لبنان دارای یکی از نامتجانسترین بافتهای قومی – جمعیتی در جهان است. امروزه در لبنان هجده طایفه و قومیت رسمی وجود دارد، قومیتگرایی هسته اولیه بیثباتی در لبنان محسوب میشود. ساختار نظام سیاسی طایفهای لبنان و نظام اقتصادی غیرتولیدی آن از بدو تأسیس این کشور به ویژه با شکلگیری توافق طائف پس از پایان جنگ داخلی، خود ذاتاً بحرانساز بوده و از نظر غالب تحلیلگران قادر به اداره سیاسی و اقتصادی این کشور نبوده است. در این سیستم پستهای مهم دولتی نه بر اساس شایستگی بلکه بر اساس طایفهگرایی تقسیم میشود لذا پس از توافق طائف، قدرت به صورت جزئیتر در بین قومیتها و بر مبنای مذهب توزیع شد، به صورتی که حتی امروز نیز برای اغلب سیاسیون لبنانی منافع حزبی و طایفهای بر منافع ملی ارجحیت دارد و تا منافع احزاب متبوع آنها تأمین نشود، نمایندگان احزاب حاضر به پذیرش هیچ ساختار و دولتی نیستند.
پس از انفجار بندر بیروت در مرداد 1399 که تیر خلاصی بر پیکر هیئت دولت به ریاست حسان دیاب بود، سعد الحریری که خود در شروع اعتراضات داخلی لبنان مجبور به استعفا شده بود، مجدداً مأمور تشکیل دولت لبنان شد و حال بهرغم گذشت چهار ماه از مکلف شدن وی به تشکیل دولت، هنوز دولتی در لبنان تشکیل نشده است و سیاسیون لبنان مکرراً در اظهارات خود اعلام میکنند که تشکیل دولت نیاز به توافق تمامی احزاب دارد، همزمان رسانههای لبنانی هم از ارائه چند فهرست از هیئت دولت از طرف حریری به میشل عون رئیسجمهور لبنان خبر دادهاند که البته میشل عون آنها را رد کرده است. تعویق چند ماهه سعد الحریری برای تشکیل دولت، در دوران ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا را میتوان در راستای وقتکشی وی برای پایان دولت ترامپ و روی کار آمدن جو بایدن ارزیابی کرد، هر چند که سعد الحریری معتقد است با روی کار آمدن جو بایدن از فشارهای بینالمللی روی لبنان کاسته خواهد شد چرا که از منظر وی لبنان در اولویتهای سیاست خارجی جو بایدن نیست، اما همچنان شاهدیم که در عمل اتفاق خاصی نیفتاده و سیاست آمریکا در قبال لبنان تقریباً به شکل سابق ادامه یافته است.
امروز فضای داخلی لبنان کاملاً مبهم است که این خود نشان از باز نشدن گره کور تشکیل دولت در این کشور است و جالب است که اغلب سیاسیون لبنان نیز معتقدند که این بحران برای مدتی طولانی ادامه خواهد داشت و نباید فعلاً امیدی به پایان این بحران داشت.
با بررسی وضعیت فعلی لبنان، میتوان عدم تشکیل دولت لبنان و ......