تدریس زبانهای محلی در مدارس و اتفاقی عجیب؛
تعداد بازدید : 8
رییس کمیسیون موافق، نایب رییس مخالف
نویسنده : دریا وفایی / گروه سیاست
چند سالی است که زمزمه «تدریس ادبیات زبانهای محلی و قومی» در مدارس شنیده میشود. موضوعی که هربار با مخالفان و منتقدان متعددی در حوزه زبان و ادبیات فارسی مواجه بوده است. اکنون اما درکمیسیون آموزش مجلس یازدهم طرحی با این عنوان به تصویب رسیده و البته اینبار با مخالف و موافقت عجیب غریبی مواجه است. به عبارتی طرح یاد شده در کمیسیون به تصویب میرسد اما رئیس کمیسیون یعنی علیرضا منادی سفیدان دارای مدارک دکترای عمومی دامپزشکی، دکترای تخصصی میکروبیولوژی و دکترای تخصصی مدیریت تولید و عملیات با اجرای چنین برنامه موافق است اما احمد نادری نائب رئیس کمیسیون آموزش دارای مدرک دکترای علوم اجتماعی از برلین، مخالف عملیاتی شدن چنین طرحی است.
-
این طرح ۴۲ سال پس از تصویب قانون اساسی در کشور اجرایی خواهد شد
علیرضا منادی سفیدان، از بررسی و تصویب طرح اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی که مربوط به تدریس ادبیات زبانهای محلی و قومی در مدارس کشور میباشد خبر داده و گفته است: بر اساس این طرح وزارت آموزش و پرورش مکلف است از سال ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۳ ادبیات زبانهای محلی و قومی را متناسب با هر منطقه به صورت دو واحد اختیاری (دو ساعت در هفته) در پایههای هفتم و دهم آموزش دهد.
او به این موضوع هم اشاره کرده که: یکی دیگر از مواد این طرح تأکید شده که سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی آموزش و پرورش موظف است در چارچوب حفظ وحدت ملی و با مشارکت کارشناسان هر منطقه و متخصصان موضوعی، نسبت به تولید و تأمین محتوای آموزشی ادبیات زبانهای قومی و محلی اقدام کند. البته رسمالخط این کتب فارسی بوده و استفاده از سایر رسمالخطها ممنوع است.
منادی سفیدان همچنین تاکید کرده است: مرجع تشخیص زبانهای قومی و محلی هر منطقه فرهنگستان ادبیات فارسی و برنامهریزی درسی است. در این طرح وزارت آموزش و پرورش مجاز است از طریق دانشگاه فرهنگیان یا برگزاری دورههای آموزش خدمت پودمانی در هر منطقه یک دوره آموزشی روش تدریس درس (ادبیات زبانهای قومی و محلی) برای دانشجویان داوطلب آن دانشگاه و معلمان علاقمند (ترجیحاً معلمان زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی) برگزار کند.
وی همچنین یادآورشده است: این طرح ۴۲ سال پس از تصویب قانون اساسی در کشور اجرایی خواهد شد و هزینههای آن نیز در بودجه ۱۴۰۱ دیده شده است.
-
کشور با تورم قانون مواجه است، به دنبال طرحهای واجد شرایط باشید
اما احمد نادری نائب رئیس کمیسیون با ابراز مخالفت با چنین طرحی قبل از بررسی چالشهای آن، یادآور شده: در روزی که کلیات طرح در کمیسیون به رأی گذاشته شد، بنده در مسافرت کاری بودم و در مجلس حضور نداشتم و از قبل هم در جریان این طرح نبودهام که ملاحظاتم را خدمت همکارانم بیان کنم و در جلسه روز یکشنبه ۱۴ آذر ۱۴۰۰ هم که دیدم جزئیات این طرح در دستور کار است، به نشانه اعتراض جلسه کمیسیون را ترک کرده و البته به همکاران حاضر هشدارهای لازم را هم دادم.
وی سپس گفته است: به نظرم برخی موضوعات از جهت جنس و ماهیت ظرفیت تقنینی ندارند و نیازی هم نیست مجلس در همه موارد و زمینهها قانون گذاری کند. در حال حاضر کشور ما با تورم قوانین و مقررات مواجه است و این با فلسفه قانون و قانون گذاری که واجد ویژگیهایی چون عام بودن، پیش بینی پذیری و دارا بودن ضمانت اجرای روشن است مغایر میباشد.
نادری دلایل مخالفتش را اینگونه ادامه داده که: برخلاف تمامی کشورهای غرب آسیا، کشور ما یعنی ایران دارای نظم زبانی و فرهنگی طبیعی است. هیچ ارادهای برای تحمیل زبان فارسی یا ممانعت از زبانهای محلی و قومی وجود نداشته و ندارد و از زاویه زبانشناختی تاریخی هم میتوان گفت زبان فارسی زبان مادری و فرهنگی و تاریخی همه ایرانیان است چون اصلاً قومی به نام فارس در ایران وجود ندارد که این زبان به صورت خاص منتسب به آنها باشد.
وی تاکید کرده است: شاید نقشی که آذربایجانیها و کردها، مازنی و گیلکها در آفرینش و بسط زبان فارسی داشتهاند ساکنان استان فارس و مشهدیها نداشتهاند یا نقشی یکسان ایفا کردهاند. لذا باید گفت که ایران؛ کانادا، بلژیک و سوئیس نیست و دوگانه زبان ملی زبان محلی یا قومی در ایران هیچ گاه وجود نداشته و همه ایرانیها این زبان را میراث خود دانسته و زبانهای محلی نیز به موازات زبان ملی در ایران همیشه آزاد بودهاند. حتی یک مورد ممانعت از استفاده از زبان محلی در مناسبات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی وجود ندارد.
نائب رئیس کمیسیون آموزش خطاب به سایر همکارانش دراین کمیسیون یادآورشده: نباید به گونهای قانون نویسی کنیم که نظم طبیعی زبانی در ایران را به هم بریزیم و شهرها و محلات کشور را به عرصه منازعه زبانی تبدیل کنیم و تجربه هندوستان را به شکلی دیگر تکرار کنیم.
-
از گذشتههای دور زبان فارسی حلقه وصل اقوام ایرانی بوده است
همه این موارد در حالی است که محمد جعفر محمد زاده، نویسنده، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی و استاد دانشگاه در واکنش به طرح مذکور درتوئیتی نوشت: زبان فارسی زبان یک قوم نیست که درمقابل زبان اقوام باشد.
وی که سرپرست دانشنامه مطبوعات ایران نیز است درادامه خاطرنشان کرده است: از پیش از میلاد تا امروز زبان فارسی زبان رسمی و زبان ملی و فراگویشی و حلقه وصل اقوام ایرانی بوده است. بنابراین تکه پاره شدن وطن را از زبان آغازنکنید.
گفتنی است محمد زاده با ساخت هشتگِ «زبان مادریِ من فارسی نیست» بر آنچه توئیت زده، خطاب به تصمیم گیران طرح ذکر شده، عاقلانه و علمی برنامه ریزی کردن را یادآورشده است.
حال با اعلام مخالفت بسیاری از متخصصان و دانش آموختههای زبان و ادبیات فارسی باید منتظرنتیجه نهایی این طرح در صحن علنی مجلس شورای اسلامی ماند.