پیگیری مشکلات رسانههای کاغذی در گفتوگو با معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد
تعداد بازدید : 8
برای تهیه کاغذ ارزان در تلاشیم!
نویسنده : دریاوفایی / گروه ایران
رسانهها اعم از مکتوب و غیرمکتوب، عضو جدانشدنی از پیکره سواد اجتماعی هستند. این موضوع بر کسی پوشیده نیست؛ اما این روزها بیشتر از هر زمان دیگری انواع مشکلات اقتصادی این بازوان توانمند به ویژه روزنامهها را دچار فلج و از کارافتادگی کرده است. بدون شک ابهامات و پرسشهایی پیرامون فرجام نشریات مکتوب وجود دارد. پیرامون آنچه ذکر شد، پرسشهایی را با «محمدخدادادی» معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد مطرح کردیم که در ادامه میخوانید:
-
با توجه به کمبود و گرانی کاغذ و نرخ ارز و دلار و از طرفی الزام روزنامهها به اینکه باید حداقل در۲۷ استان توزیع داشته باشند، تکلیفشان برای حل این معادله دشوار چیست؟
واقعیت این است که در شرایط کنونی، روزنامهها و سایر رسانههای مکتوب کشور به اسباب گوناگونی چون گسترش فضای مجازی و توسعه پرشتاب تکنولوژیهای ارتباطاتی و اطلاعرسانی از یکسو و همچنین هزینههای بالای تولید و توزیع محتوا از دیگر سو، با مشکلات پرشماری مواجه شدهاند. البته ما طی دو سال گذشته و در راستای سیاستهای حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از رسانهها، با درک این مسئله همواره در پی رفع چالشهای اقتصادی رسانههای مکتوب بودهایم که یکی از آنها تأمین و توزیع کاغذ ارزانقیمت میان رسانههاست. با وجود اینکه در سال ۹۷ نزدیک به 40میلیون دلار پول صرف واردات و توزیع کاغذ شد، اما طی سال 98 کاغذی برای توزیع در اختیار این معاونت نبود؛ اما با مدیریت منابع و فضای همکاری و همدلی که میان مدیران رسانهها و مجموعه معاونت مطبوعاتی ایجاد شد، توانستیم از ابتدای سال۹۸ تا به امروز با صرف مجموعاً ۲۰میلیون دلار کاغذ مورد نیاز آنها را تأمین و توزیع کنیم. درخصوص یارانه مستقیم هم درحالیکه طی سال۹۷ صدمیلیاردتومان یارانه توزیع شد و بعضاً اعتراضهایی نیز همراه داشت، اما با اینکه طی سال گذشته ۵۰میلیارد تومان یارانه توزیع شد و بهرغم نصف شدن میزان آن، چون ارائه آن برمبنای شیوهنامههای جدید صورت گرفت، با اعتراضی همراه نبودهایم. در سال جاری نیز تاکنون بیش از هفتاد میلیارد تومان یارانه پرداخت شده و پیشبینی میشود در اوایل فروردین مانده یارانه با هدف کمک به رسانهها در فضای کرونا پرداخت شود.
-
آینده رسانههای چاپی ازجمله روزنامهها که رسالت اطلاعرسانی به جامعه را برعهده دارند، چطور ارزیابی میکنید؟
با توجه به توسعه روزافزون فضای مجازی و تاثیرات شگرفی که تحولات تکنولوژیکی بر همه ارکان زندگی مردم گذاشته است، تصور دنیایی بدون رسانه امری غیرممکن است. در دنیای شبکهای امروز، کلاندادهها و سیستمهای هوشمند الکترونیکی تحولاتی بسیار فراتر از تصور بشر را رقم زده و دگرگونیهایی را ایجاد کرده که تاثیرات درخور توجهی در عرصههای مختلف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، بینالمللی و... داشته و خواهند داشت. پیشبینیها حاکی از آن است که در آیندهای نه چندان دور، کاربران و فعالان فضای مجازی و شبکههای اجتماعی با بهرهمندی از هوش مصنوعی و رباتهای فعال در فضای مجازی، تاثیرات کلانی را بر سیاستگذاریها و تصمیمگیریها خواهند داشت. البته که بنده معتقدم فضای مجازی و شبکههای اجتماعی از برخی جهات کارکردهای متفاوتی دارند.
به عقیده من آنچه امروزه در دنیای رسانه بهویژه در حوزه روزنامهها و نشریات معنا پیدا میکند، بعد از خبر است. بعد از خبر، یعنی اطلاعات تکمیلی و تخصصی یک رویداد. این اطلاعات نیازمند کارکرد تخصصی در جمعآوری، پردازش و انتشار اطلاعات است. از طرفی انتظارات مخاطب امروز همانند انتظارات مخاطب دیروز نیست. به عبارتی اگر در گذشته دوران انحصار اطلاعات را تجربه کردهایم، امروز دوران انتشار اطلاعاتی است که خروجی آن انتخاب مردم است. رسانه، زمانی در انتخاب مردم قرار میگیرد که آنچه مخاطب نمیداند را در اختیارش قرار دهد. علاوه بر آن زمانی از انتخاب مردم خارج میشود که آنچه میداند را دوباره به او بگوید و وارد بدیهیات شود. کارکرد رسانههای چاپی در اینجاست که اهمیت فراوانی پیدا میکند.
-
با توجه به بدی شرایط موجود، خبر خوشی برای روزنامهها دارید؟
واقعیت این است که با تلاش مجموعه همکاران معاونت مطبوعاتی و تعامل خوبی که با اهالی رسانه ایجاد شد، بهرغم مشکلات اقتصادی ناشی از تحریمها و شیوع همهگیری کرونا، شاهد اتفاقات خوبی در حوزه خدماترسانی به این قشر فرهیخته بودیم که از آن جمله میتوان به بیمه 6500 خبرنگار از طریق اعتبارات صندوق اعتباری هنر، برگزاری دورههای آموزشی تخصصی برای خبرنگاران رسانههای سراسری و استانی، ارائه مشاورههای رایگان بهصورت حضوری و غیرحضوری به خبرنگاران و اصحاب رسانه در زمینههای حقوقی، مالیاتی و بیمهای، اعطای اینترنت بدون فیلتر برای رسانهها و خبرنگاران، حمایت مادی و معنوی از خبرنگاران، در حد بضاعت و بنا به درخواستهای موردی، حمایت از برگزاری جشنوارههای سراسری و استانی اشاره کرد.
همچنین با توجه به شیوع همهگیری کرونا و مشکلاتی که برای رسانهها و اهالی رسانه ایجاد کرد نیز قرار دادن مشاغل رسانهای در فهرست 10شغل آسیبدیده از کرونا، اعطای وام کمبهره و استمهال یا جبران هزینه بیمه، اعطای 11هزار کارت اینترنت رایگان همراه اول و ایرانسل، حمایت از خبرنگاران و خانواده خبرنگاران مبتلاشده یا آسیبدیده از ویروس کرونا نیز ازجمله اقدامات خوب معاونت مطبوعاتی بود که همه اینها صرفنظر از ابعاد هدایتیِ مسئولیتهای اینجانب بهعنوان دبیر کمیته اطلاعرسانی و مدیریت جو روانی کروناست. در پیگیری خرید و توزیع کاغذ ارزانقیمت برای روزنامهها که یقیناً به بهترین صورت ممکن به انجام خواهد رسید، همچنین پیگیری جدی معافیت مالیاتی رسانهها، هرچه در توان داشتیم گذاشتیم که یاری رسانهها را انجام دهیم. البته همه اینها جدای از خدماتیاست که این معاونت بهطورمعمول به رسانهها ارائه میکند.
-
چه راهکاری را برای ادامه فعالیت روزنامهها پیشنهاد میدهید؟
توصیه من به روزنامهها این است که-مطابق آنچه در فضای مجازی اتفاق میافتد و اطلاعات همچنان دنبال خبر هستند-، باید خبر را کنار بگذارند و به دنبال بعد از خبر باشند؛ چون سرعت انتقال اطلاعات در روزنامه امکانپذیر نیست. ثانیاً از فضای خامفروشی بیرون آیند و دنبال فرآوردهسازی باشند و با تبدیل اطلاعات به فرآورده، در محتوای خود ارزشافزوده ایجاد کنند. نیز سوژهپردازی را تقویت کنند و «صحت» را بر «سرعت» انتشار مقدم بدانند. علاوه بر اینها، دستهبندی اطلاعات و کوتاهنویسی و سادهنویسی مسئله مهمی است که به انسان در دیده شدن مطالب کمک بسیاری میکند. امروزه هر قدر حجم مطلب کمتر باشد، بیشتر دیده میشوید. لذا باید به سمت کوتاهنویسی و سادهنویسی بروید؛ چون به دلیل حجم انبوه اطلاعات، زمانِ محدود و قدرت انتخابِ بالا، تمرکز مخاطب روی متن بعضاً ثانیهای است؛ لذا باید تلاش کنید تا مخاطبتان را در این زمان محدود به سمت خواندن مطلب سوق دهید.