از آنجایی که رسانههای آمریکایی حدس میزنند که جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا به زودی به ریاض سفر کند و با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان نیز ملاقات داشته باشد، شور و هیجان زیادی در واشنگتن به وجود آمده است. برخی از اعضای حزب بایدن یعنی حزب دموکرات نیز به او درباره ملاقات با وارث 36 ساله تاج و تخت عربستان هشدار میدهند.
باید توجه داشت که عربستان سعودی، سیزدهمین کشور بزرگ جهان، فقط از نظر جغرافیایی مهم نیست، بلکه این پادشاهی به عنوان یک صادرکننده پیشرو در نفت، از نظر استراتژیک نیز مهم است و همچنین از نظر سیاسی متحد سنتی آمریکا، به عنوان مثال در معاملات با ایران، به حساب میآید. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده با سفر به عربستان به عنوان اولین سفر خارجی خود بر این اهمیت تاکید کرد.
اما بایدن میخواست از سلف خود در این موضوع فاصله بگیرد و از زمان تصدی قدرت هرگز با بن سلمان ملاقات نکرده که از دیدگاه ریاض، یک توهین به حساب میآید. بایدن همچنین موضعی در قبال محمد بن سلمان برسر جنگ یمن دارد که او را بیش از پیش ناخرسند کرده است. همچنین رئیس جمهوری امریکا یکی از سرسختترین منتقدان سیاستهای ضد حقوق بشری ولیعهد عربستان بوده است.
اما در بهار، جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین وضعیت جهان را به طرز چشمگیری تغییر داد. یکی از پیامدهای آن، افزایش قیمت نفت در سراسر جهان و در نتیجه اهمیت فزاینده کشورهای صادرکننده نفت مانند عربستان سعودی و ونزوئلاست.
تلاش واشنگتن برای ترغیب ریاض به تولید نفت بیشتر به منظور کاهش رشد قیمتها و در نتیجه تخلیه خزانه جنگی روسیه در نهایت موفقیت آمیز بود: اوپک به رهبری عربستان سعودی اخیراً با افزایش تولید موافقت کرد. اما به گفته ولیعهد عربستان، این امتیاز بهای خود را دارد: بن سلمان از رئیس جمهوری آمریکا میخواهد که سرانجام او را به عنوان شریک و حاکم واقعی عربستان سعودی به رسمیت بشناسد و دقیقاً میداند که در حال حاضر چه قدرتی دارد. کشور او که اغلب توسط غرب مورد انتقاد قرار میگیرد، به عنوان تأمین کننده انرژی دوباره بسیار اهمیت دارد. قیمت بالای نفت باعث شد شرکت دولتی آرامکو بیشترین سود را از زمان عرضه اولیه سهام خود در پایان سال 2019 به دست آورد: در سه ماهه اول تقریباً 40 میلیارد دلار. به همین دلیل است که بازاندیشی در کاخ سفید از مدتها قبل آغاز شده است.
مقامات دولت آمریکا در ماههای اخیر بارها به خلیج فارس سفر کردهاند. مشاوران بایدن نیز اخیراً از رئیس جمهورشان خواستهاند تا تنشها را کم و فضا در روابط دو کشور را تلطیف کند که ظاهراً او اکنون پذیرفته است. در حال حاضر، او احتمالاً سفر به عربستان سعودی را با سفر به اسرائیل در ماه ژوئیه توام خواهد کرد، البته اگر دولت آشفته در بیت المقدس همچنان پابرجا باشد.
بایدن هفته گذشته از «رهبری شجاعانه» ریاض پس از تمدید آتش بس شکننده در یمن جنگ زده تمجید کرد. اتفاقی که در نوع خود از سوی رئیس جمهوری امریکا بی سابقه محسوب میشود. اما در پس مبارزه عربستان با گروه حوثیها، منافع و ترسهای گستردهتری وجود دارد. زیرا ریاض آن را اساساً به عنوان رقابتی با ایران بر سر قدرت و نفوذ در منطقه میداند. به عنوان مثال، حوثیها بارها با پهپاد به تأسیسات نفتی عربستان حمله کردهاند در حالی که ریاض نتوانسته است در برابر این حملات کاری از پیش ببرد. این امر مایه شرمساری ولیعهد محمد بن سلمان شده است که مانند دیگر کشورهای منطقه، قدرت طلبی ایران را یک خطر میبیند.
اگر تلاشها برای متقاعد کردن تهران برای امضای توافق هستهای جدید شکست بخورد، این تهدید میتواند حتی بیشتر شود. اما شانس غرب برای رسیدن به تفاهم با جمهوری اسلامی ایران اندک به نظر میرسد. این موضوع نیز احتمالاً در زمان سفر بایدن به عربستان سعودی مطرح خواهد شد.