تشدید رقابت ایران و روسیه بر سر فروش نفت به چین؛
تعداد بازدید : 1
نبردهای نفتی با لبخند ولی خصمانه
نسل فردا / گروه اقتصاد
جنگ شرف اروپا که به قول برخی پوتین را به گوشه رینگ برده و به زعم برخی دیگر علیه سیطره ناتو پیش میرود اهمیت نفت را در این بخش پرمناقشه جهان دو چندان کرده است. این در حالی است که بیشتر کشورهای نفتی که در حال رفاقت و عکس انداختن روسایشان با لبخند در کنار هم هستند در پس پرده مشتریهای یکدیگر را قُر میزنند.
محو شدن چشم انداز احیای برجام در کنار برنامه تعیین سقف قیمتی از سوی غرب علیه نفت روسیه، رقابت نفتی ایران و روسیه برای تصاحب بازار چین در ماههای آینده را شدیدتر خواهد کرد.
ایران برای فروش نفت خود به چین، قیمت را شکسته و برای رقابت با نفت روسیه 5 تا 7 دلار در هر بشکه ارزانتر از نفت عرضه شده روسیه، تخفیف میدهد.
وبگاه «استریت تایمز» به نقل از منابع ناشناس گزارش داده که در تلاش برای پس گرفتن سهم بازار چین از روسیه، ایران قیمت نفت خام تحریم شده خود را کاهش داده است. بر اساس این گزارش، ایران نفت خام در نفتکشهای لنگر انداخته در آبهای مالزی و اندونزی را با تخفیفهایی در حدود 5 تا 7 دلار آمریکا در مقایسه با محمولههای روسیه ارائه میکند.
تخفیف سنگین قیمت نفت به چین احتمالاً یکی از نشانههای به صفر رسیدن خوش بینی ایران به احتمال احیای برجام و لغو تحریمهای نفتی آمریکاست. همزمان برخی گزارشها حاکی است طی هفتههای گذشته فروش نفت ایران از حدود 1 میلیون بشکه فراتر رفته و به رقم 1.5 میلیون بشکه در روز رسیده است.
طبق برآورد شرکت «کپلر» ایران حدود 93 میلیون بشکه نفت خام در خلیج فارس و سواحل سنگاپور ذخیره کرده است، در حالی که شرکت «وُرتکسا» این رقم را بین 60 تا 70 میلیون بشکه تخمین زده است.
در اوایل سال جاری میلادی و پس از اعمال تحریمهای غرب علیه روسیه به بهانه جنگ اوکراین، بازار نفت شاهد انتقال حجم زیادی از نفت روسیه از اروپا به آسیا بود که این امر سهم بازار ایران در چین را به چالش میکشید. روسیه در حال حاضر به عنوان بزرگترین تأمین کننده نفت خام به چین رتبه بندی شده است و در سه ماهه گذشته حتی از عربستان سعودی پیشی گرفته است، اما سومین تأمین کننده بزرگ نفت آسیا است و عربستان سعودی و امارات متحده عربی هنوز دو جایگاه اول خود را حفظ کردهاند.
بر اساس گزارش استریت تایمز، روسیه در ماه اوت امسال (مرداد 1401) حدود 1.74 میلیون بشکه در روز به چین نفت فروخته که این رقم 20 درصد از سهم بازار نفت خام چین را تصاحب کرده و این کشور را به بزرگترین تأمین کننده نفت خام چین تبدیل کرده است.
پالایشگاههای چینی مایلند از مزایای نفت خام با تخفیف روسیه استفاده کنند و انتظار میرود این محمولهها در اوایل دسامبر امسال (آذر 1401)، زمانی که سقف قیمتی گروه هفت کشور صنعتی (جی هفت) برای نفت روسیه اجرایی میشود، شاهد افزایش دوباره در حجم باشد.
این وضعیت باعث خواهد شد رقابت بین روسیه و ایران برای تصاحب بازار چین و دیگر بازارهای آسیایی، تشدید شود، در حالی که به نظر میرسد تهران دیگر امید چندانی به امکان احیای برجام ندارد و سیاستهای خود در حوزه فروش نفت را با توجه به تداوم تحریمهای نفتی آمریکا پیش میبرد.
-
نفت ونزوئلا جایگزین نفت ایران خواهد شد؟
در حالی که برخی محدودیتها برای تجارت نفت در نظر گرفته شده است، بیانیه ونزوئلا به جهان روشن است؛ این کشور آماده است تا هر زمان که فرصت داده شود مقادیر زیادی از نفت خام خود را پمپاژ و صادر کند.
مهم نیست که چند بار دولت ایالات متحده درخواستهای ونزوئلا را برای پایان دادن به تحریمها و پر کردن شکاف عرضه به دلیل تحریمهای انرژی روسیه را رد کند، این شرکت بزرگ نفتی آمریکای جنوبی از تلاش خود برای افزایش صادرات نفت خام دست نخواهد کشید.
رئیس جمهور مادرو این هفته اعلام کرد که ونزوئلا آماده است تا هر زمان که فرصتی فراهم شود، تولید و صادرات نفت خود را به سایر نقاط جهان از سر بگیرد. در مراسمی که در جریان سفر دبیرکل اوپک به کاراکاس برگزار شد، گفت: ونزوئلا آماده و مایل است تا نقش خود را انجام دهد و بازار نفت و گاز مورد نیاز اقتصاد جهانی را به شیوهای باثبات و امن تأمین کند.
گفتنی است که تولید نفت ونزوئلا در حال حاضر حدود 700 هزار بشکه در روز در مقایسه با 2.3 میلیون بشکه در روز دو دهه پیش است. این ناشی از تحریمهای ایالات متحده بر تجارت نفت خام ونزوئلا است که قبلاً حدود 96 درصد از درآمد این کشور را تأمین میکرد.
در ماه مه، بایدن امتیازاتی به تحریمها داد و به ونزوئلا اجازه داد تا نفت خود را برای بدهی به اروپا صادر کند. شرکت ایتالیایی Eni و شرکت بزرگ نفتی اسپانیایی Repsol اجازه داشتند نفت خام ونزوئلا را در مبادله نفت در برابر بدهی به اروپا ارسال کنند و به پر کردن شکاف در منطقه کمک کنند. این تغییری نبود که ونزوئلا به آن امیدوار بود، اما خوشبینی بیشتری برای امتیازات بیشتر در ماههای آینده ایجاد کرد.
اما در ماه آگوست، مادورو تصمیم گرفت حمل و نقل نفت در برابر بدهی به اروپا را به حالت تعلیق درآورد و اظهار داشت که سوختهای پالایش شده از Eni و Repsol را در ازای نفت خام به جای قرارداد فعلی میخواهد.
ونزوئلا در ماههای اخیر در یافتن سوختهای تصفیهشده با مشکلات زیادی روبرو بوده است و بسیاری از پالایشگاههای آن در وضعیت خرابی قرار دارند. اگر ونزوئلا بتواند سوختهای تصفیهشده بیشتری وارد کند، میتواند بهتر از بهبود صنعت نفت خود حمایت کند. تاکنون اروپا با این درخواست موافقت نکرده است و بار دیگر شکافی در عرضه ایجاد شده است.
-
ونزوئلا چقدر پتانسیل نفتی دارد؟
این غول نفتی آمریکای جنوبی دارای بزرگترین ذخایر نفت خام جهان است که حدود 18.2 درصد از نفت جهان را در اختیار دارد و در حالی که تولید فعلی به دلیل تحریمها پایین است، مادورو معتقد است که این کشور میتواند به سرعت تولید خود را چند صد هزار بشکه افزایش دهد با این حال، افزایش معنیدار بلندمدت تولید مستلزم سرمایهگذاری خارجی بزرگ در زیرساختهای اکتشاف و نفت است.