رهبرانقلاب اسلامی در اربعین سید و سالار شهیدان، حسینیه امام خمینی (ره) میزبان هیئت‌های دانشجویی بود و دانشجویان عزادار در حضور رهبر انقلاب اسلامی همنوا با زائران کربلای معلّی یکپارچه ندای «لبیک یا حسین» سر دادند. به گزارش ایسنا، در پایان مراسم عزاداری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنانی دلهای پاک و مؤمن جوانان را موجب کیفیت‌بخشی به دعا و موعظه و افزایش هدایت الهی دانستند و گفتند: مراسم اربعین که پرچم بلند حضرت سیدالشهداء است امسال با شکوه‌تر و معظّم‌تر از هر دوره دیگری در تاریخ برگزار شد. رهبرانقلاب، حادثه معجزه‌آسای راهپیمایی اربعین را نشانه اراده پروردگاربرای برافراشته‌ترکردن پرچم اسلامِ اهل‌بیت خواندند و افزودند: این حرکت با هیچ سیاست و تدبیر بشری قابل تحقق نیست و این دست خدا است که با این جلوه عظیم بشارت می‌دهد راه پیش روی ما روشن و پیمودنی است. ایشان، جوانان را به قدر دانستن دوران جوانی و اهتمام ویژه به هیئت‌های حسینی توصیه کردند و گفتند: هیئت‌ها هم باید یاد اهل‌بیت را زنده نگه دارند هم مرکز و پایگاه تبیین حقایق باشند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تلاش‌های بی‌وقفه بدخواهان و رهزنان حقایق برضد حوادث مهمی همچون راهپیمایی شورانگیز اربعین، همگان را به وظیفه‌شناسی سفارش و خاطرنشان کردند: دو جمله حیاتی و جاودانی قرآن یعنی تواصی به حق و تواصی به صبر برای همیشه و بخصوص برای امروز ما یک دستورالعمل اساسی است. ایشان، صبر را به معنای پایداری، ایستادگی، خسته نشدن و خود را در بن‌بست ندیدن دانستند و خطاب به جوانان عزیزِ هیئتی و قرآنی گفتند: هم خودتان راه حق را بروید هم تلاش کنید با منوّر کردن محیطهای گوناگون از جمله دانشگاه به رنگ خدا، دیگران نیز به این راه هدایت شوند.
 

صلح دست نیافتنی‌ترین بین دوهمسایه است، چرا؟ چون بحران ژئوپلتیکی در این منطقه درگرفته است. بحران ژئوپلتیکی عبارت است از منازعه و کشمکش کشورها و بازیگران سیاسی بر سر کنترل و تصرف یک یا چند موقعیت و عامل جغرافیایی.
 ناگورنو - قره باغ، منطقه خودمختار ارمنی نشین در غرب جمهوری آذربایجان و در نزدیکی مرزهای ارمنستان است. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ارامنه ساکن قره باغ با حمایت ارمنستان، استقلال خود را از باکو اعلام کردند. اقدامات جدایی طلبانه در قره باغ کوهستانی، موجب درگیری نظامی طی سال‌های 1992 الی 1994 میلادی میان نیروهای ارمنی و جمهوری آذربایجان و خارج شدن این منطقه و هفت شهر آذری اطراف آن از نظارت دولت باکو گردید. این مناقشه مناسبات امنیتی در قفقاز جنوبی را با بحران جدی مواجه ساخته است. مناقشه قره باغ حتی بر مسائل قفقاز شمالی و به دنبال آن بر سیاست‌های فدراسیون روسیه نیز تأثیر گذاشته و به عاملی برای حضور برخی از قدرت‌های فرامنطقه ای، همچون ایالات متحده و اروپا تبدیل شده است.
از 1992 به این سو و پس از آتش بس، گروه مینسک (روسیه، آمریکا و فرانسه از سال 1997 میلادی ریاست مشترک گروه میانجی مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا ویژه حل مناقشه قره باغ را بر عهده دارند.) تلاش کرده که به این مسئله یک چارچوب حقوقی بدهد اما کشورها از این موضوع به عنوان یک اهرم فشار در بازی‌های کلان خود استفاده می‌کنند و همین امر باعث شده که نتیجه‌ای حاصل نشود.
ارمنستان و جمهوری آذربایجان پس از نخستین جنگ بر سر قره‌باغ در اوایل دهه ۱۹۹۰ با بیش از ۳۰ هزار کشته، بار دیگر در پاییز ۲۰۲۰ بر سر کنترل این منطقه با یکدیگر درگیر شدند.
در جنگ سال ۲۰۲۰ بیش از ۶ هزار و ۵۰۰ نفر کشته شدند و بخش‌هایی از قره‌باغ به موجب یک توافق آتش‌بس میان ایروان و باکو که با میانجیگری مسکو منعقد شد، تحت حاکمیت دوباره جمهوری آذربایجان درآمد. روسیه در پاییز سال ۲۰۲۰ و پس از آتش‌بس میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان که در پی جنگ یک ماه‌ونیمه به وقوع پیوست، نیروهای حافظ صلح خود در منطقه قره‌باغ مستقر کرد. البته پس از این توافق هم گزارش‌هایی از وقوع درگیری‌های پراکنده همراه با تلفات منتشر شده است. ارمنستان همزمان از جامعه جهانی خواسته بود تا مانع «اقدام‌های تهاجمی» جمهوری آذربایجان شوند. حالا هر یک از طرفین درگیر یکدیگر را به نقض توافق آتش‌بس قره باغ که با میانجی‌گری روسیه به دست آمده است، متهم می‌کنند.
جمهوری آذربایجان به بهانه ایجاد خطوط مواصلاتی در منطقه به دنبال ایجاد دالان موهوم پان‌ترکی با عنوان «دالان زنگزور» در جنوب ارمنستان است و طبیعتاً هیچ فردی در ارمنستان قائل به دادن چنین امتیازی به جمهوری آذربایجان نیست. این کشور اختلافات مرزی و نقاط دقیق مرزی را که باید بین دو کشور باشد و در دوره شوروی وجود داشته، محملی برای درگیری با ارمنستان قرار داده تا این کشور را برای پذیرش این دالان تحت فشار قرار دهد.
در طول سالهایی که کشورها و مجامع بین المللی برای صلح و حل بحران قره باغ تلاش کردند؛ تنها نتیجه‌ای که حاصل شده است «آتش بس» بین طرفین بوده و هیچ معاهده صلحی شکل نگرفته این یعنی همچنان اختلافات به قوت خود باقی است. به نظر می‌رسد؛ در شرایط کنونی روسیه (حامی ارمنستان) درگیر جنگ با اوکراین می‌باشد و در جنگ قره باغ سال 2020 به عنوان میانجی، نیروهای حافظ صلح خود را در منطقه مستقر کرده بود نتوانسته به وظیفه خود عمل کند؛ از طرفی جمهوری آذربایجان با انعقاد قرارداد با اروپا جهت افزایش 30 درصدی صادرات گاز به اروپا، و با حمایتی که از جانب ترکیه و اروپا دارد احساس می‌کند این شرایط فرصتی است که می‌تواند از آن برای منافع خود استفاده کند و به نظر شروع کننده این جنگ به همین دلایل است.
در تبیین دلایل تطویل بحران قره باغ، موضوع مهم این است که علاوه بر برداشت خاص و ذهنی ارامنه و یا ادعای ارضی طرفین، عوامل دیگری از جمله دخالت‌های کشورهای دیگر نیز دخیل هستند که باعث می‌شود کنترل منازعه از دست دو کشور درگیر خارج گردد؛ چرا که هر از چندگاهی یکی از دول ذی نفع و دارای منافع متفاوت و گاه متضاد، باعث مشکل‌تر شدن روند دست یابی به تفاهم و توافق می‌شود. بنابراین هر قدر بر تعداد بازیگران این بحران افزوده شود، امکان رسیدن به تفاهم نیز دشوارتر می‌گردد و احتما تداوم و تطویل آن نیز افزایش می‌یابد. بنابر این چندان هم عجیب نیست که تلاش‌های منطقه‌ای و بین المللی برای پایان دادن به این مناقشه پس از گذشت نزدیک به سه دهه، همچنان بی نتیجه باقی مانده است. از سوی دیگر، در پیش گرفتن موضع سرسختانه از سوی هر یک از طرف‌های درگیر، امید اندکی را برای نیل به توافقنامه صلح در این منطقه حساس سیاسی باقی گذاشته است.

 پایگاه خبری «میدل ایست مانیتور» در گزارشی ضمن اشاره به دلایل متعدد ناکارآمدی و غیرمفید بودنِ تداوم فعالیت‌های اتحادیه عرب، به طور خاص به این نکته اشاره می‌کند که رهبران عربی باید هر چه سریع درِ این اتحادیه را به دلیل آنکه صرفاً به مکانی برای رقابت‌های بی نتیجه میان کشورهای ثروتمند عربی و یارگیری آن‌ها از میان دولت‌های ضعیف عربی تبدیل شده، گِل بگیرند. در واقع این اتحادیه به جای ایجاد اتحاد میان اعراب، عملاً به عامل شکاف میان آن‌ها تبدیل شده و کشورهای میزبانِ نشست‌های این اتحادیه نیز مدام باید نگران مسائل بی اهمیتی نظیر اینکه در سالن جلسات، کدام فرد کنارِ چه کسی بنشیند و غیره باشند. جالب اینکه اندک بی دقتی از جانبِ برگزار کنندگان مراسم در این رابطه می‌تواند به بحران‌های شدید دیپلماتیک نیز ختم شود. پایگاه خبری میدل ایست مانیتور در این رابطه می‌نویسد: «به نظر می‌رسد که دیگر هیچ نکته و مزیتی در میزبانی و برگزاری جلسات اتحادیه عرب وجود ندارد. جلسات اتحادیه عرب در سال‌های اخیر به پدیده‌هایی شرم‌آور برای کشورهای میزبان آن‌ها و همچنین روسای جمهور و رهبرانی که در آن‌ها شرکت کرده‌اند، تبدیل شده است.
به گزارش فرارو، دلیل اصلی این مساله نیز ریشه در تنش‌ها و بحران‌هایی دارد که در میان کشورهای مختلف عربی به موضوعاتی رایج و عادی تبدیل شده‌اند. در عین حال، باید نقش برخی مولفه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز در این رابطه مد نظر داشت. موضوعی که عملاً سطح کنشگری‌های مؤثر جهان عرب را تا حد زیادی کاهش داده است. در این راستا، بسیاری بر این باورند که به نفع الجزایر است اگر از میزبانیِ نشست آتی اتحادیه عرب که قرار است در اول نوامبر سال جاری میلادی برگزار شود، انصراف دهد. اگر این اتفاق بیفتد، این مساله یک ناکامی و یا شکست دیپلماتیک نخواهد بود بلکه در نوع خود یک حرکت عاقلانه است.
در شرایط فعلی، حتی یک کشور عرب نیز وجود ندارد که روابط قوی و مستحکمی با تمامی کشورهای عربی، بدون استثنا، داشته باشد. بسیار سخت است که یک کشور عربی را بیابیم که عضوی از یک بلوک قدرت یا اتحاد، چه به صورت آشکار و چه پنهان، علیه دیگر ملت‌ها و کشورهای عربی نباشد. مسائل گوناگون میان کشورهای عربی و توطئه چینی‌های آن‌ها علیه یکدیگر، خطرناک‌تر از توطئه‌هایی هستند که از خارج از جهان عرب علیه آن مطرح می‌شوند.
حتی کشورهایی که به مردمِ منطقه یاد داده‌اند که آن‌ها را برادر یا خواهر بزرگتر خطاب کنند نظیر مصر هم عملاً در دامِ بلوک بندی‌ها و ملاحظات کوته بینانه سیاسی افتاده‌اند و اعتبار خود را بر باد داده‌اند. در شرایط کنونی، هر منطقه در جهان عرب عملاً مملو از دام و تله است و شبیه به یک بمب ساعتی است: فلسطین بک بمب ساعتی است. لیبی یک تله است. سوریه تله دیگری است. یمن یک چالش و بحران است. عراق وضعیتی نیمه بحرانی دارد و عملاً همه آن‌ها با طیف متنوعی از احتمالات و سناریوها در مورد آینده خود رو به رو هستند. در این شرایط، نوع خاصِ روابط کشورهای عربی با بازیگران مهم منطقه‌ای نظیر ایران، ترکیه و رژیم اسرائیل نیز با پیچیدگی‌های خاصی همراه است.
روابط جاریِ کنونی میان کشورهای عربی بر پایه قاعده‌ای است که شباهت فراوانی به برنامه «نفت در برابر غذا» دارد که زمانی در مورد رژیم بعث عراق در دهه ۱۹۹۰ میلادی اجرا می‌شد. در بطن این معادله، عملگراییِ وحشیانه و ناعادلانه‌ای که مبتنی بر باج خواهی و قلدورمابی است حاکم می‌باشد.
در این راستا، کشورهای ثروتمند عربی با کشورهای فقیرتر رایزنی می‌کنند تا در ازای ارائه کمک‌های مالی به آن‌ها، حمایت سیاسیشان را جلب کرده و آن‌ها را وارد اردوگاه خود کنند. این دسته از کشورها که باید آن‌ها را باج‌گیر دانست، با حمایت‌های صریح و پنهان آمریکا و اسرائیل از خود، احساس قدرتِ بیشتری نیز می‌کنند.
در این میان کشوری نظیر مصر اگر به دلیل بحران‌های اقتصادی و متعاقباً وحشت نظام سیاسی این کشور از نارضایتی‌های داخلی نبود، بسیار بعید بود که تا این حد به کشورهای ثروتمند عربیِ حاشیه خلیج فارس وابسته باشد و عملاً از هوا و هوس‌های آن‌ها در حوزه مسائل سیاسی و دیپلماتیک خود پیروی نماید.
اینطور به نظر می‌رسد که این معادلات مرتبط با جایگاه کشورهای ضعیف و قوی، به نحوِ جدی‌تری در قالب نشست‌های مختلف اتحادیه عرب نیز خود را به نمایش گذاشته و می‌گذارند. در این میان، به سختیِ کار عوامل برگزاری نشست‌های مختلف اتحادیه عرب نیز پی می‌بریم، زیرا آن‌ها عملاً باید تعیین کنند که کدام رئیس‌جمهور یا رهبر کشور باید با چاپلوسی بیشتری رو به رو شود و کدام‌ها حتی اگر مورد بی اعتنایی نیز قرار گیرند چندان مهم نیست.
در این میان واقعاً برای آن‌ها سخت است که مشخص کنند در نشست‌ها چه کسی کنارِ چه کسی بنشیند و سران و مسوولان کدام کشورها باید جهت خوش و بش دیپلماتیک در کنار یکدیگر باشند. دراین میان هزاران سؤال احمقانه دیگر نیز وجود دارد. در این راستا، حتی مرتکب شدنِ یک اشتباه کوچک در این معادله خود می‌تواند به یک بحرانِ تمام عیار سیاسی ختم شود.
در این چهارچوب باید پرسید که چگونه یک کشور می‌تواند به خیر و خوشی یک نشست پُر از تنش اتحادیه عرب را برگزار کرده و میزبانی کند؟ چرا افکار عمومی باید انتظار داشته باشند که برگزاری یکچنین نشست‌هایی می‌تواند به معجزه‌هایی بزرگ ختم شود؟ اضافه بر این‌ها، چرا میزبانی از یک نشستِ اتحادیه عرب برای یک کشور، شباهت فراوانی به ورود آن به میدان مین دارد؟ در این راستا، شماری از تحرکات دیپلماتیک در هفته گذشته و در بیش از یک پایتخت عربی و به طور خاص در قاهره پایتخت مصر در رابطه با نشست آتیِ این اتحادیه در الجزایر انجام شده است. هدف اصلی این تحرکات نیز به تعویق انداختن نشست آتی اتحادیه عرب به دلیل شرایط منطقه‌ای و اینکه اساساً این وضعیت اجازه برگزاری نشست اتحادیه عرب را نمی‌دهند بوده است.
با این حال، دلیل اصلی و حقیقی این بحران این است که برخی کشورهای عربی فکر می‌کنند که دیپلماسی و سیلست خارجی الجزایر غیرقابل اعتماد شده و اساساً در چهارچوب آنچه مورد قبول کشورهای مهم عربی است، حرکت نمی‌کند. در این چهارچوب، کشورهای متنفذ عرب تا حد زیادی خواهان اوج گیری لحن و سیاست‌های ضدایرانی در میان کشورهای عربی هستند تا از این طریق بتوانند رضایت رژیم صهیونیستی را کسب کنند و به پشتوانه آن، منافع منطقه‌ای خود را نیز به پیش برند. الجزایز شایستگی میزبانی نشست اتحادیه عرب را دارد با این حال با توجه به جو مسمومِ حاکم، از آتلانتیک گرفته تا خلیج فارس، عاقلانه است که خودِ این کشور از این مساله کنار بکشد. اتحاد عربی خیلی وقت است که از بین رفته و سرنوشت منطقه از دستان مردم، کشورها، و حاکمان عرب خارج شده است.
باید بپذیریم که اتحادیه عرب مُرده و باید آن را هر چه سریع‌تر دفن کرد. دلیلی هم به برگزاری نشست‌های یک اتحادیه مُرده وجود ندارد. هیچ کسی به جلسات این اتحادیه جز آن‌هایی که از آن پول در می‌آورند و یا آن‌هایی که اعتبار و دیگر مزایا را از آن کسب می‌کنند، توجه نمی‌کند. در این فضا تقریباً واجب است که ملت‌های عربی خواهان تعطیل شدنِ اتحادیه عرب شوند.
اضافه بر این‌ها، رهبران عرب از اعتراف به این واقعیت که جوامع اقصی نقاط منطقه شاهد وقوع تغییرات بزرگ و گسترده اجتماعی، فرهنگی، روانشناسانه، جمعیتی و غیر هستند نیز خودداری می‌کنند. این تغییرات عملاً اتحادیه عرب و ناتوانی آن در تطبیق خود با آن‌ها را به یک ناکامی بزرگ برای این سازمان تبدیل کرده‌اند.
آنچه ما باید به یاد داشته باشیم این است که نشست‌های پیشین و سنتی اتحادیه عرب نیز تا حد زیادی به واسطه برگزاری نشست‌های منطقه‌ای که از نظر تعداد و اندازه چند برابر شده‌اند، نابود شده و از کارایی افتاده‌اند. در این رابطه می‌توان به نشست‌های مشترک میان مصر و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، عراق و همسایگانش، کشورهای هم مرز با دریای سرخ، و دیگر نشست‌ها اشاره کرد. در عین حال، جلسات مشترکی نیز میان وزرای خارجه کشورهای امضا کننده «توافق ابراهیم» (یعنی اسرائیل، مراکش، امارات متحده عربی، بحرین و البته مصر) هم برگزار شده است که احتمالاً در آینده به سطحِ سران ارتقا پیدا خواهد کرد.
از زمانی که ناکارآمدیِ اتحادیه عرب به اثبات رسیده، توجهات نه به محتوا و نتایج جلسات اتحادیه عرب، بلکه به نکات بی اهمیتی نظیر اینکه که چه کسی در جلسات این اتحادیه شرکت می‌کند و چه کسی غایب است معطوف شده است. در این راستا، اینکه چه تعداد از رهبران و مقام‌های سیاسی در جلسات اتحادیه عرب شرکت کنند، معیار تشخیص موفقیت یا ناکامی آن‌ها است. از این منظر، حضور رهبرانِ کشورهای ثروتمند عربی در جلسات اتحادیه عرب نمادی از موفقیت و پیروزی این نشست‌ها است و وقوع مساله‌ای خلاف این موضوع، به مثابه شکست و تحقیر برای نشست‌های مذکور و کشور میزبانِ آن‌ها قلمداد می‌شود.
بدون تردید کشورهایی نظیر الجزایر می‌توانند به طرق مختلفی موقعیت خود را در جهان عرب و در عرصه بین‌المللی تقویت کنند. با این همه، میزبانی از اتحادیه عرب، قطعاً یکی از این راه‌ها نیست. زمان آن فرا رسیده که نشست‌های اتحادیه عرب برای همیشه تعطیل شوند و درِ این اتحادیه را نیز گِل گرفت.»
 

شبکه سی‌ان‌ان در گزارشی با بررسی تاثیرات پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای تاکید کرد که این اتفاق موجب نزدیک‌تر شدن هرچه بیشتر ایران به چین و روسیه می‌شود. به گزارش ایسنا، شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارش خود با اشاره به عضویت ایران در سازمان شانگهای همزمان با مذاکرات هسته‌ای‌اش با قدرت‌های جهانی برای احیای برجام آورده است: ایران قرار است روابط خود با شرق را رسمی کند و یک قدم به پیوستن به محور چین و روسیه نزدیک‌تر شود.  سی‌ان‌ان در ادامه به امضای یادداشت تفاهم تعهدات جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای پرداخته و آورده است: این، یک نقطه عطف برای ایران است که پس از پانزده سال توانست عضویت دائم در این سازمان آسیایی را که چین و روسیه از اعضای اصلی آن به شمار می‌آیند به دست آورد. ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران روز جمعه با تاکید بر این‌که “توسعه سازمان آسیایی شانگهای می‌تواند به مقابله با یک‌جانبه‌گرایی واشنگتن کمک کند” گفت که خنثی کردن تحریم‌های ستمگرانه آمریکا نیازمند راه‌حل‌های جدید است.
این شبکه آمریکایی افزود: پیوستن به سازمان همکاری شانگهای که در تهران به عنوان “ورود موفقیت‌آمیز به مرحله جدیدی از همکاری اقتصادی” مورد استقبال قرار گرفته است در حالی صورت می‌گیرد که مذاکرات بر سر احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ تاکنون به نتیجه نرسیده و جنگ روسیه علیه اوکراین جهان در حالت قطبی خاصی قرار داده که از زمان جنگ سرد بی‌سابقه است. سازمان همکاری شانگهای که در سال ۲۰۰۱ تأسیس شد تقریباً یک- سوم اقتصاد جهان را در اختیار دارد. این بلوک شامل کشورهای شوروی سابق، یعنی قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان و هند وپاکستان به عنوان اعضای جدید است. ایران نیز از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر بوده است.
تریتا پارسی، قائم مقام موسسه کوئینسی در این باره به سی‌ان‌ان گفت: ایران توانسته است شکست انزوای خود را آغاز کند. اکنون با چند قطبی شدن جهان، غرب در حال از دست دادن یک کارت کلیدی خود است که مدت‌ها از آن برای اعمال فشار بر ایران استفاده می‌کرد؛ یعنی نقش ایالات متحده به عنوان دروازه‌بان ورود به اقتصاد جهانی. سی‌ان‌ان ادامه داد: برخی همسویی فزاینده ایران با روسیه و چین را به شکست آمریکا در استفاده مؤثر از نفوذ خود نسبت می‌دهند. اکثر کشورهای شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۲۰ با استفاده از تحریم‌ها به عنوان یک استراتژی برای برخورد با ایران مخالفت کردند، چراکه به گفته تریتا پارسی، بسیاری از این کشورها می‌ترسیدند که این کار تنها موجب سوق دادن بیشتر ایران به سمت روسیه و چین شود.بنابر گزارش این شبکه خبری، اما خروج دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال کارزار “فشار حداکثری” سبب شد تا ایران به دنبال اتحادهای جدید باشد. این کشور در ماه ژوئن نیز درخواست عضویت در گروه بریکس را مطرح کرد که شامل اقتصادهای قدرتمندی همچون چین، برزیل، هند، روسیه و آفریقای جنوبی است.
سی‌ان‌ان در پایان روابط ایران و روسیه را دارای پیچیدگی‌های به دلیل سوابق تاریخی و منفعت هر دو کشور در بازارهای جهانی نفت توصیف کرد و گزارش داد که با این حال، تلاش غرب برای منزوی کردن ایران، این کشور را به سمت قدرت‌های شرق سوق داده است که می‌تواند به اقتصاد آسیب دیده ایران کمک کند.

 

سفیر پیشین ایران در پکن گفت: در صورت پذیرش پیشنهاد ایران برای ایجاد پول واحد میان اعضای سازمان همکاری شانگهای، اثرگذاری تحریم‌های بانکی و سوییفت کمتر خواهد شد. «جواد منصوری» درباره عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای گفت: پیمان شانگهای به دلیل شرایط ژئوپلتیک، جمعیت و اقتصادی اعضای تشکیل دهنده آن از سازمان‌های بسیار تاثیرگذار منطقه‌ای و بین‌المللی است و وجود چین و روسیه به عنوان اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد بر اهمیت این پیمان می‌افزاید.سفیر پیشین ایران در چین افزود: از آنجایی که اعضای شانگهای غالباً کشورهای در حال رشد سریع هستند تاثیرگذاری آن‌ها میان کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی و حتی در بخش‌هایی از اروپا چشمگیر خواهد بود.
وی ادامه داد: عضویت رسمی ایران به دلیل نفوذ، قدرت اقتصادی و بازارهای کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای فرصت بسیار مهم و حائز اهمیتی در اختیار کشورمان قرار می‌دهد.
همکاری اعضای شانگهای در خنثی‌سازی تحریم‌ها با ایران
کارشناس مسائل چین خاطرنشان کرد: روابط خوبی با اعضای سازمان همکاری شانگهای وجود دارد بطوریکه در یک تا ۲ سال گذشته این کشورها در خنثی‌سازی تحریم‌ها با ایران همکاری می‌کردند. غربی‌ها بارها اعتراض خود را نسبت به این موضوع عنوان کرده‌اند.
موفقیت سیاست خارجی ایران با عضویت در پیمان شانگهای
منصوری، رسمی شدن عضویت کشورمان در نشست روز گذشته سران عضو سازمان همکاری شانگهای در سمرقند را بیانگر موفقیت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ارزیابی کرد و گفت: با توجه به اینکه چند کشور عضو از همسایگان ایران هستند این موضوع می‌تواند در توسعه روابط و تعاملات منطقه‌ای گشایش‌های قابل ملاحظه‌ای داشته باشد. این دیپلمات پیشین، درباره فرصتهای اقتصادی عضویت ایران در پیمان شانگهای یادآور شد: حجم تجارت ایران و کشورهای عضو شانگهای در یکسال گذشته بیش از ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده و پیشنهاد واحد پولی مشترک میان اعضا در حال بررسی است که با نهایی شدن آن، اثرگذاری سوئیفت و تحریم‌های بانکی کمتر خواهد شد.
افزایش حجم مبادلات اقتصادی ایران با اعضای شانگهای
منصوری خاطرنشان کرد: نخستین سال همکاری ایران با اعضای شانگهای در زمینه گسترش مبادلات گذشت، ضمن اینکه به‌تازگی اقدامات دیگری نیز آغاز شده است. به نظر می‌رسد در سال دوم، حجم مبادلات به ۴۰ تا ۴۵ درصد افزایش یابد. کارشناس مسائل چین ادامه داد: در یکسال گذشته شاهد افزایش رفت و آمدهای سیاسی و منطقه‌ای هم بوده‌ایم و در مجموع عضویت رسمی ایران در پیمان شانگهای به لحاظ منطقه‌ای و بین‌المللی به سود کشور خواهد بود. منصوری با اشاره به رویکرد یکجانبه گرایانه آمریکا مقابل بیشتر اعضای پیمان شانگهای، گفت: تعاملات سیاسی و تبادلات اقتصادی بر امنیتی تأثیر مستقیم دارد و منافع مشترک اعضا در تداوم همکاری‌ها مؤثر خواهد بود. از آنجایی که بیشتر اعضای شانگهای دشمن مشترک دارند همکاری در موضوعات امنیتی و دفاعی دور از دسترس نیست. عضویت رسمی جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای در بیست و دومین نشست سران این سازمان در سمرقند اعلام شد. اسناد عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای روز چهارشنبه به امضای حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و دبیر کل سازمان همکاری شانگهای رسید و لایحه عضویت در این نهاد اقتصادی منطقه‌ای برای طی مراحل قانونی تقدیم مجلس شورای اسلامی شده است. بیست و دومین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای روز جمعه در حالی به کار خود پایان داد که ۹ کشور جمهوری اسلامی ایران، هند، جمهوری قزاقستان، جمهوری خلق چین، قرقیزستان، پاکستان، فدراسیون روسیه، تاجیکستان و ازبکستان عضو رسمی سازمان همکاری شانگهای هستند و سه کشور افغانستان، بلاروس و مغولستان دارای وضعیت ناظر و ۶ کشور جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، پادشاهی کامبوج، جمهوری دموکراتیک فدرال نپال، جمهوری ترکیه و جمهوری دموکراتیک سوسیالیستی سریلانکا شرکای گفت و گوی سازمان همکاری شانگهای هستند.