ارتقا سلامت و افزایش امید به زندگی از طریق پیشگیری، آگاه سازی، حساس سازی و ارائه خدمات از جمله اقدامات کاربردی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در سطح شهرستان‌های استان می‌باشد.

بازگشائی مدارس و همچنین توجه به سلامت دانش آموزان موضوعی است که در معاونت بهداشتی این مجموعه برنامه‌های مدونی برای آن تعریف می‌شود و راهبردهایی برای تأمین امنیت سلامت دانش آموزان در حوزه‌های مختلف برنامه‌ریزی می‌کند. با توجه به تداوم وضعیت کرونایی در جهان انتظار است که راهبردهای حوزه سلامت که توسط دانشگاه تدوین می‌شود در سایر دستگاه‌های اجرایی نیز جدی گرفته شود.

فاصله گذاری اجتماعی یکی از راهبردهای جلوگیری از شیوع کرونا و تأمین امنیت سلامت دانش آموزان محسوب می‌شود اما در کنار این موارد بحث تغذیه مناسب و توجه به امر ورزش مبحثی است که باید برنامه ریزی لازم برای سلامت این قشر برنامه ریزی شود.

بعد از حضور دانش آموزان در مدارس یکی از راهبردهای وزارت بهداشت توجه به امر ورزش و تغذیه در سطح مدارس است و به عقیده مقامات دانشگاه علوم پزشکی مازندران، کم توجهی به این موضوع در بلند مدت باعث ابتلا دانش آموزان به بیماری‌های غیرواگیر نظیر دیابت و فشار خون را فراهم می‌کند.

در این گزارش بنا داریم با استفاده از ظرفیت کارشناسان این حوزه به برخی از چالش‌های سلامت مانند کم تحرکی و مشکلاتی که ممکن است جوامع دانش آموزی را در آینده درگیر کند پرداخته و راهکارهای لازم برای برون رفت از این مشکلات را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

• ورزش و فعالیت بدنی، سپر محکم تدافعی در مقابله با کرونا

دکتر فرهاد غلامی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران در باره اهمیت این مهم می‌گوید: ورزش به ویژه در سنین کودکی و نوجوانی باعث آزاد کردن انرژی‌های اندوخته می‌شود و این خود بسیار لذت‌بخش و آرامش‌دهنده است.

وی اضافه کرد: توجه به سلامت جسم یک اصل بوده و در کنار آن باید به بحث تغذیه سالم، خواب کافی و مهمتر از همه به ورزش توجه مناسبی شود.

دکتر غلامی با اعلام اینکه ورزش برای از بین بردن اضطراب این روزها بسیار مؤثر است، افزود: تثبیت فرهنگ ورزش در خانه و نهادینه کردن این فرهنگ بین خانواده‌ها بسیار دارای اهمیت بوده و باید به عنوان یک تجربه جدید مورد مطالعه قرار گیرد و بر تداوم آن کوشید.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه داد: ایده ورزش در خانه هم برای افراد و هم برای جوامع بحران زده از کرونا بسیار فایده بخش است که جدای از مباحث سلامتی دیگر فوائد آن صرفه جویی در وقت، پایین آمدن هزینه‌های مالی، رعایت بهداشت فردی، حضور نداشتن در اجتماع و در نتیجه آن پایین آمدن ریسک ابتلا به ویروس کرونا را به همراه دارد.

وی با اعلام اینکه توجه به ورزش در خانه به دلیل تهدیدات ناشی از شیوع مجدد کرونا مورد تاکید مقامات وزارت بهداشت است، افزود: در چنین شرایطی ورزش می‌تواند به عنوان یک سپر محکم در مقابله با کرونا و هر ویروس دیگر در آینده به کار گرفته شود.

• چرا به فعالیت بدنی نیاز داریم؟

دکتر غلامی در ارتباط با لزوم توجه به تحرکات بدنی، گفت: حرکات بدنی مرتب هم به بدن و هم به مغز سود می‌رساند همچنین ورزش زمینه کاهش فشار خون، کنترل وزن و کاهش خطر بیماری قلبی، دیابت نوع دو و انواع سرطان راه کاهش می‌دهد.

 وی اضافه کرد: ورزش در کودکان باعث تقویت رشد شده و خطرات بیماری در آینده را کاهش داده و با توصیه به ورزش مهارت‌های حرکتیِ پایه‌ای در کودکان نهادینه شده و زمینه ساز تقویت روابط اجتماعی می‌شود.

• چه میزان از فعالیت‌های بدنی پیشنهاد شده است؟

در همین ارتباط دکتر عباس علیپور معاون بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، اظهار کرد: سازمان بهداشت جهانی برای میزان فعالیت بدنی افراد در تمام سنین پیشنهادهایی داده است که افراد برای بهبود سلامتی و تندرستی خود باید آن‌ها را انجام دهند.

 کودکان و بزرگسالان ۵ تا ۱۷ سال: وی میزان فعالیت پیشنهاد شده برای کودکان و بزرگسالان ۵ تا ۱۷ سال را روزی حداقل ۶۰ دقیقه در روز به مدت حداقل ۳ روز در هفته اعلام کرد و گفت: این فعالیت‌ها شامل فعالیت بدنی متوسط تا شدید شامل فعالیت‌هایی که استخوان و ماهیچه را استحکام می‌بخشد در برنامه کاری قرار گیرد.

بزرگسالان بالای ۱۸ سال: معاون بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، بزرگسالان در مجموع حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنیِ متوسط یا حداقل ۷۵ دقیقه فعالیتِ بدنی شدید شامل فعالیت‌های تقویت‌کننده ماهیچه را به مدت ۲ روز یا بیشتر در طول هفته انجام دهند. همچنین افراد مسن با توان حرکتی ضعیف باید برای بهبود تعادل و جلوگیری از افتادن به مدت ۳ روز یا بیشتر در هفته فعالیت بدنی داشته باشند.

• میزان تأثیر مصرف صبحانه در یادگیری دانش آموزان

دکتر علیپور معاونت بهداشتی و خدمات درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران اعتقاد دارد: سن ورود به دبستان ۶ سال تمام است که سن رشد کودک به حساب می‌آید، در این مقطع سنی، تغذیه مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نقش موثری در افزایش ایمنی و سلامت کودکان دارد.

وی اضافه کرد: با توجه به احتمال بازگشایی مدارس، رعایت نکات تغذیه‌ای در این شرایط خاص که با پاندمی کرونا مواجه هستیم، نقش مهمی در ارتقا سلامت و تقویت سیستم ایمنی بدن و در نتیجه توان مواجهه و مقابله کودکان با کرونا را دارد.

معاون بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، خاطر نشان کرد: دانش آموزان به دلیل قرار داشتند در سن رشد، نیاز به توجهات تغذیه خاص‌تری دارند تا ضمن رشد بیشتر قدرت تمرکز آنها هم تقویت شود.

 وی ادامه داد: در تغذیه کودکانی که در سنین ابتداییِ ورود به مدرسه هستند با بزرگسالان تفاوت‌هایی باید قائل شد که این تفاوت در کیفیت پروتئین مصرفی آنهاست یعنی میزان مصرف پروتئین‌های با کیفیت بالا در کودکان باید بیش از بزرگسالان باشد به همین دلیل مصرف انواع پروتئین‌های حیوانی مثل انواع گوشت‌ها، تخم مرغ و لبنیات می‌تواند در تأمین این پروتئین مورد نیاز بسیار مؤثر و مفید است.

دکتر علیپور یاد آور شد در کنار توجه به بحث تقویت حافظه باید برنامه تغذیه‌ای طوری تنظیم شود که وزن دانش آموزان هم متعادل شود؛ یعنی نه به کم وزنی مبتلا شوند و نه از اضافه وزن رنج ببرند که این مسئله با یک برنامه ریزی صحیح غذایی قابل اجراست.

رئیس مرکز بهداشت استان خاطر نشان کرد: برنامه غذایی که دارای ترکیبی از همه گروه‌های غذایی به ویژه پروتئین حیوانی و مواد غذایی که سرشار از املاح و مواد مفید و ویتامین‌ها تا حد زیادی به تعادل وزن کودکان در سن ورود به مدرسه کمک کرده و منجر به افزایش قدرت تمرکز و افزایش سیستم ایمنی بدن می‌شود.

معاون بهداشتی و خدمات درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ادامه داد: با توجه به همه گیری کرونا و بازگشایی مدارس، از مواد غذایی برای کودکان استفاده کنیم که به تقویت سیستم ایمنی بدن آن‌ها کمک کند تا بتوانند در مقابله با این بیماری عملکرد مناسبی داشته باشند؛ خانواده‌ها در زمان بازگشایی مدارس با توجه به شیوع کرونا، حتماً بر خوردن صبحانه در کودکشان، جدیت داشته باشند به این دلیل که صرف صبحانه باعث دریافت مواد مغذی مختلفی برای کودک می‌شود که به افزایش تمرکز و یادگیری درس‌هایش کمک می‌کند.

وی ادامه داد: در کودکانی که وعده صبحانه را حذف می‌شود میزان دریافت میان وعده‌ها و مواد غذایی ناسالم مثل چیپس، پفک، بیسکویت، کیک و ... افزایش پیدا کرده و چاقی و اضافه وزن در این گروه از کودکان افزایش می‌یابد.

معاون بهداشتی و خدمات درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، خانواده‌ها ضمن توجه به صرف وعده ناهار کودکان بهتر است از غلات سبوس دار، میوه و سبزیجات تازه و لبنیات در این وعده‌ها استفاده کنند.

رئیس مرکز بهداشت استان در اختیار قرار دادن میان وعده شیرهای کوچک کم چرب و یا دسر ساده برای اینکه کودک از مواد غذایی فرآوردی شده مضر در اوقات گرسنگی فاصله بگیرند را بسیار ضرروی عنوان کرد و گفت: عدم مصرف فست فودها و نوشیدنی‌های شیرین و گازدار مورد توجه خانواده‌ها قرار بگیرد، مصرف این نوع مواد غذایی می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد سیستم ایمنی کودکان شده بهتر است خانواده‌ها توجه زیادی بر مواد غذایی مصرفی کودکانشان داشته باشند و به جای این نوع مواد غذایی از میوه‌ها سبزیجات خشکبار آجیل‌ها و مغز جات برای میان وعده‌های کودکانشان بهره بگیرند.

وی اضافه کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد خوردن آب میوه‌های فصل در میان وعده‌های قبل از ظهر به یادگیری مطالب سخت عملی در کودکان کمک می‌کند به همین دلیل والدین می‌توانند با تهیه آبمیوه‌های خانگی برای فرزندان خود، مغزشان را همیشه فعال نگه داشته و از خستگی و بی‌حوصلگی و کسالت‌های آن‌ها در کلاس‌های درس جلوگیری کنند؛ دانش آموزان در طول روز از تمام گروه‌های غذایی مثل میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌ها، غلات و لبنیات به اندازه استفاده کنند.

دکتر علیپور ادامه داد: مواد غذایی سرشار از آهن یکی از نیازهای ضروری دانش آموزان است که در گوشت، حبوبات و تخم مرغ به فراوانی وجود دارد، توجه به مصرف املاح روی که نقش مناسبی در رشد قد و افزایش تمرکز کودکان دارد در دستور کار تغذیه‌ای خانواده‌ها قرار گیرد که این املاح در آجیل‌ها و خشکبار و حبوبات و میوه‌های خشک شده وجود دارد.

معاون بهداشتی و خدمات درمانی دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اعلام اینکه ویتامین‌ها آ و سی در سلامت کودکان بسیار مؤثر است، گفت: داشتن خواب کافی برای کودکان در افزایش تمرکز و یادگیری نقش بسیار موثری دارد و خانواده‌ها باید به این نکته برای رشد مناسب کودکشان توجه ویژه‌ای داشته باشند.