آمریکا در موضوع نفتکشهای ایرانی از چه حربهای استفاده خواهد کرد؟
تعداد بازدید : 7
آمریکا و چالش عکسالعمل
دکتر افشارسلیمانی، سفیر اسبق ایران در جمهوریآذربایجان: هدف ایران محک زدن آمریکا بود
هر گونه اقدام آمریکا علیه نفتکشهای ایرانی خلاف موازین و مقررات بینالمللی به شمار میرود؛ چراکه ایران دیگر تحت تحریمهای سازمان ملل متحد نیست
خبرآنلاین: چند روزی است که پنج نفتکش حامل بنزین جمهوری اسلامی ایران به سمت آبهای ونزوئلا روانه شدهاند که تاکنون دو نفتکش به مقصد مورد نظر رسیدهاند. این اولین بار نیست که ایران میزان وفاداری خود به متحدانش را اثبات میکند. از ایستادگی و کمک به کشورهای منطقه، ایران این بار با تصمیمی استراتژیک به یاری متحدی دیگر فارغ از بحثهای تمدنی و ایدئولوژیکی شتافته است. نفتکشهای ایرانی همراه با پرچم ایران از اقیانوس اطلس و از کنار ناوهای جنگی ایالات متحده آمریکا عبور میکنند تا به جهانیان این پیام را بدهند که علیرغم تحریمهای ظالمانه و غیرقانونی، تهران و کاراکاس به همکاری و تجارت قانونی خود ادامه خواهند داد؛ موضوعی که دولتمردان آمریکا را برآشفته است و آنها را برای عکسالعملی مناسب با چالشی جدی روبهرو کرده است. اینکه واشنگتن این بار از چه حربهای استفاده خواهد کرد موضوع گفتوگو با افشارسلیمانی، سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان و دیپلمات باسابقه کشورمان بود که در ادامه مشروح آن را میخوانید:
همزمان که نفتکشهای ایران به سمت آبهای ونزوئلا حرکت میکنند آیا آمریکا به جز لفاظیهای همیشگی دست به اقدامی خواهد زد؟ باید شاهد چه بهانهتراشیهایی باشیم؟
برای بررسی ابعاد این موضوع باید چند نکته را در نظر گرفت. یکی اینکه هر گونه اقدام آمریکا علیه نفتکشهای ایرانی خلاف موازین و مقررات بینالمللی به شمار میرود؛ چراکه ایران دیگر تحت تحریمهای سازمان ملل متحد نیست و در این راستا ایالات متحده آمریکا قادر نیست به آن شش قطعنامهای که لغو شده است استناد کند. تهران و «کاراکاس» هر دو از سوی واشنگتن تحریم شدهاند اما باید در نظر داشت که تحریمهای بینالمللی در این بین وجود ندارد. تنها مشکلی که وجود داشت بحث تبادلات مالی بود که از طریق تهاتر حل شد .نکته مهم دیگر اینکه این نفتکشها تحت مالکیت و با پرچم جمهوری اسلامی ایران به سمت آبهای ونزوئلا حرکت کردهاند و از این بابت نیز دست آمریکا بسته خواهد بود. از جمله اقداماتی که میتوان متصور بود که آمریکا در این خصوص در نظر بگیرد طرح اتهامات بیپایه خواهد بود. برای مثال این کشور چندی پیش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تروریستی نامید و تحریمهایی نیز اعمال کرد. بر این اساس امکان دارد بگویند اعضای سپاه قدس در این نفتکشها حضور داشتهاند که البته این هم اقدامی یکجانبه از سوی واشنگتن بوده است و عمومیت ندارد یا در مواردی دیگر بگویند علاوه بر بنزین، سلاح نیز در این نفتکشها حمل میشده است و از «خوانگوایدو» رهبر اپوزیسیون که فردی دست نشانده است استفاده و این ادعا را مطرح کنند که سلاحها برای سرکوب مخالفان استفاده خواهد شد. همزمان کشتیهای ایالات متحده آمریکا نیز در کارائیب به سمت نفتکشهای ایرانی حرکت کرده است و در آن سو دولت ونزوئلا نیز اعلام کرده که از نفتکشهای ایرانی استقبال و آنها را اسکورت خواهد کرد. البته ناگفته نماند که توان ونزوئلا در آن حدی نیست که در صورت درگیری احتمالی بتواند عکسالعمل مناسبی از خود نشان دهد.
هر اقدام نسنجیده میتواند چه پیامدهایی را از سوی ایران برای آمریکا داشته باشد؟
در تحلیل ها آمده که با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا این کشور دست به اقدامی نسنجیده نخواهد زد؛ چراکه ارزشش را ندارد. با توجه به تحولات اخیر و در یکسال گذشته، شاهد بودیم که کشتی ایرانی در آبهای جبلالطارق توقیف شد و متعاقبا جمهوری اسلامی ایران دست به اقدامی متقابل زد و کشتی انگیسی «استنا ایمپرو» را توقیف کرد. به نظر نمیرسد که آمریکاییها چنین ریسکی کنند و دست به چنین اقدام مشابهی بزنند.
عدم اقدام آمریکا علیه ایران را میتوان سیگنال یا چراغ سبزی برای کاهش تنشها بین دو کشور دانست؟
اگرچه اخیرا تنشهای لفظی بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا افزایش یافته است اما با بررسی تحولاتی چون شهادت سردار سلیمانی و حمله موشکی ایران به پایگاه عینالاسد، آمریکا تنها به اتهامزنی و حرف روی آورده است و از هر گونه اقدام عملی پرهیز میکند. اخیرا نیز به نظر میرسد یک نوع تنشزدایی غیرملموسی بین ایران و آمریکا به وجود آمده است. درخصوص عراق نیز شاهد هستیم که دولت جدید روی کار آمده و کابینه «مصطفیالکاظمی» از سوی پارلمان رأی اعتماد گرفته است. به نظر میرسد در این خصوص نیز تهران و واشنگتن یک نوع همسویی داشتهاند. با توجه به اینکه در عراق برخی از گروههای شیعه مخالف حضور الکاظمی در قدرت بودند، تهران و واشنگتن تماسها و همکاریهای غیرمستقیمی را نیز برای حمایت از او داشتهاند که به نوعی بیانگر تفاهم بین دو کشور است.
موضوع عزیمت نفتکشها در حالی که تنشهای ایران و آمریکا را افزایش داده چگونه میتواند تبدیل به فرصتی برای تنشزدایی شود؟
میتوان گفت در پشت صحنه یک سری از همکاریهای غیرمستقیم بین تهران و واشنگتن وجود دارد و احتمال میرود این موضوع به عاملی تبدیل شود تا آمریکا دست به اقدامی علیه نفتکشهای ایرانی نزند. ضمن اینکه رسیدن این نفتکشها به ونزوئلا و عدم تعقیب از سوی آمریکا نیز میتواند فرصت دیگری را برای ادامه مسیر تنشزدایی بین آمریکا و ایران پدید آورد. با توجه به پایین آمدن محبوبیت «ترامپ» ممکن است وی کارتهای برندهای را برای تنشزدایی با ایران رو کند و حتی امتیازاتی نیز به ایران بدهد. در این سو ایران نیز به دنبال تأمین منافع ملی خود است و برایش «ترامپ» یا «بایدن» تفاوتی ندارد. هر چند دموکراتها و جمهوریخواهان از لحاظ تاکتیکی با هم تفاوتهایی دارند اما از لحاظ استراتژیکی فرقی آنچنانی بین این دو نیست.نکته دیگری که باید در نظر داشت اینکه ایران در این شرایط خاص و ویژه نفتکشهایش را به سمت ونزوئلا فرستاده است و بیش از 10هزار کیلومتر راه در پیش دارد و با هر نگاهی که به قضیه بنگریم، اقدامی به صرفه نیست و هزینههای حمل و نقل بسیار بالاست و بیشتر میتوان آن را اقدامی نمادین نامید. از طرفی قرار نیست ایران در صورت عادی شدن شرایط همیشه نفت گاز و یا بنزین ونزوئلا را تأمین کند. جمهوری اسلامی ایران با این اقدام بیشتر قصد محک زدن آمریکا را داشت.