طی آئینی از کارمندان نمونه و بازنشستگان شرکت گاز مازندران تجلیل شد. سید حمزه عمادی، دبیر ستاد بزرگداشت هفته دولت شرکت گاز استان در این مراسم با گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان انقلاب اسلامی و رجایی و باهنر گفت: اخلاص، مردم‌داری، خدمت بی‌منت و کسب رضایت الهی از ویژگی‌های شهیدان رجایی و باهنر بود و لذا دولتی که شهید رجایی تشکیل داد دولتی ماندگار، الگو و الهام‌بخش شد. وی در ادامه با بیان اهمیت انرژی گاز در جهت تأمین رفاه و آسایش برای مردم اظهار داشت: رسیدن گاز به مناطق کوهستانی و صعب العبور استان برای بسیاری از ساکنین آن مناطق مانند یک رؤیا بود که بحمدا... محقق شده و گاز باعث آرامش روستاییان عزیز شده است. عمادی افزود: بی شک امروز با تجلیل از همکاران پر تلاش خود، همت و مجاهدت نیروی انسانی دست اندرکار در عرصه خدمات گازرسانی را ارج نهاده و قدردان تلاشهای پر ثمر آنها باشیم. در ادامه رحیم مسلمی مدیر منابع انسانی شرکت گاز مازندران از بازنشستگان به‌عنوان سرمایه انسانی سازمان که حائز تجارب ارزنده‌ای هستند؛ یاد کرد و افزود: تقدیر و تجلیل از بازنشستگان، از عوامل موفقیت و وظیفه سازمانی است.

در این مراسم ۵۰ نفر از کارکنان به عنوان کارمند نمونه در سطح شرکت گاز استان مازندران و ۳۰ نفر از بازنشستگان تجلیل شدند.

شاخص کل بورس در هفته گذشته هم منفی به کار خود پایان داد و هفته را نیز با سقوط حدود 12 هزار واحد کلید زد. نگاهی به روند این روزهای شاخص کل بازار سرمایه نشان می‌دهد که در وضعیت فعلی، این شاخص در منجمدترین حالت ممکن قرارداد. به‌طوری‌که فاصله حمایت و مقاومت آن به حدی کم است که عملاً روندی خنثی و منجمد دارد. در چنین شرایطی، نه می‌توان برای بورس روند صعودی پیش‌بینی کرد و نه روند نزولی.

• بورس، همچنان در انتظار برجام

نامشخص بودن نتیجه مذاکرات هسته‌ای و احیای برجام یکی از مهم‌ترین ریسک‌های این روزهای بازار سرمایه است. ابهامی که باعث شده تا گروه‌های مختلف بازار به‌خصوص آن‌هایی که از برجام بیشترین تأثیر را می‌پذیرند، روزی سبزپوش و دیگر روز، قرمز پوش باشند. چراکه احیای برجام بر سوددهی گروه‌های مختلف بازار، اثرات متفاوتی خواهد گذاشت. اگر برجام احیاء شود و تحریم‌ها برداشته شود، درآمد صنایعی مانند صنعت بانکداری، خودرویی و حمل‌ونقل افزایش می‌یابد. از سویی دیگر، احیای برجام باعث کاهش قیمت دلار در بازار آزاد می‌شود. کاهش قیمت دلار هرچند می‌تواند باعث کاهش درآمد شرکت‌های صادرات ‌محور می‌شود، اما به دلیل رفع تحریم‌ها، برخی معامله‌گران معتقدند که کاهش درآمد شرکت‌های صادراتی – به دلیل کاهش نرخ ارز-، موقتی خواهد بود و پس از مدتی به دلیل توسعه بازارهای صادراتی، درآمد و سوددهی شرکت‌های ارزآور هم افزایش خواهد یافت. در نقطه مقابل، در صورت بی‌نتیجه بودن مذاکرات هسته‌ای، قیمت دلار افزایش می‌یابد و درآمد صنایعی مانند صنعت بانکداری و خودرویی کاهش می‌یابد. اما نکته مهم این است که چون هنوز نتیجه مذاکرات هسته‌ای مشخص نیست، این مباحث به فرضیه «اگر چنین شود»، «اگر چنین نشود» تبدیل‌شده‌اند که در شرایط فعلی، پاسخ قطعی به آن‌ها نمی‌توان داد. طبیعی است هراندازه بازار با فرضیه‌ها و ابهام‌های بیشتری روبرو شود، عدم اطمینان معامله‌گران و فعالان اقتصادی بیشتر می‌شود و در این صورت نمی‌توان در چنین شرایطی انتظار شکل‌گیری یک‌روند مشخص در بازار سهام داشت.

• امید به احیای برجام، کمرنگ شده است

این روزها، اخبار و حتی شایعات منتشرشده پیرامون نتیجه مذاکرات هسته‌ای، بر نرخ ارز تأثیرمی گذارد و باعث بالا و پایین رفتن قیمت دلار در بازار آزاد می‌شود. این وضعیت در شرایطی است که پس از ماه‌ها انتظار، برای تعیین تکلیف احیای برجام، به نظر می‌رسد طولانی شدن مذاکرات هسته‌ای، باعث شده تا مجدد، امید معامله‌گران به احیای برجام کمرنگ شود. موضوعی که در روزهای گذشته باعث شد تا قیمت دلار برای کاهش بیشتر از سطوح فعلی قیمتی، مقاومت کند. عدم احیای برجام، موضوعی است که می‌تواند سبب افزایش قیمت دلار، کاهش قیمت سهام شرکت‌هایی که از احیای برجام سود می‌بردند – مانند صنعت بانکداری و حمل‌ونقل -، کاهش شاخص کل همراه با خروج مداوم پول از بازار سهام شود. اما نکته مهم (حائز اهمیت) این است که در وضعیت فعلی متأسفانه پارادایم‌ها یا همان الگوهای ذهنی معامله گران، بیش از واقعیت‌ها در شکل‌گیری روند بازار سرمایه نقش ایفا می‌کند.

• نقش پررنگ تفکر ذهنی در بازار سرمایه

همان‌طور که گفته شد، نگاهی به عملکرد معامله‌گران در بازار سرمایه نشان می‌دهد که پاره‌ایم ها – تفکر و الگوی ذهنی- بسیار بیشتر از واقعیت‌ها در شکل‌گیری روند بازار نقش ایفا می‌کند. برای مثال، پس از توقف رشد قیمت سهام در مردادماه سال 98، بسیاری از معامله‌گران معتقد بودند که کاهش قیمت سهام، یک اصلاح موقتی است و بازار به‌روزهای پررونق خود بازمی‌گردد. این پاردایم ذهنی به‌اندازه‌ای قوی بود که معامله‌گران ذوب شدن آرام سرمایه‌های خود را هم نمی‌دیدند و زمانی متوجه شدند که دیگر کار از کار گذشته بود و برخی از آن‌ها حتی بیش از نیمی از سرمایه‌های خود را در بورس ازدست‌داده بودند. اکنون هم بر این باور هستند که در صورت احیای برجام، درآمد شرکت‌ها و قیمت سهام مسیر افزایشی به خود می‌گیرد و به‌روزهای پررونق خود بازخواهد گشت. طبیعتاً چنین واقعیتی نیازمند آن است که اولآ شرکت‌های ایرانی بتوانند به‌سرعت سهم خود را در بازارهای هدف به دست بیاورد – که به نظر می‌رسد این امر به دلیل وجود رقبای پرقدرت در بازارهای جهانی، به‌سرعت میسر نباشد - و دوم اینکه، باید دیدگاه‌ها نسبت به ارزش‌گذاری سهام تغییر کند. بنابراین سؤال مهم این است که آیا در وضعیت فعلی، توافقی دوباره بر سر مسئله هسته‌ای ایران، می‌تواند به چنین تغییرات بزرگی منتهی شود؟ در جواب باید گفت که اگر قرار بود احیای برجام به‌سرعت به چنین دستاوردهای بزرگی تبدیل شود، حتماً باید چنین تجربه‌ای را نورخان تر در توافق قبلی برجام می‌دیدیم، اما در آن زمان نیز چنین مسئله‌ای محقق نشد. حال مشخص نیست چرا در شرایط کنونی که مذاکرات هسته‌ای هنوز به نتیجه دلخواه نرسیده است و برجام احیا نشده است، برخی معتقدند که توافقی تازه حول مسئله هسته‌ای می‌تواند به این تغییرات بزرگ منتهی شود؟

• افزایش نرخ سود بین‌بانکی، عامل دیگر ریزش شاخص بورس

نرخ بهره بین‌بانکی در اوایل شهریورماه سال جاری، با یک درصد افزایش نسبت به 26 مردادماه به رقمی معادل 20.65 درصد رسید. این نرخ در حالی مجدد افزایش یافت که شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی تأکید بر کنترل و مدیریت آن داشتند. افزایش نرخ بهره بین‌بانکی، اگرچه به‌طور مستقیم بر سوددهی شرکت‌ها تأثیر نمی‌گذارد، اما چون بانک‌ها حاضر می‌شوند تا با پرداخت سود بیشتر به سپرده‌گذاران - به‌جای استقراض از بانک مرکزی و یا بازار بین‌بانکی- کسری خود را جبران کنند، پس در چنین شرایطی، افزایش نرخ بهره بین‌بانکی به‌طور غیرمستقیم – از طریق افزایش هزینه‌های تأمین مالی شرکت‌ها – می‌تواند باعث کاهش سوددهی شرکت‌ها ورزش بیشتر شاخص کل بازار سرمایه شود.

• ابهام در بازارهای جهان

برکنار ریسک‌های داخلی، بازارهای جهانی هم با ابهام‌های زیادی روبرو است. یک روز، خبر کنترل نرخ تورم و افزایش نرخ سود بانکی منتشر می‌شود و در روز دیگر، انتشار شاخص‌های اقتصادی، خبر از احتمال ورود کشورهای مختلف دنیا به دوران رکود اقتصادی و تشدید تورم می‌دهند. ابهام‌ها و ریسک‌هایی که در کنار عواملی همچون، ادامه تنش‌ها میان روسیه و اوکراین، کاهش ادامه‌دار قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی و شرایط نابسامان اقتصاد چین، باعث شده تا نگرانی از آینده اقتصاد جهان در بین معامله گران و فعالان اقتصادی چندین برابر افزایش یابد.

• سرمایه‌گذاران بااحتیاط رفتار کنند

در شرایط فعلی که شاخص کل بازار سهام در منجمدترین حالت ممکن قرار دارد و ریسک‌های سیستماتیک در بازار سرمایه زیاد است، بهتر است سرمایه‌گذاران یا اطلاعات و تحلیل دقیق بنیادی و تکنیکالی نسبت به معامله سهام در بازار اقدام نمایند و یا تا کاهش ابهام‌ها و ریسک‌های موجود در بازار، به‌جای سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس دریکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری – با توجه به میزان و سطح ریسک‌پذیری – سرمایه‌گذاری نمایند.

نسل فردا / گروه اقتصاد

شرکت «گازپروم» روسیه اعلام کرد که صادرات گاز به اروپا از طریق خط لوله «نورد استریم» را پس از مشخص شدن نشتی در توربین این خط لوله، به طور کامل متوقف کرده است.

این شرکت علت توقف کامل صادرات گاز از طریق خط لوله «نورد استریم» را مشخص شدن نشتی در این خط لوله به هنگام عملیات «تعمیر و نگهداری» تأسیسات انتقال اعلام کرد.

پیش‌تر شرکت گازپروم اعلام کرده بود که صادرات گاز به اروپا از طریق خط لوله «نورد استریم» را برای انجام تعمیرات مورد نیاز از روز پنج‌شنبه ۳۱ اوت به مدت سه روز متوقف می‌کند.

اروپایی‌ها که به شدت به گاز روسیه نیاز دارند، کرملین را متهم می‌کنند که از صادرات گاز برای اعمال فشار به دولت‌های اروپایی همزمان با جنگ در اوکراین استفاده می‌کند، موضوعی که مسکو آن را رد می‌کند.

کرملین مدعی است که به دلیل تحریم‌های وضع‌شده از سوی کشورهای غربی قادر به انجام تعمیرات ضروری روی خط لوله «نورد استریم» نیست و در نتیجه میزان صادرات گاز به کشورهای اروپایی را کاهش داده است.

توربینی که پیشتر برای تعمیر به کانادا ارسال شده بود، تاکنون برنگشته است و روسیه و آلمان بر سر چرایی بازنگشتن این توربین به محل خود با یکدیگر مشاجره می‌کنند.

روسیه از زمان حمله نظامی به اوکراین، در واکنش به تحریم‌های گسترده غرب علیه مسکو، صادرات گاز به کشورهای اروپایی را به شدت کاهش داده است.

آلمان که این روزها در مرکز بحران کمبود انرژی قرار دارد، بر اتخاذ تدابیر بیشتر و تنوع بخشیدن به سبد انرژی مورد نیاز خود تأکید کرد.

کلوس مولر، رئیس تنظیم مقررات بخش انرژی آلمان گفت که با توجه به تصمیم روسیه برای تعلیق انتقال گاز به اروپا از طرق خط لوله نورد استریم، پایانه‌های گاز طبیعی مایع، ذخیره‌سازی و صرفه‌جویی در مصرف اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.

آلمان در حال حاضر بیشترین گاز طبیعی مورد نیاز خود را از نروژ، هلند و بلژیک دریافت می‌کند.

با وجود نگرانی‌ها از کمبود گاز در زمستان در کشورهای اروپایی، پیش‌بینی می‌شود که روسیه عرضه محدود گاز به اروپا که بازار اصلی این کشور است را حفظ کند زیرا مسکو در صورت توقف کامل صادرات گاز به اروپا، منبع درآمدی مهمی را از دست خواهد داد.