شعار امسال هفته جهانی سلامت مردان «برای کووید ۱۹ اقدام کنید»
تعداد بازدید : 1
دغدغههای سلامت مردان در برابر کرونا
هر ساله معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در در ارتباط با سلامت مردان و با هدف حساس سازی این بخش از جامعه، برنامههای متعددی را اجرا میکند که میتوان به تدوین پروتکلهای خودمراقبتی مردان و آموزش و فرهنگ سازی، اجرای کمپینهای مختلف در هفته ملی سلامت مردان، برگزاری نشستها و برنامههای آموزشی متنوع توسط کارشناسان سلامت شغلی و ایمنی کار و آموزش سلامت شبکههای بهداشت و درمان شهرستانها و مشاوره رایگان تغذیه و سلامت روان مردان میانسال و انجام معاینات در مراکز بهداشتی درمانی، از جمله برنامهها است. همچنین از زمان شیوع کرونا تا کنون در راستای تلاش برای افزایش آگاهی مردان بهص موضوع سلامتی به طور کلی و بیماری کووید ۱۹ تشویق مردان به مشارکت در برنامههای بهداشتی پایه اقدامات مختلفی اجرا گردید. در حال حاضر برای ارتقاء سلامت مردان انجام مراقبت و ارزیابی سلامت آنان در کلیه مراکز خدمات جامع سلامت در شهر و روستاهای مازندران انجام میشود و مردان میتوانند با مراجعه به این مراکز و دریافت خدمات مربوطه، به حفظ و ارتقاء سلامت خود کمک کنند.
نگاه مردان به سلامت
در جامعه ایرانی نیز مردان به سلامت خود کمتر فکر میکنند و علل عمده این امر را نیز به عواملی چون مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نسبت میدهند. با وجود آنکه، بیش از 50% از مرگهای زودرس مردان قابل پیشگیری است همواره شاهد افزایش نرخ مرگ و میر مردان هستیم که نشان از بی اعتنایی آنان نسبت به عوامل پیشگیرانه است. مردان کمتر به پزشک مراجعه میکنند.
اغلب مردان بر این باورند که بهداشت و سلامت مقولهٔ کاملاً زنانه است از این رو متاسفانه اینگونه به نظر میرسد که سلامت در فرهنگ و بافت زندگی مردانه جایی ندارد. با توجه به مطالعه بار بیماریها در جنس مذکر در تمام سنین، مهمترین علل سالهای از دست رفته عمر حوادث عمدی و غیرعمدی است، مطالعات دیگر نشان میدهد که در مردان حوادث و سوانح ترافیکی 5 برابر زنان، بیماریهای شغلی و مشاغل سخت و سقوط: 3 برابر زنان و اعتیاد به عنوان یک عامل خطر برای حوادث 10 برابر زنان میباشد. گرایش مردان به رفتارهای نامناسب بهداشتی، بی توجهی به جستجوی خدمات پزشکی موردنیاز و نیز اشتغال به فعالیتهای ورزشی و شرایط شغلی سخت و خطرناک، زمینه ساز بروز وضعیت نامناسبی موسوم به"بحران خاموش سلامت" در حوزه سلامت مردان شده است.
چرا توجه به سلامت مردان اهمیت دارد؟
• هدف اصلی هر نظام سلامت حفظ و ارتقای سلامت همه جامعه میباشد. (زن و مرد)
1- مردان بعنوان سرپرست خانواده در تأمین سلامت خانواده نقش کلیدی دارند.2- مردان بعنوان نیروی فعال جامعه در اقتصاد جامعه و خانواده نقش اساسی دارند.3- مردان بیشتر در معرض عوامل خطر محیطی و شغلی قرار دارند: حوادث و سوانح ترافیکی: 5 برابر زنان بیماریهای شغلی و مشاغل سخت سقوط: 3 برابر زنان حوادث عمدی (نزاع و خشونت) سرطان پروستات سرطان مثانه
4- مردان در برابر بیماریهای آمیزشی، ایدز و اعتیاد آسیب پذیرتر هستند 5- مردان بدلیل مشغله کاری فرصت کمتری برای توجه به پیامهای آموزشی سلامتی دارند و کمتر به سلامت خود توجه میکنند تا زمانی که بیماری پیشرفته بالینی بروز کند. مهمترین علل سالهای از دست رفته عمر در مردان در تمام سنین:1- حوادث عمدی و غیر عمدی 2- بیماریهای روانی و اختلالات رفتاری 3- بیماریهای قلبی عروقی 4- بیماریها و اختلالات مربوط به دوره حول تولد (نسبت پسر به دختر)5- بیماریهای تنفسی 6- بیماریهای اسکلتی عضلانی 7-بیماریهای گوارشی 8- بیماریهای ادراری تناسلی 9- سرطانها 10- بیماریهای تغذیهای و متابولیک
" شعار امسال هفته جهانی سلامت مردان برای کووید ۱۹ اقدام کنید"
امسال به دلیل شدت ابتلا و مرگ و میر کرونا در مــردان، شعار این هفته در سطح بین الــمللی "برای کووید ۱۹ اقدام کنید" در نظر گرفته شده است. گرچه همه افراد جامعه از کوچک تا بزرگ و زن و مرد در معرض خطر کرونا ویروس هستند، اما سن و جنس به عنوان دو فاکتور مهم در ابتلا یا شدت علایم تأثیر گذارند. ابتلا و شدت بیماری و میزان مرگ و میر در سالهای پایانی میانسالی و دوره سالمندی بیشتر است. همچنین تاکنون موارد آلودگی و شدت ابتلا و مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان بوده و این افراد نیازمند مراقبت و توجه بیشتر هستند. مهمترین عواملی که در ابتلا و شدت بیشتر عوارض کووید 19 در مردان نقش بازی میکنند و در مطالعات مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد تاکید قرار گرفتهاند، عبارتند از:
ویژگیهای بیولوژیک مردان: مطالعات حاکی از آن است که برخی ویژگیهای بیولوژیک مردان آنان را نسبت به ابتلا به کووید 19 آسیب پذیرتر از زنان میسازد. از جمله اینکه وجود آنزیم ACE2 در مردان بیشتر از زنان است. همچنین عامل ژنتیک مربوط به کرموزوم اضافی در زنان عامل ایمنی بهتر در زنان است. از طرف دیگر در برخی مطالعات وجود هورمون استروژن در زنان را عاملی برای بهبودی سریعتر و کاهش شدت ابتلا در زنان دانستهاند. به هر حال شواهد، حاکی از آسیب پذیری بیولوژیک بیشتر مردان در مقابل بیماری کووید 19 میباشد.
شرایط اجتماعی و مسئولیت شغلی مردان: شاغل بودن اکثریت مردان به عنوان نان آور خانواده سبب میشود که تماسهای آنان با محیط خارج از خانه بیشتر از سایر افراد خانواده بوده و در معرض خطر بیشتری قرار گیرند. آنها باید بنا را بر آن بگذارند که اطرافیان آنها از فامیل و همسایه و همکار و دوست و آشنا تا پزشک و معلم و مغازه دار و راننده و ... آلوده هستند. تنها با پذیرش این اصل است که به حفاظت شخصی خود توجه خواهند کرد و حداکثر اصول بهداشتی و احتیاطات همه جانبه را رعایت خواهند کرد. رعایت اصول حفاظت فردی در محیط کار بر اساس پروتکلهای مربوطه در این گروه سنی از اهمیت زیادی برخوردار است.
اغلب شغلهای در معرض خطر یا مردانه هستند یا حتی اگر مردان و زنان هر دو به آن اشتغال دارند، مردان بیشتری مبتلا شده و با علایم شدیدتری مواجه شدهاند. به طور کلی کارکنانی که در معرض مواجهه بیشتر با کروناویروس هستند شامل موارد زیر میباشند
-
کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی، بهداری، خانههای بهداشت کارگری و مرکز بهداشت کار/کارکنان کفن و دفن/کارکنان آزمایشگاههای تشخیص طبی/کارکنان فرودگاهها و شرکتهای هوایی و ریلی و مترو، کلیه وسایل حمل و نقل عمومی اتوبوس، تاکسی و .../مرزبانان /کارکنان جمع آوری زباله، پسماند و یا فاضلاب افراد زباله گرد/کارکنانی که مرتب در مسافرت هستند به خصوص به مناطق آلوده. در بیماری کرونا طبق آمار اولیه درگیری مردان و مرگ و میر در آنها بیشتر بوده است. علل مختلفی برای آن میتوان تصور کرد:
تأثیر مسائل فرهنگی بر ابتلای مردان به کرونا: از جمله مهمترین چالشها باور غلط مردان مبنی بر برتر بودن و قویتر بودن مردان نسبت به زنان و در نتیجه مغفول ماندن تمرکز بر سلامت خودشان است. با همین باورهاست که مردان کمتری به مراکز درمانی مراجعه میکنند و به انجام آزمایش تن میدهند یا کمتر از زنان به رعایت اصول بهداشتی تعریف شده مانند شستشوی مکرر دستها، استفاده از ماسک و دستکش مبادرت میورزند. شاید برای بسیاری مردان سخت باشد که قبول کنند ویروسی غیر قابل مشاهده آنها را از پا در آورد. نشان دادن ضعف با استفاده از ماسک و دستکش یا شست و شوی مرتب دستها برای بعضی سخت است.
رفتارهای ناسالم و غیر بهداشتی در مردان: رفتارهای ناسالم مردان نیز مزید بر علت است. به همان اندازه که ویروس کرونا خطرناک و مرگآفرین است، اثرات ناگوار و مخرب تغذیه ناسالم و بیتحرکی بر سلامتی نیز میتواند منجر به عواقب ناخوشایندی مانند سکته قلبی و مغزی، دیابت، فشارخون بالا، چاقی، چربی خون بالا، کبد چرب، افسردگی، کاهش قوای عضلانی شود. عدم رعایت موارد بهداشتی در کرونا ممکن است باعث ابتلای وی شده و خانواده وی را به خطر بیندازد. اهمیت موضوع در آن است که یک سوم مبتلایان ناقلان بدون علامت هستند یعنی خود هیچ علامتی ندارند اما ویروس را انتقال میدهند. این افراد منشأ گسترش بیماری در خانواده و جامعه هستند.
مسئولیت خانوادگی مردان برای خرید اقلام مورد نیاز خانواده: حضور مردان در خارج از خانه بیشتر از زنان است و آنها بیشتر در معرض ابتلا هستند. به خصوص با توجه به محدودیتهای دولت در حمایت از اقشار آسیب پذیر به خصوص افرادی که مشاغل روزمزد دارند به شدت تحت فشار قرار گرفتند و برای امرار معاش خود را به خطر انداخته و فاصله گذاری اجتماعی و محدودیتهای تردد را معمولاً رعایت نکردند. اکثریت میانسالان مسئولیت خرید اقلام ضروری خانواده را نیز به عهده دارند و در معرض خطر بیشتری قرار میگیرند. به همین جهت باید خرید را فقط به تأمین مواد اصلی مورد نیاز را اختصاص دهند.
نقش بیماریهای مزمن در ابتلا مردان به کرونا: با توجه به اینکه یک عامل خطر بسیار مهم در شدت ابتلا مرگ و میر ناشی از کووید 19 ابتلا به بیماریهای زمینهای مانند بیماری قلبی عروقی ) فشارخون بالا، دیابت، بیماری عروق قلب و بیماری عروق مغز(میباشد، مردان در معرض خطر بیشتری قرار میگیرند. از طرف دیگر با توجه به اینکه درصد کثیری از مردان بخصوص در گروه میانسال دارای بیماریهای مزمن زمینهای غیرواگیر مانند انواع سرطانها، دیابت، بیماری قلبی عروقی، بیماری کلیوی مزمن، بیماریهای سیستم عصبی، و ... نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری کرونا و عواقب آن بوده و نیاز مند توجه و مراقبت بیشتری میباشند.
عدم توجه به اقدامات پیشگیرانه و کنترلی در محیط کار: اقدامات پیشگیرانه و کنترلی برای محافظت از کارگران در برابر مواجهه با ویروس کرونا و ابتلا به آن بستگی به نوع کار انجام شده و ریسک مواجهه با آن از جمله پتانسیل ارتباط با افراد آلوده و آلودگی محیط کار دارد. کارفرمایان باید استراتژیهای کنترل عفونت را بر اساس یک ارزیابی ریسک دقیق با استفاده از تلفیق مناسبی از کنترلهای مهندسی و مدیریتی، شیوههای کار ایمن و وسایل حفاظت فردی اتخاذ کنند تا از مواجهه کارگران پیشگیری شود. برای جلوگیری از مواجهه شغلی با ویروس کرونا کارفرمایان ملزم هستند که به کارگران در زمینه اجزای پیشگیری از آلودگی از جمله وسایل حفاظت فردی آموزش دهند. همچنین لازم است مردان در محیط کار اصول پیشگیری از بیماری کووید 19 را جدی بگیرند. مناسبت هفته جهانی سلامت مردان فرصت مغتنمی برای اطلاع رسانی و حساس سازی جامعه مردان، سازمانهای دولتی، غیر دولتی و صنوف مختلف در خصوص کووید 19 به شمار میآید.