وزیرانی احتمالاً رفتنی
تعداد بازدید : 1
اخراجیها اقتصادی اند!
نویسنده : مریم عمادی / گروه سیاست
سه ماه از عمر دولت ابراهیم رییسی بیشتر نگذشته است که انتقادات به دولت سیزدهم به ویژه در حوزه اقتصاد و معیشت آغاز شده است؛ انتقاداتی که هم از سوی سیاسیون منتقد و هم از سوی حامیان اصولگرای ابراهیم رییسی مطرح میشود. فعلاً تیغ انتقاد «احسان خاندوزی» وزیر اقتصاد را نشانه رفته و حتی برخی از رسانهها از استیضاح در آیندهای نه چندان دور سخن گفتهاند. شاید زمانی که رئیس جمهور منتخب وزاری خود را به مجلس معرفی کرد از بین اعضای معرفی شده برای تیم اقتصادی، «احسان خاندوزی» برای وزارت اقتصاد، در مقایسه با سایر اعضا گزینه مناسبتری بود؛ چراکه هم متخصص، توانمند، منطقی و متعادل بود و هم اقتصاددانی کارشناس محور بود که به نظرات کارشناسی گوش میدهد، اما باید بپذیریم که خاندوزی تجربه اجرایی کافی نداشت و باید مسائل اقتصادی را با تشکیل تیم اقتصادی خود برای زیرمجموعههای وزارت اقتصاد حل میکرد و به نظارت و راهبری اقتصادی توجه ویژهای داشت. اکنون کار به جایی رسیده که در همین ماههای ابتدایی وزارتش باید دنبال راهی برای حفظ کرسی خود باشد؛ چراکه بدون مسئولیت اجرائی، عملیشدن برنامهها هم ممکن نیست.
-
بازار سرمایه؛ همچنان در بحران
باید گفت که ریشه بسیاری از انتقادات به عملکرد دوران کوتاه وزارت خاندوزی به ماجرای بورس برمیگردد که پیشتر و در دوران تبلیغات انتخابات ابراهیم رئیسی وعدههایی را مطرح کرده بود؛ اما در این مدتی که از عمر وزارت وی میگذرد بورس ایران چندان شرایط مساعدی نداشت. گفتنی است با شروع به کار دولت جدید در ایران، حمایتها از بورس پس از آن افزایش یافت که رئیسی، خاندوزی وزیر اقتصاد را مأمور کرد که بازار را به آرامش برساند. همان زمان برخی منابع اعلام کردند که ابراهیم رئیسی به وزیر اقتصاد در این رابطه تذکر جدی داده است رییسی با ابراز گله از وضعیت نابسامان بورس و سقوط آزاد شاخص در دوره مدیریت خاندوزی بر اقتصاد خطاب به خاندوزی گفته: «آقای خاندوزی چرا خوابی؟! قبل از وزارت چهارتا طرح برای بورس و اقتصاد داشتی ولی الان خبری از شما و طرحهای شما نیست؟!» گفته میشود تذکر شدید رییس جمهور نسبت به خاندوزی پس از گزارشی در مورد نقش اقدامات اشتباه وزیر اقتصاد در منفی شدن شاخص بورس داده شده است. شنیده شده بعد از تذکر شدید رییسی برخی از اعضای کابینه گفتند توبیخ خاندوزی شدیدترین تذکر در طول عمر کوتاه دولت سیزدهم در مورد یک وزیر بوده است. بعد از این ماجرا هم نشست مشترکی با حضور رییس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد برگزار شد و در آن جلسه مقرر شد کمیته مشتری بانک مرکزی و سازمان بورس تشکیل شود. اکنون انتقادها به عملکرد آقای خاندوزی در ارتباط با بورس به بهارستانیها هم رسیده است. نمایندگان مجلس که همواره مدعی بودند زود است دولت مورد نقد قرار گیرد حالا خودشان زودتر از بقیه دست به کار شدهاند و از تریبون مجلس، رییسی و دولت و وزرایش را مورد نقد قرار داده و خواستار برنامه وی برای برون رفت از چالشهای کشور شدهاند. نمایندگان می گویند: «اقای خاندزوی پیش از وزارت دائم توییت میکردند و درمورد خروج بورس از وضعیت بحرانی راهکار میدادند. حالا همان راهکارهایی را که توییت میکردند، اجرا کنند». مشابه این انتقاد را بعضی از نمایندگان در جلسه حضور خاندوزی در مجلس هم بیان کردند و از او خواستند به سرعت راهی برای بهبود بازار سرمایه پیدا کند. در این راستا سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس اگرچه خبر استیضاح وزیر اقتصاد را رد کرده؛ اما انتقاداتی را هم درباره عملکرد وی به زبان آورده و از ضرورت تغییر عملکرد خاندوزی سخن گفته است. البته شاید تمام این اخبار هشداری برای بهبود عملکرد وزارتخانه تحت مدیریت او باشد. باید منتظر روزهای آتی و تصمیم رئیس کابینه از یک سمت و پارلماننشینان از سوی دیگر باشیم.
چند روز پیش خاندوزی در نامه به ابراهیم رئیسی اعلام کرده که در شش ماهه نخست امسال، فقط ۴۷۳ میلیارد تومان از محل فروش اموال مازاد به حساب خزانه واریز شده است. این در حالی است که بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ قرار بود درآمد دولت از محل فروش اموال مازاد خود ۴۵ هزار میلیارد تومان باشد. حالا نامه وزیر اقتصاد به رئیسی نشان میدهد تنها یک درصد از کل درآمد پیشبینی شده برای فروش اموال مازاد محقق شده است. پس تأمین کسری بودجه ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی از این محل، امرناممکنی است. این مساله در حالی است که وزیر اقتصاد پیش از این بارها گفته بود بهترین راه جبران کسری بودجه، فروش اموال مازاد دولت است، راهی که به گفته خاندوزی کمترین اثر تورمی را دارد و باعث مولد شدن داراییها هم میشود. اما محتوای نامه خاندوزی میگوید دولت نمیتواند از طریق فروش اموال مازاد کسری بودجه را تأمین کند. به نظر میرسد خاندوزی خواسته با انتشار عمومی نامه، این هشدار را بدهد که امکان تأمین کسری بودجه از طریق فروش اموال مازاد ممکن نیست و دولت باید به سراغ راهکارهای دیگر برود. راهکارهایی که ممکن است یا باعث ضرر بیشتر سهامداران بورس شود و یا افزایش تورم. حالا وی خواسته با انتشار عمومی نامه، خود را از بروز مشکلات بعدی مبرا کند و بگوید کسری بودجه و فروش نرفتن اموال مازاد به دلیل قصور دستگاهها و سایر نهادها بوده و نه وزارت اقتصاد و او حتی درباره آن هشدار هم داده است به ویژه اینکه این روزها خاندوزی متهم شده که نتوانسته بورس را از وضعیت بحرانی خارج کند و حتی برخی از رسانهها مساله استیضاح او را مطرح کردند. معنای نامه خاندوزی این است که یا دولت مجبور به فروش اوراق دولتی است که بر بورس تأثیر منفی میگذارد یا مجبور به استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول است که بر نرخ تورم تأثیر منفی میگذارد. هر چه باشد پیام نامه خاندوزی به رئیسی برای اقتصاد و بازارها چندان خوشایند نیست و این مسئله میتواند در نوع نگاه رئیس دولت و نمایندگان مجلس بر عملکرد آقای خاندوزی اثر منفی داشته و حتی کار را برای ابقای او بر مسند وزارت سختتر کند.