روزنه ورود دلالان به بازار مواد اولیه کجاست؟
تعداد بازدید : 6
ورود کارچاقکنها به بورس
نویسنده : مانا فکور
این روزها در بازار بورس بیش از ۱۵۰ شرکت بورسی از میان ۸۰۰ شرکت بازدهی بالغ بر ۱۹۰ واحدی را تجربه میکنند. در این چند سال اخیر توجه اکثر سرمایهداران بیشتر به سمت بازارهای موازی آن یعنی طلا، سکه و ارز بوده است. بازار سرمایه کشور به عنوان پیشران اقتصادی ایران توانسته در ماههای گذشته با جذب نقدینگی پرحجم هم به مهار تورم کمک کند هم نقشی اساسی در تأمین مالی بنگاههای اقتصادی داشته باشد و هم در تنظیم تعادل در بازارهای مختلف کالایی ایفای نقش کند. جذابیت بازار بورس باعث شده سهام برخی شرکتها را غیرواقعی جلوه دهند. مجتبی فریدونی، کارشناس بازار سرمایه در این خصوص هشدار میدهد: سیل نقدینگی، بورس را متعجب کرده از این رو عدهای با سوءاستفاده از این وضعیت قیمت سهام برخی شرکتها را غیرواقعی جلوه میدهند. او به قیمت غیرمنطقی برخی سهام اشاره میکند و میگوید: رشد بیسابقه بورس، بازار واسطهها را گرم کرده در این شرایط برخی افراد بهعنوان واسطه میان شرکت و بورس تلاش میکنند شرکتهای مختلف را وارد بازار کنند در حالی که ارزش واقعی برخی شرکتها با قیمت سهام آنها تفاوت چشمگیری دارد. او در عین حال تاکید میکند: قیمت واقعی ۷۰ درصد شرکتهای فعال دربورس غیرواقعی است و این موضوع صرفاً به شرکتهای تازهوارد محدود نمیشود. مجتبی فریدونی با بیان اینکه سهام شرکتهای بزرگ و اسم و رسمدارتر هم با لابیگری با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی روی تابلو مبادله میشود، میگوید: این وضعیت به مراتب در عرضه اولیهها بدتر است. فعالیت واسطههایی که برای ورود شرکتها به بورس رایزنی و لابی میکنند اشکالات زیادی به وجود آورده است و او در عین حال میگوید: اگر حیطه فعالیت دلالها به مشاوره و راهنمایی برای ورود به بورس محدود باشد، ماجرا تغییر میکند. او اعلام میکند: واسطهها میتوانند به شرکتها برای ورود به بازار سرمایه مشاوره بدهند، اما این افراد گاه فعالیتشان به نحوی است که با غیرواقعی جلوه دادن سهام شرکتها قیمت سهام را بالا میبرند که نوعی خلاف محسوب میشود و هیچ جای بحثی در مورد فعالیت آنها نمیگذارد. این کارشناس بازار سرمایه تاکید میکند: برخی افراد با تبلیغات غیرواقعی و زد و بندهایی که میکنند قیمت سهام را بهصورت کاذب بالا میبرند و ارزش واقعی سهام را از سهامدار مخفی میکنند و متاسفانه عدهای از سهامداران هم بدون مطالعه و از سر ناچاری ناخواسته وارد بازی دلالها میشوند.
شکلگیری رانت گستردهای در بازار مواد اولیه
باید گفت رواج قاچاق مواد اولیه، آن هم به دلیل ارزان بودن، موجب شد دولت با راهاندازی سامانه بهینیاب در خرید و فروش محصولات یارانهای بورسی دخالت کند، اما این دخالت، نه تنها نتیجه مؤثر نداشته بلکه باعث شکلگیری فسادی از جنسی مشابه قاچاق شده است.
حضور دروازهبانانی که به دلالان اجازه ورود دادهاند، سامانه را از کارکرد اصلی خود دور کرده و سبب شده، تولیدکننده نماها وارد این سامانه شوند و مواد اولیه ارزان را خریداری و در بازار آزاد با چندین برابر قیمت بفروشند. اخیراً دولت با تعیین سهمیههای اندک سعی کرده جلوی رانتخواران را بگیرد اما این تصمیم هم گلایههای دیگری به دنبال داشته و تولیدکنندههای واقعی را برای تأمین نیازشان با مشکل مواجه کرده است. میثم باقری کوپایی، کارشناس بازار سرمایه در ارزیابی وضعیت کنونی بازار مواد اولیه گفت: متاسفانه با وجود راهاندازی سامانه بهینیاب، شاهد شکلگیری رانت گستردهای در بازار مواد اولیه هستیم که در استانها و همین طور تهران، در تخصیص سهمیه شرکتها، گزینشی عمل میشد و از این رهگذر بازار به شدت متلاطم شد چرا که تولیدکننده واقعی برای خرید مواد اولیه با مشکل مواجه میشود. به نظر میرسد، اگر دولت حمایتهای یارانهای خود را به جای مواد اولیه به سمت مصرف کننده هدایت کند، این چرخه به مراتب سالمتر از وضعیت فعلی خواهد بود.