تاریخ در «ایالات متحده» تکرار خواهد شد؟
نویسنده : پاتریک ساهاکیان
بریتانیاییها علاقهای به علمبودن سیاست نداشتند؛ تا سال 1895 میلادی نیز از نامگذاری این رشته تحت عنوان علومسیاسی سر باز میزدند و آن را تحت عناوینی چون حکومت، سیاست، اقتصاد و... میشناختند. اما آنچه درنهایت اهمیت دارد، پذیرش علمیبودن سیاست و طبقهبندی آن بهعنوان یکی از علوم است که در رده علوماجتماعی طبقهبندی میشود. درتعریفی که از علم وجود دارد، علم دنیای آزمایش و تجربه است. در دنیای سیاست نیز نباید به استناد گرایشهای احساسی یا تصورهای ذهنی نسبت به تبیین مسائل اقدام کرد. برای بیان مسائل سیاسی باید اسناد و مدارک قابل اتکا ارائه داد. از زمان بهقدرترسیدن ریاستجمهور ایالات متحده، زمزمه تأثیرگذاری نیروهای خارجی بر این انتخابات هر روز از قوت بیشتری برخوردار میشود. حاشیههای انتخابات 2016 در حدی بود که (اف.بی.آی) وارد عمل شد و سعی کرد واقعیت را آشکار سازد. مسئولان برای پایاندادن به این شایعهها، در پی اثبات قبولی یا رد فرضیه موجود به روشهای حقوقی و کارشناسی متوصل شدند. در جهت به سرانجام رسیدن این موضوع، تحقیقاتی شروع شد. لزوم تحقیقات در دسترس بودن منابع است؛ منابعی که به گمانهزنیها پایان میبخشد و نتیجهای با استناد به پایههای قابل اتکا ارائه میدهد.
تکرار تاریخ در ایالات متحده آمریکا صورت خواهد گرفت
پیشینه مهندسی انتخابات
ایالات متحده آمریکا در زمان ریاست سیوهفتمین رهبر و رئیس قوهمجریه خود، رسوایی بالاترین مقام اجرایی کشور را تجربه کرده است. افشاگری فعالیتهای زیرزمینی واترکینگ در این دوره صورت پذیرفت و رئیسجمهور باید آماده پاسخگویی در برابر نمایندگان میشد، ولی قبل از استیضاح، استعفا داد. افشاگری روزنامه «واشنگتنپست» نه تنها رسوایی برای دستگاه مجریه کشور را در بر داشت، بلکه رسوایی دستگاه (اف.بی.ای) را نیز به یدک کشید. رئیسجمهور خاطی از استیضاح شانه خالی کرد؛ ولی دستگاه قضائی وی را مجرم شناخت. البته رئیسجمهور بعدی وی را مورد عفو قرار داد. فعالیت واترکینگ از لحاظ زمانی، محدود به دوره «نیکسون» نیست و فعالیت برای مهندسی انتخابات ایالات متحده امری باسابقه است؛ اما افشای آن در زمان نیکسون صورت گرفت؛ افشای مدارکی دال بر دستور نیکسون برای تماس با سازمان سیا مبنی بر توقف بررسی پرونده (اف.بی.ای)، مجرمبودن نیکسون را قطعیت بخشید و دیوان قضایی مجلس نمایندگان، اتهامهای وارده را مورد تائید قرار داد.
تفکیک قوا و امور سیاسی ایالات متحده
رئیسجمهور بهعنوان بالاترین مقامسیاسی کشور شناخته میشود. در بدو تشکیل ایالات متحده آمریکا، اختیارات این مقام ارشد قوهمجریه محدود بود، ولی به مرور زمان اختیارات وی افزایش یافت. حق تعیین وزیران، بهکارگیری کارمندان دولت، تشکیل کابینه و انتخاب سفیران و پذیرش سفیران دیگر کشورها، فرماندهی نیروهای نظامی، نصب قضات عالیترین دیوان کشور و... اختیاراتی است که درکنار اختیارات اولیه مبنی بر مسئول سیاست خارجی و.. به رئیسجمهور اعطا شده است. قوه مقننه یا قانونگذاری ایالات متحده، از دو مجلس کنگره و سنا تشکیل شده است. ریاست «سنا» برعهده معاون رئیسجمهور است. حق وتو از اختیارات رئیس قوه مجریه است و درمواردی مگر استیضاح و لایحه بودجه، اهرم فشار وی محسوب میشود. دیوان عالی ایالات متحده که درحالحاضر دارای نُه قاضی است، با انتصاب رئیسجمهور برای دوره نامحدود تعیین میشوند. این دیوان به دیوان قانون اساسی نیز شهرت دارد. وظایف آن کنترل آرای صادره که از وحدت رویه پیروی کند، رسیدگی به شکایات ایالات مختلف نسبت به یکدیگر و مهمتر از همه که درواقع میتوان این وظیفه را سیاسی تلقی کرد، نظارت بر مصوبههای مجالس ایالات متحده که مغایرت با قانون اساسی نداشته و درواقع وظایف مقامات کشوری را مشخص میکند.
اف. بی. ای
پلیس فدرال ایالات متحده، بخشی از وزارت دادگستری ایالات متحده است که تحتنظر دادستان فعالیت میکند؛ اما ساختاری مستقل دارد. مدیر کل (اف.بی.ای)، برای مدت دهسال توسط رئیسجمهور تعیین میشود و وظیفه رسیدگی به قوانین فدرال و هرگونه اقدام علیه امنیت داخلی ایالات متحده برعهده این اداره است. بخش فناوری اطلاعات و ضدتروریسم از بخشهای مهم این اداره است. چنانچه ذکر شد، رسیدگی و توجه به مباحث امنیت داخلی ایالات متحده را این نهادبهعهده دارد. ورود مسئولان ارشد این اداره به شایعههای انتخاباتی، خوشایند ریاستجمهوری ایالات متحده نیست و سعی دارد به هر نحوی تحقیق در این حوزه را از دستور کار پلیس فدرال خارج سازد. عزل «جیمز کومی»، مدیر (اف.بی.آی) توسط دونالد ترامپ موجب شد تا فرضیه ارتباط کارزار انتخاباتی رئیسجمهور با مقامات روسی قوت یابد. «رابرت مولر»، بهعنوان یکی از مدیران ارشد پلیس فدرال پیگیری این پرونده را برعهده گرفته و در روزهای گذشته سعی داشته اقداماتی در زمینه شفافسازی و اثبات واقعیت انجام دهد.
دلیل ورود (اف.بی.ای) تنها بابت بهخطرافتادن امنیت ایالات متحده است. نگرانیهای پلیس فدرال موجب شده تحقیقات گستردهای صورت پذیرد.
خصوصیات اخلاقی رئیسجمهور ایالات متحده
از خصوصیات بارز رئیسجمهور ایالات متحده، خودشیفتگی وی است. کسی که بدون داشتن علم کشورداری سه بار سعی کرده است در مسیر ورود به کاخ سفید قدم بردارد و از این اقدام منصرف شده است. خصیصه دیگر مشهود وی اینکه تاجر خوبی است. او همه چیز را در معاملات همراه با سود میبیند و بهطورخلاصه میتوان گفت همه آن چیزی که برای وی مهم است، ثروت است.
ارتباط با «روس»ها
دونالد ترامپ پسر، جارد کوشنر، پلمانافورت، مایکل فیلن، کارتر پیج و... نزدیکان ترامپ هستد که درکنار وی، سعی کردهاند رابطه با روسیه را قطع کنند؛ ولی به مرور زمان ارتباط آنان با ثروتمندان، بانکها و افراد صاحب نفوذ در روسیه مشخص شد. کتمان حقایق، بهدنبال انگیزه صورت میپذیرد و اقدام در خفی آنها، امکان ارتباط را افزایش میدهد.
پردهبرداری از واقعیت توسط رابرت مولر، بازرس ویژه (اف.بی.آی) و متهمکردن سیزده شهروند و سه نهاد روسی به دخالت در انتخابات ایالات متحده، دلیلی قانعکننده برای تائید ارتباط با روسهاست. ارتباطی که درصورت افشا و اثبات این امر، مستندی برای تائید فرضیه موضوع بحث است.
اقدامات رئیسجمهور برای ممانعت از تحقیق
سخنان ضدونقیض رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، نگرانی گروه وکلا را بههمراه داشته است.
بهنظر وکلا، ترامپ در سخنان خود همواره به بیان شایعههایی میپردازد که دروغ بودن آنها اثبات میشود. این عمل وی سبب ایجاد شبهه و درنهایت ناباوری برای شنوندگان خواهد شد. وقتی سخن از امنیت ملی یک کشور در میان است، باید تمام جوانب مورد بررسی قرار گیرد. از طرفی سخنان حاشیهدار، تغییر مسیر تحقیق را تحتتأثیر قرار داده و ابهامهایی ایجاد میکند که ممکن است عواقب غیرقابلجبرانی ایجاد کند. رابههمراه دارد. پس پیشنهاد گروه وکلا وی ترامپ در روزهای گذشته طی مصاحبه با روزنامهنگاران عنوان کرده بود، آمادگی دارد در مصاحبه شرکت کند و به پرسشهای رابرت مولر (مسول کمیته رسیدگی به پرونده) پاسخ دهد. امیدواری وکلا وی به این فرضیه است که مولر در صورت عدمحضور ترامپ، از طریق دادستانی اقدام و برای وی دستور احضار صادر شود، ولی بهجهت جلوگیری از اتفاقهای آتی در دادستانی ایالات متحده، تن به این اقدام نخواهد داد. البته این تنها یک فرضیه است و اگر مستندات کافی در اختیار مولر باشد، تن به عقبنشینی نمیدهد مگر به مصلحت امنیت ملی ایالات متحده.
از اقدامات دیگر ترامپ، ممانعت از انتشار گزارش ده صفحهای دموکراتهاست. گزارشی که از نظر دموکراتها، انتشار چکیدهای از آن توسط جمهوریخواهان باعث انحراف افکار شده است و درحالحاضر به نظر دموکراتها، انتشار کل آن برای افشای حقایق ضروری است. اما ممانعت جمهوریخواهان و ریاستجمهوری مانع از نشر آن میشود.
سخنان «پوتین» و اندیشه نفوذ
اتحاد جماهیر شوروی در روزگار نه چندان دور، بهعنوان یک قدرت جهانی رقیب سرسختی برای ایالات متحده محسوب میشد و در سالهای بعد از جنگ جهانی دوم، نگرانی از نفوذ این قدرت جهانی، ایالات متحده را به سمت ایجاد همنوایی بین کشورها ترغیب کرد تا درنهایت بابت این تفکر، «ناتو» متولد شد.
ناتو، پیمانی بود که در جهت مبارزه با نفوذ اتحاد جماهیر شوروی تشکیل شد و بعدها پس از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، پوتین درخواست عضویت در آن را اعلام کرد. این اقدام پوتین نمایانگر حساسیت وی نسبت به این پیمان است. زمانی که پوتین در رسیدن به این هدف خود ناکام ماند، استراتژی یا بهتر است بگوییم سیاست خود را تغییر داده وسعی در تضعیف و نابودی آن دارد.
با بررسی تحولات در نمودار قدرتهای بزرگ جهان، میتوان دریافت جهان از حالت دوقطبی خود بهسمت تکقطبیشده رفته، این تحول در نتیجه فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بوده و اکنون ظهور قدرتهای دیگر، چندقطبیشدن جهان را در نمودار خود به ثبت میرسانند، پوتین نیز از این قافله عقب نمانده، سعی دارد قدرت از دست داده را بازیافته و برنده این رقابت باشد.
سیاست دارای تعاریف بسیاری است. اگر بخواهیم آن را در یک جمله کوتاه تعریف کنیم، باید بگوییم: «سیاست، برنامه رسیدن به قدرت است.»
این تعریف را میتوان برای سطوح مختلف بهکار گرفت. از روشهای کسب قدرت میتوان نفوذ را روش آرام و دور از هیاهو دانست. روشی که مسالمتآمیز و نامحسوس است بهکارگیری زور در آن دیده نمیشود، اما نهایتاً قدرت کسب میشود. پیروی از این روش، در مسیر حرکت روسها بوده و آنها همواره سعی دارند فعالیتهای خود را تا رسیدن به نتیجه مخفی نگهدارند.
رهیافت در« سیاست»
اگر بخواهیم رهیافت هنجاری در علوم سیاسی را در مرکز قدرت ایالات متحده که درواقع دولت این کشور است، بهعنوان الگو به کار ببریم، متوجه خواهیم شد، رأس قدرت در ایالات متحده نمیتواند نمره قبولی از آن کسب کند؛ دلیل این امر افشای دروغهایی است که در برهههای زمانی مختلف از رؤسای جمهور ثابت میشود. این رفتار در عملکرد ترامپ نیز مشهود است. اگر روش قیاسی را برای حصول به این نتیجه بهکار گیریم باید مدعی شویم که نمونههای بسیار، موجب اثبات این ادعاست و میتوان آن را به سایر عملکردهای این مقام بست داد.
ترامپ همواره سعی داشته است اتهام تبانی با روسیه و نقش آنها در پیروزی خود در انتخابات ریاستجمهوری این دوره را رد کند.
نهایتاً: صحت مطالب فوق، شک تأثیر بر انتخابات توسط روسها را تبدیل به یقین میکند. اثبات یا رد واقعیت در سیاست کشورهایی چون ایالات متحده امری پذیرفته شده است و تأثیرپذیر از حقیقت نیست. ما باید حقایق را در نظر بگیریم. چون آینده آن را به ما نشان خواهد داد.