طبق گزارش چندماه پیش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، پاندمی کرونا بین دو الی شش میلیون کارگر را در کشور بیکار کرده است. بی‌شک این کارگران خانواده و فرزندانی نیز دارند که معیشت، آموزش و تامین نیازهای اولیه آن‌ها نیز به شغل و درآمد پدر یا مادر کارگرشان وابسته است. با این توصیف؛ به نظر می‌رسد برقراری مستمری دوره کرونا برای همه مردم همچون بسیاری از کشورها در کنار حمایت‌های اجتماعی ویژه از کارگران می‌تواند چتری باشد برای دفاع از نیروی کار کشور در کوران این بحران سخت. با این حال و با گذشت بیش از ده ماه از شیوع کرونا در کشور، مستمری یا مقرری حمایتی فراگیر به همه شهروندان پرداخت نمی‌شود.

قانون چه می‌گوید؟

به گزارش ایلنا، در قانون کار و نیز قانون تامین اجتماعی و همچنین قانون بیمه بیکاری به موضع بیکاری کارگران در شرایط عادی و نیز حوادث غیرمترقبه پرداخته شده است. ماده ۱۵ قانون کار در این خصوص می‌گوید: در موردی که به واسطه قوه قهریه یا بروز حوادث غیرقابل پیش‌بینی که وقوع آن از اراده طرفین خارج است، تمام یا قسمتی از کارگاه تعطیل شود و انجام تعهدات کارگر یا کارفرما به طور موقت غیرممکن شود، قراردادهای کار با کارگران تمام یا آن قسمت از کارگاه که تعطیل می‌شود و به حال تعلیق درمی‌آید. تشخیص موارد فوق نیز با وزارت کار و امور اجتماعی است. بر اساس این ماده‌ قانون کار، اگر به خاطر حادثه‌ای غیرقابل پیش‌بینی یا اتفاقی خارج از اراده افراد، تمام کارگاه یا بخشی از آن تعطیل شود یا کارفرما نتواند تعهدات خود به کارگر را پرداخت کند، قرارداد کار با تمام کارگران آن کارگاه یا کارگران بخش تعطیل شده آن به تشخیص وزارت کار معلق می‌شود و در این صورت کارگر به جای دریافت حقوق خود از کارفرما، باید حقوق خود را در قالب حق بیمه بیکاری از وزارت کار و مشخصا سازمان تأمین اجتماعی دریافت کند. همچنین ماده ۲ قانون کار ذیل واژه حقوق کارگر، به موضوع الزام کارفرما برای پرداخت حق بیمه بیکاری به کارگران می‌پردازد.

یک رویه غیرقانونی

 با وجود تاکیدات قانونی بسیار، کارگران در دوره کرونا همچنان در زمینه برخورداری از بیمه بیکاری و مزایای آن با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند. یکی از مشکلاتی که این روزها کارگران در پرداخت بیمه بیکاری با آن مواجه هستند، بحث حداقل سابقه اشتغال لازم در یک کارگاه برای برخورداری از مستمری بیمه بیکاری است؛ به طوری که به نظر می‌رسد سازمان تامین اجتماعی و ادارات کار در پرداخت بیمه بیکاری به کارگران، طبق قانون بیمه بیکاری عمل نمی‌کنند و شرایط برخورداری کارگران از مستمری بیمه بیکاری را به طور غیرقانونی سخت‌تر کرده‌اند؛ آن هم در شرایط کرونایی که طبعا این نهادها باید شرایط برخورداری از بیمه بیکاری را طبق قانون اساسی و نیز شرایط موجود اجتماعی، ساده‌تر و سهل‌تر کنند یا دست‌کم به خود قانون بیمه بیکاری عمل کنند. اما مشکل دیگری که کارگران در برخورداری از بیمه بیکاری در سال‌های اخیر و به خصوص در دوره کرونا با آن درگیرند، بحث قراردادهای موقت و نحوه تفسیر مراجع قانونی، قضایی و اجرایی کشور از قانون کار است. در این مورد و طبق رای دیوان عدالت اداری، فرض قرارداد موقت به منزله وجود اراده کارگر برای پایان قرارداد در زمان مذکور در قرارداد تلقی می‌شود. کارگران بارها گفته‌اند طبق تفسیر دیوان عدالت اداری از تبصره دو قانون کار در حدود ۲۴ سال پیش، زمینه موقتی‌سازی نیروی کار، چه در مشاغل با ماهیت غیرمستمر و چه در مشاغل با ماهیت مستمر را فراهم کرده است. این موضوع در مسئله برخورداری کارگران از بیمه بیکاری نیز تاثیر منفی خود را گذاشته است. علیرضا حیدری (کارشناس رفاه و تامین اجتماعی) در این خصوص می‌گوید: «دیوان عدالت اداری در برقراری بیمه بیکاری برای کارگرانی که قرارداد موقت دارند و در قرارداد آن‌ها تاریخ فسخ درنظر گرفته شده محدودیت ایجاد کرده و تاکید دارد که این کارگران با اراده خود بیکار شده‌اند و مستحق دریافت بیمه بیکاری نیستند. بنابراین در مورد قراردادهای موقت بیمه بیکاری را نافذ نمی‌داند؛ با این استدلال که کارگری که قرارداد موقت را آگاهانه امضا می‌کند، فسخ آن را به عنوان یکی از مفاد قرارداد پذیرفته است؛ پس ارادی بیکار شده است. درحالی که قانون بیمه بیکاری، افرادی را واجد شرایط دریافت مقرری بیمه بیکاری می‌داند که غیرارادی بیکار شده باشند. بنابراین دیوان عدالت اداری، ماده ۷ قانون کار را جزو مصادیق قانون بیمه بیکاری نمی‌داند؛ درحالی که بازار کار ایران جزو قرارداد موقت، قرارداد دیگری را به رسمیت نمی‌شناسد و مدت‌هاست که خارج از چارچوب قرارداد موقت، قرارداد دیگری منعقد نمی‌شود.

قیمت مسکن در ۲۵ شهر کشور زیر ۱۰ میلیون تومان

ایرنا: معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه پیش از این بانک مرکزی در آمار‌های منتشر شده در حوزه قیمت مسکن تنها متوسط قیمت مسکن در شهر تهران را منتشر می‌کرد، گفت: وزارت راه و شهرسازی و مرکز آمار با برنامه‌ریزی‌های انجام شده و بررسی‌های صورت گرفته متوسط قیمت حاصل از معاملات انجام شده در کل کشور را منتشر می‌کنند. محمود محمودزاده ادامه داد: با مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر لزوم درج تمامی معاملات در سامانه کد رهگیری، هم‌اکنون متوسط قیمت خرید و فروش در تمامی شهر‌ها در دسترس قرار گرفته و با ساختاری که ارائه می‌شود، هم‌اکنون متوسط قیمت مسکن در تمامی مراکز استان‌ها در سامانه وزارت راه و شهرسازی در دسترس عموم قرار می‌گیرد. وی اظهار کرد: قیمت مسکن متناسب با سایر قیمت‌ها در بازار‌های رقیب از جمله ارز، سکه و بورس دچار رشد قیمتی شده است. متوسط قیمت مسکن در اکثر استان‌های کشور (۲۵ شهر) زیر ۱۰ میلیون تومان است و در ۱۹ استان هم زیر پنج میلیون تومان است و تنها در یک استان از جمله خوزستان قیمت مسکن آن همانند تهران است. وی گفت: هم‌اکنون میزان روند افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن را شاهد هستیم.

افت ۱۰ هزار تومانی نرخ گوشت در بازار

باشگاه خبرنگاران جوان: علی‌اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، از کاهش۱۰ هزار تومانی نرخ گوشت در بازار خبر داد و گفت: هم‌اکنون هر کیلو شقه گوسفندی بدون دنبه با نرخ ۱۰۰ تا ۱۰۳ هزار تومان به مغازه‌دار و ۱۱۰ تا ۱۱۵ هزار تومان به مصرف‌کننده عرضه می‌شود. وی از روند نزولی قیمت گوشت طی هفته‌های اخیر در بازار خبر داد و گفت: با توجه به کاهش تقاضا در اواسط ماه و کنترل نسبی قاچاق دام از مرزهای کشور، نوسان چندانی در بازار متصور نیستیم. هر چند وقوع بارش و اختلال در حمل‌ونقل دام به تهران بر نوسان قیمت بازار دامن می‌زند. ملکی با اشاره به اینکه دام به اندازه کافی وجود دارد، بیان کرد: با توجه به شرایط عرضه دام، تا پایان ماه بعید است که اتفاق خاصی در بازار بیفتد و قیمت‌ها به همین شکل باقی خواهد ماند. وی ادامه داد: با توجه به کاهش قدرت خرید افراد و گسترش شیوع ویروس کرونا، کشش چندانی برای خرید گوشت در بازار وجود ندارد.

یک کارشناس اقتصاد با اعلام اینکه بودجه در سرنوشت هر کشوری نقش بسیار کلیدی و مهمی را ایفا می‌کند، اظهار داشت: مجلس باید با نگرشی موشکافانه بودجه را بررسی و در نظر بگیرد. محمد خسروی افزود: صورت هزینه سالیانه هر دولتی به بودجه بستگی دارد و حساسیت زیادی را می‌طلبد به زبان ساده نخستین تعریف قانونی محاسبات مالیاتی است که در دخل و خرج هر کشوری نقش مهمی را ایفا می‌کند. وی پیش‌بینی آینده مالی دولت‌ها را در دست بودجه دانسته و ادامه داد: هیچ دولتی نمی‌تواند بدون داشتن بودجه مدون به عمر خود ادامه دهد و بنابراین بودجه به نوعی پیش‌بینی آینده‌ای است که می‌تواند روشن یا تاریک باشد. این کارشناس اقتصاد با تاکید بر اینکه تامین بودجه در هر کشوری بر اساس اصول خاص و قوانین همان کشور است و در کشور ما قبلا متکی به درآمدهای نفتی بود اما اکنون با توجه به نوسانات درآمدهای نفتی باید به منابع جدیدی از جمله تمکین مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی و همچنین شناسایی منابع جدید مالیاتی متکی باشیم. به گفته این فعال اقتصادی مالیات و سیاست‌های مالیاتی درست می‌تواند باعث توازن تولید و توزیع صادرات شود و رونق اقتصاد را به دنبال داشته باشد. خسروی افزود: ما با کشوری در حال توسعه روبه‌رو هستیم که نیازمند پویایی اقتصاد است و به همین خاطر سیاست‌گذاری در توسعه صنعتی نقش کلیدی در این موضوع دارد و دولت می‌تواند با تدوین نظام مالیاتی درست به آنچه که باید برسد. وی با تاکید بر اینکه حمایت از بخش خصوصی و محکم کردن پایه‌های بخش خصوصی که می‌تواند بیشترین مالیات را به دولت بپردازد راهکاری است که می‌تواند به حل مشکلات اقتصادی کشور کمک شایانی کند.

تکذیب ارزان شدن بنزین خانواده‌های تک خودرویی

ایسنا: فاطمه کاهی سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ضمن تکذیب و رد تغییر قیمت بنزین و در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا قرار است برای خانواده‌هایی که تک خودرو هستند و مصرف بنزین کمی دارند قیمت بنزین در راستای صرفه‌جویی کاهش یابد؟ پاسخ داد: بنده این موضوع را تکذیب می‌کنم و تاکنون در این باره چیزی به شرکت پخش فرآورده‌های نفتی ابلاغ نشده است.دولت با هدف مدیریت مصرف و استفاده از ابزارهای تشویقی از ابتدای آذرماه برق را برای مشترکان کم مصرف رایگان کرد و قرار شد این طرح از ابتدای دی‌ماه برای مشترکان آب و گاز نیز اجرایی شود و احتمالا همین موضوع موجب ایجاد چنین شائبه‌ای در ذهن افراد شده بود که قیمت مصرف بنزین برای خانواده‌هایی که تک خودرو و دارای مصرف بنزین کمی هستند هم کاهش یابد.

واگذاری ۲ درصد از سهام شستا به بازنشستگان

مهر: محمد شریعتمداری وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی درباره آخرین اخبار از واگذاری دو درصد از سهام شستا به بازنشستگان تامین اجتماعی، اظهار کرد: پیشنهاد واگذاری دو درصد از سهام شستا به بازنشستگان تامین اجتماعی را به دولت مطرح کردیم. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه موضوع واگذاری دو درصد از سهام شستا به بازنشستگان توسط رئیس‌جمهور به کمیسیون حقوقی دولت ارجاع داده شد، گفت: قرار شد در کمیسیون حقوقی دولت بررسی‌های لازم انجام شود. شریعتمداری تصریح کرد: با توجه به اینکه بیمه‌گذاران مجموعه تامین اجتماعی تعداد زیادی از افراد هستند و برای اینکه واگذاری این دو درصد سهام به بازنشستگان مشکل حقوقی نداشته باشد کمیسیون حقوقی دولت این موضوع را باید بررسی کند.

یک میلیارد دلار در ایران دود شد

مهر: سخنگوی گمرک ایران گفت: طی چهار سال گذشته، حدود یک میلیارد دلار واردات محصولات دخانی به کشور انجام شده و همه آن دود شده است. روح‌اله لطیفی اظهار داشت: براساس آمارها در سال ۹۵، ۳۲ میلیون و ۳۲ هزار و ۲۴۰ دلار، در سال ۹۶، ۱۶ میلیون و ۳۶۴ هزار و ۳۱۲ دلار، در سال ۹۷، ۲۳ هزار و ۳۴ دلار و در سال ۹۸، ۲۹۸ دلار، واردات سیگار به کشور انجام شده است. سخنگوی گمرک ایران اضافه کرد: اما واردات کل محصولات دخانی در سال ۹۵، ۲۳۸ میلیون و ۷۹۳ هزار و ۵۱۲ دلار، در سال ۹۶، ۲۱۰ میلیون و ۹۰۹ هزار و ۳۰۱ دلار، در سال ۹۷، ۲۱۴ میلیون و ۷ هزار و ۴۲۹ دلار و در سال ۹۸، ۲۱۸ میلیون و ۲۱۲ هزار و ۴۵۱ دلار بوده است. لطیفی گفت: با این احتساب، تنها در چهار سال گذشته ۹۲۶ میلیون و ۹۲۲ هزار و ۶۹۸ دلار، یعنی حدود یک میلیارد دلار محصولات دخانی وارد شده که از این میزان ۴۸ میلیون و ۴۱۹ هزار و ۷۷۸ دلار آن تنها واردات سیگار بوده است.

تجارت جهان به علت کرونا ۵.۶ درصد آب می‌رود

اقتصاد نیوز: کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) در پیش‌بینی جدید خود اعلام کرد حجم تجارت جهانی امسال با بدترین سقوط خود پس از بحران اقتصادی جهان تا کنون مواجه شده است و ۵.۶ درصد آب خواهد رفت. این تخمین جدید نسبت به پیش‌بینی قبلی این سازمان که انتظار داشت تجارت جهانی امسال ۹ درصد آب برود، بهبود یافته است. بزرگ‌ترین سقوط قبلی در بحران اقتصادی جهان در سال ۲۰۰۹ اتفاق افتاد که طی آن تجارات بین‌المللی ۲۲ درصد سقوط کرد. آنکتاد پیش‌بینی خود در مورد بخش خدمات را بدتر کرد. این بخش از افت شدید مسافرت، حمل‌ونقل و توریسم به علت پاندمی به شدت آسیب دیده و ۱۵.۴ درصد سقوط خواهد کرد و به سطحی باز می‌گردد که آخرین بار در سال ۱۹۹۰ دیده شده بود.

پیش‌بینی روند طلای جهانی در هفته جاری

ایسنا: در پی ناکامی اونس طلا برای شکستن مقاومت در سطح ۱۸۵۰ دلار، نتیجه نظرسنجی هفتگی کیتکونیوز از کارشناسان وال استریت و سرمایه‌گذاران گوناگونی آرا درباره روند قیمت این فلز ارزشمند در هفته جاری را نشان داد. برخی از تحلیل‌گران هشدار دادند که بازار طلا به سرعت به فصل معاملات تعطیلات نزدیک می‌شود که به معنای حجم پایین‌تر معاملات و نوسان قیمت شدیدتر است. اوله هانسن، مدیر استراتژی کالا در ساکسو بانک اظهار کرد: تصور می‌کنم که سرمایه‌گذاران باید دفاترشان را ببندند و در ژانویه برگردند. در نظرسنجی هفتگی کیتکونیوز از تحلیل‌گران وال‌استریت اکثریت قابل توجهی درباره روند قیمت طلا وجود نداشت. در نظرسنجی هفته جاری ۱۵ نفر شرکت کردند که از میان آن‌ها پنج نفر معادل ۳۳ درصد به افزایش قیمت و شش نفر معادل ۴۰ درصد به کاهش قیمت طلا رای دادند و چهار نفر معادل ۲۷ درصد نظری نداشتند، اما خوش‌بینی به صعود طلا در میان سرمایه‌گذاران خرد قوی‌تر بود.

تجارت نیوز: مدیرعامل سبدگردان سرمایه ایرانیان، تمرکز بیش از حد روی شاخص را اشتباه خواند و گفت: در تحلیل بازار سرمایه، همواره نقدشوندگی و حجم بازار اهمیت بیشتری داشته است. مصطفی صفاری با اشاره به افزایش چشمگیر حجم معاملات در بازار سرمایه افزود: آمارها حکایت از بازگشت مجدد پول به بورس دارد؛ به ویژه آنکه بازارهای موازی همچون خودرو، مسکن و طلا به مرور وارد دوران طولانی رکود می‌شوند. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه چشم‌انداز روشنی پیش روی سرمایه‌گذاران بورسی است، خاطرنشان کرد: زمان افزایش سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه فرا رسیده است و با توجه به گزارش‌های قابل قبول شش ماهه در بسیاری از شرکت‌ها، حجم نقدینگی در کشور و دستورالعمل‌های جدید بازار سرمایه از جمله الزامات بازارگردانی، ممنوعیت معاملات الگوریتمی و محدود شدن سفته‌بازی، انتظار این است که بازار به سمت مثبت تغییر جهت دهد. وی تصریح کرد: عایدی بسیاری از شرکت‌های بورسی در نیمه اول امسال به اندازه کل سال گذشته بوده که این اتفاق، نویدبخش جریانی مثبت در آینده بازار سرمایه است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «نسل‌فردا» از احتمال افزایش مجدد حقوق کارگران تا قبل از پایان سال‌جاری خبر داد و گفت: با توجه به تورم و گرانی‌ها درخواست افزایش حقوق مجدد برای دستمزد کارگران پیشنهاد شده، البته این افزایش نباید باعث فشار بر کارفرمایان شود به نحوی که به دلیل عدم توان پرداخت شاهد اخراج کارگران باشیم. به عبارتی باید مشکلات طرفین ( کارفرمایان و کارگران) مد نظر قرار گیرد و براساس آن طوری که رضایت هر دو حاصل شود، افزایش حقوق صورت گیرد. مجتبی توانگر در توضیحات بیشتر این پیشنهاد بیان داشت: براساس ماده 41 قانون کار کشورمان به شورای عالی حقوق و دستمزد تکلیف شده است تا حقوق و مزایای کارگران را متناسب با نرخ تورم افزایش دهد. بنابراین از آن جا که میزان تعیین شده در ابتدای سال 99 هیچ تناسبی با مفاد این قانون و رشد قیمت‌ها ندارد، تصمیم برافزایش دوباره دستمزدهاست. خوشبختانه ممنوعیت قانونی برای اجرایش هم نداریم. این نماینده مردم تهران در مجلس یازدهم برلزوم افزایش حقوق کارگران مطابق با گرانی‌های موجود در بازار تاکید کرد و گفت: پرداخت کرایه خانه‌های چند میلیونی، انواع مخارج سرسام‌آور معیشت از پوشاک و خوراک گرفته تا هزینه تحصیل و درمان آن هم با حقوق کمتر از پنج میلیون تومان، شاهکار تلخی است که دولتمردان برای مردم رقم زده‌اند. توانگر تصریح کرد: در شرایط فعلی وضعیت کارگران دستمزد بگیر از حقوق بگیران رسمی و ثابت بسیار بدتر است و شورای عالی حقوق و دستمزد باید هرچه سریع‌تر تمهیداتی را برای افزایش مجدد فراهم کنند. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: تلاشمان بر این است تا قبل از پایان سال این تصمیم عملی شود.

اقتصاد آنلاین: به باور سیدغنی نظری نماینده مردم خلخال در مجلس هزینه‌های جاری دولت که باید از طریق کوچک‌سازی و ارتقای بهره‌وری محقق می‌شد، نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه به شکل افراطی رشد کرده است. بر این اساس وی اعتقاد دارد که کلیات بودجه قطعا در مجلس رد خواهد شد. نماینده مردم خلخال در مجلس پیرامون روند بررسی‌های کمیسیون اقتصادی در خصوص بودجه گفت: آخرین بودجه دولت، دو مشکل اساسی و بنیادین دارد که سایر مشکلات از آن‌ها منشعب می‌شود. نخست، مسئله پول‌پاشی و رویکرد انبساطی و مورد بعدی هم سیطره نگاه غیرواقعی در بودجه است. در شرایطی که میزان فروش نفت در سال‌جاری حتی به 500هزار بشکه نیز نمی‌رسد و چشم‌انداز روشنی از حل مشکلات تحریمی وجود ندارد، دولت فروش بیش از  دو میلیون بشکه نفت را برای سال آینده پیش‌بینی کرده است.