نسل فردا / گروه فرهنگ و هنر

سینمای ایران با کسب ۳ جایزه از دوره هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز، شمار جوایز کسب شده سینمای ایران از قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان به عدد ۶۱ رسید. حضور پرفروغ سینمای ایران در دوره اخیر جشنواره ونیز در حالی رقم خورد که سال گذشته سینمای ایران تنها در بخش جنبی هفته منتقدین با فیلم «زالاوا» حضور داشت و جایزه بزرگ این بخش را دریافت کرد.

هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز در حالی به کار خود پایان داد که در شب اختتامیه سه جایزه مهم به سینمای ایران تعلق گرفت و فیلم «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر مرد (محسن تنابنده) بخش افق‌ها را به خود اختصاص داد و فیلم «خرس نیست» از جعفر پناهی جایزه ویژه هیات داوران بخش مسابقه اصلی را به خود اختصاص داد.

موفق‌ترین حضور سینمای ایران در ونیز در سال ۲۰۰۰ و در پنجاه و هفتمین دوره این رویداد سینمایی رقم خورد و جعفر پناهی با فیلم «دایره» در بخش مسابقه رسمی حضور داشت و جایزه اصلی شیر طلایی بهترین فیلم جشنواره را برای سینمای ایران به ارمغان آورد. این فیلم پنج جایزه دیگر نیز در ونیز دریافت کرد، جایزه فیپرشی، جایزه یونیسف، تقدیرنامه کلیسای جهانی، جایزه بهترین بازیگر زن برای مجموعه بازیگران زن فیلم از طرف سندیکای ملی نویسندگان سینمایی ایتالیا و جایزه سرجیوترازاتی. از دیگر جوایز مهم سینمای ایران در جشنواره ونیز می‌توان به سه جایزه بزرگ هیات داوران، فیپرشی و هیات داوران جوان در سال ۱۹۹۹ برای فیلم «باد ما را خواهد برد» ساخته عباس کیارستمی و کسب جایزه بهترین فیلمنامه ونیز در سال ۲۰۱۴ با فیلم «قصه‌ها» ساخته رخشان بنی‌اعتماد اشاره کرد.

ایسنا: آیین نکوداشت شبیه خوانان با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیران هنری کشور، پیشکسوتان و هنرمندان عرصه تعزیه‌خوانی برگزار شد.

آیین نکوداشت شبیه‌خوانان با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود سالاری معاون امور هنری وزارت فرهنگ، محمود شالویی مشاور وزیر فرهنگ، کاظم نظری مدیر کل اداره هنرهای نمایشی و جمعی از مدیران هنری و شبیه‌خوانان عرصه تعزیه در تماشاخانه سنگلج برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، محمود فرهنگ، دبیر دوازدهمین دوره سراسری و اولین رویداد بین‌المللی «صاحبدلان» ضمن تسلیت اربعین حسینی در سخنانی گفت: امسال از شبیه‌خوانان شهر تهران برای اجرا به مدت ده شب در فضای تئاتر شهر دعوت کردیم و اجراهای خوبی دیدیم که اتفاق قابل تاملی برای شبیه‌خوانی کشور ماست.

محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگر آیین نکوداشت شبیه‌خوان درباره تعزیه، گفت: تعزیه از هنرهای دینی و اصیل کشور است و نقطه‌ای از ایران عزیز وجود ندارد که در طول سال رنگ هنر تعزیه به خود نبیند، از این جهت هنر تعزیه، رویدادی کم نظیر در عرصه فرهنگ و هنر به شمار می‌رود.

او ادامه داد: هر ساله در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی، در کنار دسته‌های عزاداری، هنر تعزیه به عنوان فصلی جداگانه از عزاداری به حیات خود ادامه داده است و با وجود تغییر نسل‌ها و ذائقه‌ها و وجود روش‌های نوین نمایشی، همچنان به عنوان هنر اصیل در روح و جان مردم عزیز ایران نفوذ کرده است که این مسئله از گره خوردن این هنر دینی با نام مبارک حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و شهدای کربلا سرچشمه می‌گیرد.

اسماعیلی با بیان این که هنر تعزیه برای مردم یک نمایش عادی محسوب نمی‌شود، گفت: مردم به قصد تقرب و تبرک در مراسم شبیه‌خوانی حضور پیدا می‌کنند. از این منظر هنر تعزیه ابزاری برای عزاداری در رثای اهل بیت (ع) و دعا برای برآورده شدن حاجات است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: فعالیت نهادهای حاکمیتی و دولتی در عرصه هنرهای دینی همچون هنر تعزیه معطوف به تسهیل‌گری برای حضور هنرمندان و درخشش آن‌ها است تا با رفع موانع شاهد رونق هر چه بیشتر نمایش دینی در عرصه هنر کشور باشیم.

وزیر فرهنگ با اشاره به حضورش اخیر در مرز چزابه و بازدید از مواکب وزارت فرهنگ گفت: در دیدار اخیر از مرز چزابه، شاهد اجرای تعزیه‌ای از هنرمندان منطقه رامهرمز خوزستان بودیم از سوی دیگر در سفرهای استانی متعددی که طی ماه‌های محرم و صفر داشته‌ایم، به تماشای هنر تعزیه نشسته‌ایم که این موارد نشان دهنده محبوبیت این هنر آیینی نزد مردم شهرهای مختلف دارد.

امروز روز ملی سینما است در واقع روز ملی سینما باید روز آشتی مخاطب با سینما، روز آشتی صنوف و عوامل سینما و باید روز بزرگی برای مخاطبین و سینماگران باشد. اتفاقاتی که در این روز می افتد باید مورد بازنگری قرار گیرد. یاسر احمدی کارگردان و تهیه کننده، فیلمنامه نویس و مستندساز سینمای ایران و برنده جوایز بین المللی است، برای آشنایی بیشتر با سینما و حال و هوای این روزهایش با این کارگردان جوان به گفتگو نشستیم.

• به نظر شما انتخاب یک روز به نام سینما می‌تواند باز گو کننده سینما برای مخاطب باشد؟

انتخاب یک روز برای سینما کافی نیست و امروز شاهد آن هستیم که در روز ملی سینما نمی‌توان واقعه‌ای به یاد ماندنی در ذهن مخاطب رقم زد و سبب شد تا دل اهالی سینما خوش باشد. در این روز طرح‌های تشویقی مانند بلیط نیم بها باعث افزایش انگیزهٔ مخاطب می‌شود اما این رکوردها زنی‌ها اگر چه مناسب اما کافی نیست. در واقع با گسترش پلتفرم‌ها و بالابودن قیمت بلیط، فراموشی لذت تماشای فیلم از پرده جادویی، حذف شده است. با توجه به مشکلات معیشتی مردمی، موارد فرهنگی و هنری از سبد کالای خانواده‌ها حذف شده و سبب شده مردم از سینما دور شوند. برنامه‌های ملی و استانی برای این روز جوابگو نیست و مخاطب و اهالی سینما تفاوتی بین روزهای عادی و روز ملی و جشن ملی سینما حس نمی‌کنند. تولید کنندگان سینما نیز باید به سمت بیان مشکلات بروند ما نباید راهکار ارائه دهیم مخاطب باید خودش تصمیم بگیرد. تجربه دیدن فیلم در سینما غیرقابل وصف است و این تجربه می‌تواند در بیان مفاهیم مؤثر باشد. ما باید به مخاطب یادآوری کنیم که لذت تماشای فیلم در سینما خاص است و می‌تواند مردم را با سینما آشتی دهد.

• در روز ملی سینما به نظرتان چه چیز را باید به ذهن مخاطبین این هنر منتقل کرد؟

روز ملی سینما روز جشن هنر هفتم و برای یاداوری بزرگانی است که برای ما خاطره ساختند و زحمت برای سینما کشیده‌اند. اما عدم مدیریت و نبود استراتژی مشخص در مورد سینما وجود دارد و نمی‌دانیم در این روز باید چه چیزی را به مخاطبان نمایش دهیم. سینمای ما هنوز صنعتی نشده و با توجه به هزینه‌های بالایی که دارد هنوز حمایت درستی در آن تعریف نشده و شاهد این هستیم که فیلم‌های زیادی در صف اکران مانده‌اند. سرمایه گذارانی که وارد این بخش می‌شوند فشار زیادی بر اندیشه فیلم ساز می‌آورند و این سبب کاهش کیفیت فیلم‌های تولید شده می‌شود. از سویی ممیزی‌های بی شماری که ارگان‌ها دارند دست و پای هنرمندان را می‌بندد.

• نظرتان در رابطه با اکران ماهواره‌ای فیلم‌ها چیست؟

اکران ماهواره‌ای فیلم‌هایی که هنوز روی پرده سینما در حال اکران است موضوعی جدی است که سبب کاهش فروش می‌شود. ورود سرمایه گذارن به حوزه سینما با توجه به مشکلات این حوزه و نبود امنیت و پیش بینی بازگشت سرمایه بسیار اندک بوده و سبب می‌شود تا از حمایت بخش خصوصی محروم بمانیم. سینما می‌تواند در مواجهه با مسائل و معضلات اجتماعی و حتی فراتر از آن در مورد مسائل خانواده موجب ایجاد انگیزه کنید، امید آفرین باشد و منجر به حل مشکلات شود. فیلم یک جامعه تصویری محسوب می‌شود که پدیده‌های اجتماعی را در دل خود نمایان می‌کند و از نظر جامعه شناسی سینما واجد ویژگی‌ها آموزشی و تحقیقاتی هستند.

• لطفاً در رابطه با فیلم پا به ماه که در حال ساخت آن هستید برایمان بگویید

 فیلم سینمایی «پا به ماه» در ژانر کمدی آماده ساخت است و سعی کردیم از سطح موضوعات به عمق موضوع حرکت کنیم. پا به ماه در مرحله جذب اسپانسر و سرمایه گذار بوده و هیچ ارگان و سازمانی که متولی این امر و حتی مسئولینی که دایه دار برطرف شدن مشکل عدم فرزند اوری هستند به ما کمک نکردند. بعد از حدود ۶ ماه تحقیق و پژوهش میدانی و مطالعه مقالات داخلی و خارجی در مرحله نگارش فیلمنامه هستیم. این فیلم با توجه به نمایش معضلات و مشکلات خانواده‌ها و عدم رقبت آن‌ها برای آوردن فرزند، نمایش آینده آنها و مشکلات تک فرزندی و سالمندی آن‌ها می‌تواند مخاطب را درگیر کند و لحظات شاد و جذابی را برای بیننده ایجاد کند و مخاطب را به فکر فرو ببرد و تا اندازه‌ای آنها را تشویق و ترغیب به این امر کند. با توجه به ترسی که در بخش خصوصی از بازگشت سرمایه در سینمای کودک وجود دارد، سبب شده تا سرمایه گذاری مناسب از سوی حامیان صورت نگیرد. فیلم سطح گسترده‌ای از مخاطبان را در بر می‌گیرد و ما برای موفقیت فروش آن روش‌های مختلف نمایش را مد نظر داریم. باتوجه به آن که بازیگران خوب و مطرح برای بازی در این فیلم در نظر گرفته شده‌اند در حدود 7 میلیارد تومان برآورد بودجه برای ساخت این فیلم شده است و قسمتی از هزینه‌ها از طریق بخش خصوصی در حال تأمین است. بر اساس ابهام در بازگشت سرمایه در این مورد شاهد نگرانیهایی هستیم و امکان توجیه سرمایه گذار وجود ندارد. کودکان ما امروز از انیمشن های هالیود الگو می‌گیرند در آخرین فیلمی که در ژانر کودک با نام «خداحافظ سینما» ساختم به همین مشکل پرداختم. در فیلم سرآلیش نیز به کودک همسری بدون سیاه نمایی پرداختم و این حقیقتی است که وجود دارد، سینما می‌تواند مفاهیم را به درستی ارائه دهد. در عصر تکنولوژی مخاطبان به بهترین فیلم‌ها و سریال‌ها دستری دارند و قطعاً موضوعاتی که ما می‌توانیم به آن پردازیم با جذابیتی که رقبا ایجاد می‌کنند فاصله دارد و باید جسارت از سوی مسئولین بیشتر باشد تا مخاطب را بتوانیم به سینمای ایران برگردانیم.