نسل فردا / گروه بین الملل
ایران و روسیه وارد فاز دیگری از روابط همسایگی و دیپلماسی شدهاند؛ در واقع چنین به نظر میرسد که ایران و روسیه فرارتر از مواضعی که در برابر غرب دارند به مرحله تجدید و تقویت همکاریها وارد میشوند که شاید با توجه به شرایط ژئوپلیتیک کنونی، یک رابطه دوستی آشکار به نظر آید.
«توماس هالورسن» در یادداشتی در «دیپلماسی ایرانی» مینویسد: هر دو کشور با انزوای بینالمللی مواجه هستند و باید راههایی را برای حفظ ظرفیتهای نظامی و اقتصادی و غلبه بر تحریمها و دیگر فشارهای مخالفان منطقهای و جهانی خود بیابند. سفر اخیر ولادیمیر پوتین به تهران گام مهمی به سوی توافق نامههای امنیتی و اقتصادی ملموس محسوب میشد. برخی از پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که در رقابت مسکو با قدرتهای بزرگ، ایران در حال تبدیل شدن به متحد واقعی روسیه است و خاورمیانه را هرچه بیشتر دچار دسته بندی خواهد کرد.
این در حالی است که اخیراً اعلام شد مأموریت 11 ساله سفیر پرحاشیه روسیه در ایران تمام شده و این یعنی، پایان لوان جاگاریان. گمانه زنیها حکایت از آن دارد که به واسطه نزدیکتر شدن روابط ایران و روسیه خصوصاً پس از جنگ اوکراین، مسکو تصمیم گرفته است تا از بروز اتفاقاتی که احساسات عمومی را در ایران تحریک میکند، جلوگیری کند.
-
چراغ اول را سفیر ایران روشن کرد
خبر اول در فضای مجازی آمد؛ کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه در توئیتی خبر از تغییر سفیر روسیه در تهران داد. او در این توئیتی نوشت: «امروز با الکسی ددوف دیدار داشتم. وی بزودی به عنوان سفیر جدید روسیه در ایران شروع به کار خواهد کرد. هر دو طرف تاکید کردیم که روابط ایران و روسیه در یکی از بهترین دوران تاریخی خود بسر میبرد. از تلاشهای لوان جاگاریان، سفیر قبلی روسیه سپاسگزارم و برای الکسی ددوف آرزوی توفیق دارم.»
-
خداحافظی با سفیر بعد از 11 سال
«قرن نو» در مطلب مفصلی مینویسد: لوان جاگاریان، سفیر فعلی روسیه در تهران 11 سال است که عهدهدار سفارت این کشور در تهران است او که به خوبی مسلط به زبان فارسی است و فارغ التحصیل رشته روابط بینالملل است در سالهای پایانی حضور خود در تهران با انجام برخی از اقدامات باعث واکنش منفی افکار عمومی ایران نسبت به خود شد، چنانکه حتی این رفتارها با واکنش وزارت خارجه و برخی از دیگر مقامات کشورمان مواجه شد و در این مدت چندین بار مقامات وزارت خارجه به صورت غیرعلنی و حتی آشکارا به وی توصیه کردند که از بیان و همچنین انجام اقدامات حساسیت برانگیز خودداری کند. بر همین اساس به مرور برخی حواشی سفیر روسیه میپردازیم.
-
عکسی تاریخی که دردسر ساز شد
جاگاریان در مردادماه سال 1400، با انتشار عکسی مشترک از خود و سفیر انگلستان که یادآور کنفرانس تهران در سال 1322 بود، با واکنشهای منفی از سوی مقامات ایرانی و مردم مواجه شد. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه وقت در واکنش به عکس نوشت: «امروز تصویری بسیار نابجا را دیدم. لازم است که به همه یادآوری کنم که اوت 2021، نه اوت 1941 است و نه در دسامبر 1943. مردم ایران نشان دادهاند که سرنوشت آنها دست سفارتهای خارجی یا قدرتهای خارجی نیست - و در مذاکرات برجام نیز همین طور بود.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر پیشنهادی سید ابراهیم رئیسی برای تصدی وزارت امور خارجه هم در توئیتی به انتشار تصویری در محل سفارت روسیه در تهران با حضور جاگاریان و شرکلیف سفرای روسیه و انگلیس، واکنش نشان داد و نوشت: «اقدام غیردیپلماتیک دو سفیر خارجی در تهران، افکار عمومی را در جمهوری اسلامی ایران مکدر کرده است و نشان دهنده بی توجهی به آداب دیپلماتیک و غرور ملی مردم غیور ایران است. اصلاح و جبران سریع این خطا، ضرورت دارد.»
-
ادای احترام به تدوین کننده عهدنامه ترکمن چای
21 بهمن 1400، سفیر روسیه به مناسبت روز دیپلمات، به بنای یادبود گریبایدوف ادای احترام کرد که به واکنشهای منفی رو به رو شد.
به طور مثال، حشمت الله فلاحت پیشه در توئیتی نوشت: «سفیر روسیه نماینده یک رابطه حقارت آمیز با کشور ماست. از یادآوری کنفرانس ننگین تهران تا ادای احترام به گریبایدوف یکی از پلیدترین بازیگران تاریخ مظلومیت ایرانیان. کار از احضار و اخراج این عنصر نامطلوب گذشته، باید این رابطه حقارت آمیز را اصلاح کرد.»
با این حال جاگاریان در اسفندماه سال گذشته، در مصاحبهای گفت: «برداشت ما و شما در برخی حوادث تاریخی فرق میکند. ولی ما باید فرهنگ شنیدن یکدیگر را یاد بگیریم. نه اینکه [به هم تهمت بزنیم] شما دروغ میگویید، شما جاسوس اسراییل هستید، مرگ بر شما، نمیشود. چند تا موضوع هست که از زمان ترکمنچای به این سو، مورخان دو کشور باید بنشینند و به صورت مفصل باهم صحبت بکنند. مثلاً موضوع [الکساندر] گریبایدف، برای شما یک دشمن است و برای ما یک شاعر بزرگ و دیپلمات برجسته، ما به او احترام قائلیم، شما نسبت به او نفرت دارید، به این معنا نیست که شما به ما فشار بیاورید که نباید این کار را بکنید یا باید این کار را بکنید. من که با عکس شاهنشاه آنجا ننشستم، تابلوی پهلوی و فرح پهلوی که نبود. ما برای مردم ایران احترام قائلیم، اما اجازه بدهید که نظر خودمان را داشته باشیم. نباید با زور فشار بیاوریم که باید آنجور که ما صلاح میدانیم فکر کنید.»....