اجلاس شانگهای 2021 در حساسترین شرایط منطقهای برگزار شد
تعداد بازدید : 2
پنج شنبه و جمعه، مهمترین روزهای «دوشنبه»
نویسنده : امین سریزدی / گروه ایران
اجلاس سازمان همکاری شانگهای قرار است ۱۶ تا ۱۷ سپتامبر یعنی امروز و فردا در تاجیکستان برگزار شود. به همین دلیل یک هیات بلند پایه از کشورمان به تاجیکستان میروند، سفری که توسعه روابط با کشورهای عضو سازمان شانگهای طی آن میتواند در فعالسازی برخی مزیتهای اقتصادی کشورمان از جمله ترانزیت ایفای نقش کند.
افزون بر این موارد رویکرد جدیدی که دولت تازه نفس در ایران اتخاذ کرده و به استناد توافق فنی که با آژانس شد میتوان بیش از هر زمان به آن امیدوار بود اهمیت حضورایرانیان را دو چندان کرده است.
اجلاس شانگهای، سازمانی با ۹ عضو اصلی و ۳ عضو ناظر که ۳ اقتصاد چین، هند و روسیه، از بزرگترین اقتصادهای دنیا، از اعضای اصلی این سازمان هستند. ایران سالهاست عضو ناظر این سازمان بوده و هنوز به عضویت قطعی آن درنیامده است. همچنین ۴ کشور آسیای میانه که میتوانند از اصلیترین مشتریان ترانزیت ایران خصوصاً برای تبادل کالا با هند از طریق بندر چابهار باشند، در این سازمان عضویت دارند. روسیه و هند دو کشوری با تبادل کالایی سالانه ۱۱ میلیارد دلاری، در این سازمان اقتصادی عضوند که میتوانیم بخش مهمی از تجارت این دو کشور و ترانزیت کالاهای تبادلی میان آنها را به خاک ایران منتقل کنیم.
ضمن اینکه ایران همراه سایر کشورهای این سازمان (به استثنای هند) عضو ابتکار راه - کمربند چین هستند که با حمایت صندوق بینالمللی راه ابریشم، اقدام به توسعه زیرساختهای خود کردهاند؛ ایران علی رغم داشتن سهام در این صندوق، تا کنون تسهیلاتی برای توسعه زیرساختهای حمل و نقلی خود دریافت نکرده است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند با توجه به تلاش کشورهای رقیب و حتی کشورهای همسایه برای انتقال ترانزیت کالا به خاک خود و حذف ایران از کریدورهای مهم منطقهای خصوصاً کریدور شمال-جنوب با راه اندازی کریدورهای موازی خصوصاً لاجورد، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای میتواند فرصتی برای افزایش تبادلات تجاری با این کشورها و کشاندن بخشی از عبور کالاهای در حال تبادل میان کشورهای مهم آسیایی به خاک خود باشد.
-
سازمان همکاری شانگهای با پیوستن ایران قدرتمند میشود
همین دیروزیک رسانه چینی با انتشار مقالهای، ضمن اشاره به تاثیرگذار بودن تهران درتحولات منطقهای، پذیرش ایران به عنوان عضو ثابت این سازمان را پراهمیت خواند. به استناد آنچه مهر نوشته وبگاه شبکه چینی «سی جی تی ان» با انتشار مقالهای از «جومارت اوتربایف» نخست وزیر اسبق قرقیزستان، ضمن اشاره به بیستمین سالگرد تأسیس سازمان همکاری شانگهای (SCO) در ۱۵ سپتامبر پیوستن ایران به عنوان عضو ثابت به این سازمان را به عنوان رویدادی مهم تلقی کرد. «اوتربایف» در ادامه این مقاله مینویسد «نیکولای پاتروشف» دبیر شورای امنیت روسیه در ۱۱ آگوست (۲۰ مرداد) با دریادار علی شمخانی همتای ایرانی خود تماس گرفت و درباره همکاریهای امنیتی روسیه و ایران، افغانستان، سوریه و وضعیت خلیج فارس گفتگو کرد. وی همچنین اعلام کرد که ایران به زودی با تصمیم متقابل کشورهای عضو، به سازمان همکاری شانگهای میپیوندد. در همان روز، شمخانی در توئیتی نوشت: خوشبختانه موانع سیاسی بر سر راه عضویت ایران در توافقنامه شانگهای برداشته شده است و عضویت ایران از طریق تشریفات فنی نهایی میشود.
سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ و با شش عضو مؤسس تأسیس شد. تصمیم ایجاد این سازمان در سال ۱۹۹۶ با ایجاد «شانگهای پنج» شامل کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، چین، روسیه و تاجیکستان آغاز شد و ازبکستان نیز پس از مدت کوتاهی به این جمع اضافه شد.
امروز سازمان همکاری شانگهای دارای هشت کشور عضو است. در سال ۲۰۱۷، هند و پاکستان نیز به عضویت این نهاد منطقهای که به امنیت، اقتصاد و همکاریهای بشردوستانه اختصاص داده شده است، درآمدند و به احتمال زیاد و به زودی عضو نهم نیز وجود خواهد داشت.
مقاله مذکور در ادامه یادآور شده است که آغاز رسمی مراحل پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای باید به عنوان یک پیشرفت واقعی شناخته شود چرا که این کشور بیش از ۱۰ سال را در انتظار عضویت کامل صرف کرده است.
-
ایران امیدوار به پیوستن به شانگهای و بریکس
معاون اسبق وزارت نفت در این باره گفت: ایران به صورت سرجمع در حوزه نفت و گاز رتبه اول دنیاست و با عضویت درشانگهای و بریکس میتواند یک تضمین امنیت انرژی برای بلوکهایی که از حجم تجارت بالایی برخوردار هستند، باشد و دنیا را از تک بعدی خارج کند. اصغر ابراهیمی اصل در خبری که فارس منتشرکرده اظهار داشت: ۸ سال تجربه تلخ و زیانباری که دولتهای یازدهم و دوازدهم در نگاه یک طرفه به سمت غرب خصوصاً آمریکا، انگلیس و فرانسه داشت، باعث شد کشور از نظر توسعه، تجارت و رفاه آسیب ببیند. تغییر نگاه دولت و مجلس و نظام تصمیم گیر از نگاه به غرب که امتحانش را بسیار بد در آسیای غربی همچون عراق، یمن، سوریه و … تحریمهای ایران نشان داد، با رعایت مصالح ملی به سمت کشورهای همسایه و همسو بسیار مفید خواهد بود.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: این بار امیدواریم با آمدن دولت جدید و با نگرش و دیدگاه این دولت که نگاه به ظرفیتهای آسیا، شانگهای، اوراسیا، همسایگان، کشورهای همسو و شرق آسیا دارد، موافقت کلی با عضویت ما در این اجلاس حاصل شود.
-
پالس موافق از سوی کشور میزبان
این دیدگاهها در حالی است که «سراج الدین مهرالدین» وزیر امور خارجه تاجیکستان به تازگی طی یک کنفرانس مطبوعاتی در «دوشنبه» پایتخت این کشور گفت: تاجیکستان از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای حمایت خواهد کرد. مهرالدین اعلام کرده است: تاجیکستان آماده است تا با توافق کشورهای عضو، از تصمیم ایران برای عضویت در این سازمان حمایت کند.