چرا تلویزیون انحصار سریالسازی را میخواهد؟
تعداد بازدید : 2
اگر برنده نیستی رقیب را حذف کن!
از ضعف سریالهای تلویزیونی تا قوت رقیب؛ دلایل صداوسیما برای حذف رقیب
ادامه از صفحه یک
از هفتخوان خط قرمزهای عریض و طویل تلویزیون نداشتند و مردم حاضر بودند برای تماشایشان به صورت هفتگی مبلغی بپردازند. جنجال اول از همان روزها شروع شد. یک رقیب تازه به میدان آمده بود و انحصار تلویزیون در حال از دست رفتن بود. سریالهای اولیه عرضه شده در شبکه نمایش خانگی اما نیمهکاره باقی ماند و همین موضوع باعث شد تا این مدیوم تازهنفس از راه نرسیده زمین بخورد و چندسالی هم خبری از سریال تازه نباشد.
چندسال بعد اما این حسن فتحی و «شهرزاد» بود که بار دیگر رونق را به شبکه نمایش خانگی برگرداند تا جایی که این روزها به طور همزمان چند سریال در چند روز هفته به بازار نمایش خانگی عرضه میشود و هر کدام از این سریالها هم مشتریان خاص خود را دارند که حالا با شیوع کرونا و محدود شدن فعالیتهای اغلب مردم تعدادشان بیشتر از قبل هم شده است. همین موضوع بار دیگر تلویزیون را به تکاپو انداخته است. با واردشدن تلویزیونهای اینترنتی یا همان ویاودیها و حضور آنها در عرصه سریالسازی و ساخت سریالهای موفقی مثل «همگناه» حالا تلویزیون حضور رقیب را خیلی نزدیکتر از پیش احساس میکند. برای همین یک بار دیگر و اینبار در جنگی رودررو به مصاف شبکه نمایش خانگی رفته تا این عرصه را هم در دست بگیرد. این تکاپو موجب شده است که این روزها «انحصارطلبی» پرتکرارترین کلیدواژه منتقدان تلویزیون در این زمینه باشد. بسیاری از اهالی رسانه در صفحات شخصیشان به خاطر این زیادهطلبی تلویزیون به جامجمنشینان تاختهاند و برای از دست رفتن این عرصه فرهنگی هم فریاد سر دادهاند. برخی هم از این نوشتهاند که تلویزیون که حالا سالهاست سریال موفق و ماندگاری تولید نکرده چطور میخواهد شبکه نمایش خانگی را هم در دست بگیرد.
فریدمدرسی (فعالرسانهای) یکی از این افراد است که چندی پیش در واکنش تند به تلاشهای صداوسیما برای در دست گرفتن انحصار سریالسازی نوشته بود: «نهاد صداوسیما بدون پاسخگویی نسبت به محتوای تولیدی خود در جنگ نرم همچون اختاپوس دستانش را به سوی پروژههای پولساز دراز میکند. امروز به سراغ وزارت ارشاد آمده تا مجوز سریالهای خانگی را به دست گیرد و پولی به جیب زند. این نهاد فرهنگی نیست کارتل اقتصادی است که حقحساب میگیرد.»
این توئیت با واکنش عجیب حمیدخواجهنژاد روبهرو شد. روابط عمومی معاونت سیما که گویا از انتقادات در شبکههای اجتماعی به زیادهخواهی صداوسیما برای در دست گرفتن انحصار سریالسازی حسابی شاکی شده است نوشت: «اساساً وزارت ارشاد در حوزه سینما وظیفه دارد و تعهدی در حوزه سریالسازی نداشته، همانطور که تلویزیون در ساخت سینمایی ورود نکرده است. خوب است قبل از افاضات شاذ کمی تحقیق کنید و مطلع باشید!» این توئیت و گزارههای غلط موجود در آن خیلی زود با واکنش اهالی رسانه برای معرفی فیلمهای مختلفی که صداوسیما در طول سالهای اخیر تولید کرده است روبهرو شد. از «مهمانمامان» «هرشبتنهایی» «یک خانواده محترم» تا «اتوبوس شب» «دهرقمی» و ... . گزاره دیگری که در توئیت خواجهنژاد مورد توجه قرار گرفت این جمله بود: «اساساً وزارت ارشاد در حوزه سینما وظیفه دارد و تعهدی در حوزه سریالسازی ندارد.» جملهای که به نظر میرسد از ناآگاهی نویسنده آن نسبت به قانون تأسیس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سرچشمه میگیرد. چه اینکه این وزارتخانه مطابق آییننامهای که در سال ۱۳۷۲ با امضای علیلاریجانی وزیر فرهنگ و ارشاد وقت به آن ابلاغ شده است وظیفه تولید و تأمین برنامههای ویدئویی را برعهده دارد. آییننامهای که در ماده یک آن به صراحت عنوان شده است: «تولید هر برنامه ویدئویی باید با مجوز ساخت از جانب اداره کل نظارت و ارزشیابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گیرد.»
در ابتدای این آییننامه هم در توضیح گونههای مختلف برنامههای ویدئویی از «داستانی، سریال، مستند در زمینههای هنری، علمی، آموزشی و ضبط برنامههای نمایشی و تئاتر، انیمیشن و عروسکی» نام برده شده است.
اگر برنده نیستی رقیب را حذف کن
در اینکه مدتهاست تلویزیون حداقل در ساخت سریالهای مخاطبپسند کارنامه قابل قبولی نداشته اغلب منتقدان این رسانه متفقالقول هستند. اما نکتهای که شاید این روزها بیش از همه به چشم بیاید جدا شدن اغلب کارگردانهایی است که سالها قبل سریالهای ماندگار و پرمخاطب تلویزیون را در کارنامه داشتند اما این روزها ترجیح میدهند برای شبکه نمایش خانگی سریال بسازند. از سیروسمقدم که ساخت «پایتخت» چند سالی برگ برنده تلویزیون در میزان مخاطب و رضایتمندی آنها بود و گویا برایش مهم نیست آخرین فصل سریالش را نیمهتمام گذاشته تا حسنفتحی که با وجود تلاشهای تلویزیون برای بازگرداندنش بار دیگر با سریال «جیران» سودای شبکه نمایش خانگی در سر دارد. از سوی دیگر شبکه سه سیما که همیشه سریالهای پرمخاطبی در بهترین ساعت روی آنتن میبرد چندماهی است که حتی با وجود بهرهگیری از نویسنده سیمرغدار جشنواره فیلم فجر یا استفاده از یک شاخ فضای مجازی برای سریال کمدی جدیدش هم نتوانسته دل مخاطب را به دست آورد و عملاً بهترین باکس سریال تلویزیون مدتی است کارکرد خود را از دست داده است.
در همین شبهای گذشته تلویزیون سه سریال «دخترمنرگس» «شاهرگ» و «آخرخط» را روی آنتن داشته که نگاهی به بازخوردهای این سریالهای در شبکههای اجتماعی نشان میدهد هیچکدام در جذب مخاطب موفق عمل نکردهاند و این درحالیاست که در شبکه نمایش خانگی رقابت سختی میان «آقازاده» و «همگناه» برای جذب مخاطب وجود دارد و این رقابت در شبکههای اجتماعی به خوبی خود را نشان داده است.