شدهاند. ترکیه ابتدا با سوریه و روسیه و حالا با ایران در مسئله «ادلب» دچار تنش شده است.
مرکز مستشاری نظامی ایران، مستقر در شمال سوریه، روز گذشته با صدور بیانیهای اعلام کرد ارتش ترکیه همچنان به بمباران مواضع این مرکز ادامه میدهد.
در بخشی از متن بیانیه این مرکز آمده بود: «از صبح روز گذشته به نیروهایمان دستور دادیم نظامیان ترکیه را در ادلب هدف قرار ندهند تا جان آنها حفظ شود. نیروهای ما نیز بهرغم اینکه آنها را در تیررس داشتند، از هدف قرار دادنشان خودداری کردند، اما ارتش ترکیه همچنان به گلوله باران توپخانهای مواضع و مراکز و پایگاههای ما ادامه میدهد. مرکز مستشاری نظامی ایران در سوریه، نظامیان ترکیه را دعوت به برخورد عقلانی بر اساس مصلحت ملتهای سوریه و ترکیه میکند. باز هم تاکید میکنیم فرزندان ملت ترکیه در ارتش آن کشور در منطقه ادلب در تیررس نیروهای نظامی ما هستند و به راحتی میتوانستیم انتقام
بمباران مراکزمان را از آنها بگیریم، اما در پاسخ به دستورات صادر شده از فرماندههانمان خویشتنداری
کردهایم. از آنها دعوت میکنیم به فرماندهان و رهبران ترکیه برای حفظ آرامش و جلوگیری از ریخته شدن خون نظامیان ترکیه در خاک سوریه فشار وارد آورند.»
حملات ترکیه در ادلب که به تلافی کشته شدن 36 نظامی این کشور در حملات ارتش سوریه صورت میگیرد، موجب به شهادت رسیدن یک طلبه ایرانی هم شد. طلبهای که «فارس» بدون اشاره به عامل حملات، از به شهادت رسیدن وی در حملات هوایی به مواضع نیروهای مقاومت در استان ادلب سوریه خبر داد. خبرگزاری «الجزیره» هم پیش از این از شهادت چهار عضو حزباله لبنان در حملات ترکیه به حومه ادلب خبر داده بود. ترکیه تاکید کرده کوتاه نمیآید و خون سربازان کشته شده را تا آخرین قطره خواهد گرفت.
از آن سو روسیه همچنان تاکید دارد از حضور سربازان ترک در مواضع بمباران شده خبر نداشته است. وزارت دفاع روسیه گفته است سربازان ترکیه خارج از مراکز دیدهبانی خود و در صفوف تروریستها قرار داشتهاند.
گستره تنشها البته حالا به ایران هم رسیده است. ایران که در روزهای گذشته طرفهای درگیر در ادلب را به خونسردی و حفظ آرامش دعوت کرده بود، اکنون به مرحله «هشدار» به ترکیه رسیده است. خبرگزاریها از بمباران مواضع نظامی ایران در سوریه توسط ترکیه خبر دادهاند و ایران به آنکارا هشدار داده که این جملات را متوقف کند.
دیروز البته خبر رسید که فعلاً آتشبس صورت میگیرد. این خبر را «الجزیره» منتشر کرد و گزارش داد که همزمان با این تحولات، رؤسای جمهور ترکیه، فرانسه و روسیه طی تماس تلفنی درباره تحولات اخیر ادلب رایزنی و روی برقراری آتشبس توافق کردند.
گفته میشود مکرون در این تماس تلفنی، از پوتین و اردوغان خواست تا به عملیات نظامی در سوریه پایان داده و بر سر یک آتشبس دائم توافق کنند.
اما این توافق تا چه اندازه میتواند ضمانت اجرایی داشته باشد؟ ترکها عصبانی هستند و سطح تنشها میان آنکارا-مسکو مثل سال 2015 بالا گرفته است. باجخواهیهای ترکیه هم آغاز شده است؛ نخستین گزینهای که به آن رو آورده؛ در زمینه پرونده آوارگان سوری است. ترکیه همچنین این موضوع را به پروندههای گاز در خاورمیانه و موضع سخت اروپا در قبال نقش ترکیه درلیبی نیز ارتباط میدهد. اردوغان میخواهد در پرونده ادلب، اروپا را در مقابل روسیه قرار دهد. روز گذشته هم خطاب به روسیه گفت که از سر راه ما در سوریه کنار بروید. اردوغان گفت که کشورش به دنبال اشغال خاک و نفت سوریه نیست و همچنان برای صلح با طرفهای درگیر گفتوگو میکند.
و «صلح» چه واژه دستمالی شدهای است این روزها! دونالد ترامپ، همزمان با امضای توافق صلح میان نمایندگان کشورش و نمایندگان طالبان که در «دوحه»، پایتخت قطر صورت گرفت، از مردم افغانستان خواست تا صلح را در آغوش بگیرند و اردوغان درحالی که دستور حمله جنگندهها به مواضع سوری-روسی و ایرانی در ادلب را میدهد، از صلح سخن میگوید!