بررسی نسل فردا از ماجرای مینی پالایشگاه در گفت و گو با کارشناسان و تصمیم گیران؛
تعداد بازدید : 2
مِنوی باز نفتی یا مُسکن خبری
نویسنده : زهرا وفایی نیا / گروه اقتصاد
اگرچه احداث مینی پالایشگاهها و دعوت سرمایه گذاران برای این پروژه، موضوع تازهای نیست اما طی روزهای گذشته تعدادی ازبهارستان نشین ها به طور جدیتر راه اندازی مینی پالایشگاهها را مطرح و خواستارانجام آن شدهاند.
هادی بیگی نژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی که درهمین خصوص طی هفتههای گذشته از تصویب طرح «تشکیل شرکت ملی پالایش و پتروشیمی» در کمیسیون انرژی خبر داده است، راجع محاسن و لزوم اجرای چنین پروژهای نیز گفت: طبق بررسیهای انجام شده در مینی پتروپالایشگاه ها بین ۵ تا ۱۰ هزار بشکه در طول روز نفت به فرآوردههای پتروشیمی تبدیل میشود، از سوی دیگر این پروژهها آب زیادی مصرف نمیکنند و آلودگی زیادی هم ندارند.
وی به اشتغال زایی بیش از ۱۵۰ نفر به طور مستقیم در مینی پتروپالایشگاه ها اشاره کرد و ادامه داد: در صدد هستیم این پروژههای راهبردی را در سطح کشور راه اندازی کنیم. ایران بزرگترین تولید کننده متانول است و میتواند این محصول ارزشمند را به سایر محصولات ارزشمند دیگر تبدیل کند و اگر این موضوع محقق شود در سطح کلان ارزآوری فراوانی دارد.
بیگی نژاد همچنین توضیح داد: در سطح کشور ۲۷ میلیون تن فرآورده سنگین نفتی تولید میشود لذا باید به جایی برسیم که ثروت موجود در کشور را تبدیل به پول کنیم.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس یازدهم تاکید کرد: متاسفانه تاکنون برای زنجیره ارزش نفت هیچ اقدام عملیاتی صورت نگرفته است، بنابراین باید نگاه پتروشیمیایی به نفت شکل بگیرد.
اما هدف از ساخت مینی پالایشگاهها چیست؟ این پرسشی است که عضو دیگری از کمیسیون انرژی مجلس به آن پاسخ داد. سهراب گیلانی توضیح داد: هدف از ایجاد پالایشگاههای بزرگ و کوچک این است که بتوانند از نفت خام، پس از فرآوری استفادههای مفیدتری کنند. به عبارتی نفت خام که استخراج میشود به طور خالص هیچ استفادهای ندارد و همراه آن قیر و ناخالصیهای دیگری وجود دارد. این ناخالصیها توسط همین پالایشگاه و مینی پالایشگاه گرفته میشود و در نهایت از نفت، فرآوریهای مختلفی میشود.
با این حال «آیا مینی پالایشگاهها صرفه اقتصادی هم دارند»؟ برزو حاجی پور کارشناس حوزه نفت نیز در پاسخ به این پرسش گفت: از آنجایی که هزینه کردن برای راه اندازی یک مینی پالایشگاه از نظر اقتصادی به صرفه نمیباشد بنابراین باعث تولید محصولات کم ارزش میشود. از طرفی احداث مینی پالایشگاه برای محیط زیست بسیار مضر است.
وی درتوضیحات بیشتر پیرامون مجوز ساخت مینی پالایشگاه نیز بیان داشت: اگر افرادی که مایلاند مجوز برای احداث مینی پالایشگاه اقدام کنند، حتماً باید گواهینامه آن را دریافت کنند و دارای کد ملی مصرف انرژی باشند. اما دریافت مجوز ساخت مینی پالایشگاه به این راحتیها نمیباشد و ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا بتوانید مجوز را دریافت کنید و برای راه اندازی مینی پالایشگاه اقدام کنید. از طرفی وقتی صحبت از احداث مینی پالایشگاه میشود منظور سرمایههای چندمیلیاردی برای احداث آن می باشد.
این کارشناس حوزه نفت ادامه داد: از آنجا که راه اندازی پالایشگاه دارای پیچیدگیهای بسیار زیادی می باشد و ممکن است فرد را با مشکلات زیادی رو به رو کند پیشنهاد میشود عجولانه تصمیم گیری نشود و متقاضیان سرمایه گذار به دنبال خطوط تولیدی باشند که در کشور مورد حمایت قرار میگیرند و فروش شما را تضمین میکنند.
حاجی پور گفت: سرمایه گذارانی که قصد راه اندازی مینی پالایشگاه را دارند، جهت آغاز فعالیت صنعتی خود باید جواز تأسیس از سازمانهای مربوطه دریافت کنند. بدین منظور سرمایه گذاران باید در ابتدا به سفارش و تنظیم طرح توجیهی مینی پالایشگاه اقدام نمایند. کارشناسان در طرح توجیهی، پروژه را از لحاظ اقتصادی، فنی و عملیاتی بررسی کرده و طرح را برای ارائه به سازمان یا نهاد صادرکننده مجوز آماده میکنند.
وی همچنین عدم نیاز به سرمایه هنگفت را از مزایای احداث مینی پالایشگاه عنوان کرد و اظهار داشت: سرمایه اولیه برای راه اندازی این کسب و کار در درجه اول به ظرفیت مینی پالایشگاه بستگی دارد. مینی ریفاینرها میتوانند، روزانه 200 بشکه تا 20 هزار بشکه نفت خام را تصفیه کنند. افزون بر آن برخی از مینی ریفاینرها قابلیت جابجایی دارند؛ اما برخی به صورت ثابت احداث میشوند. مینی ریفاینرهای متحرک سرمایه بالاتری نسبت به نوع ثابت نیاز دارند.
این کارشناس حوزه نفت خاطرنشان کرد: میزان سرمایه به فرایند تصفیه نفت خام و نوع محصول تولیدی نیز وابستگی دارد. برآورد سرمایه اولیه از ارکان و اصول مهم طرح توجیهی مینی پالایشگاه مقیاس کوچک می باشد زیرا دیگر شاخصهای مالی طرح بر پایه آن مورد آنالیز قرار میگیرند.
حاجی پور در پاسخ به اینکه «سود مینی پالایشگاه به چه صورت است»؟ گفت: احداث مینی پالایشگاه از طرحهای سرمایه گذاری سودآور است زیرا امکان تولید فرآوردههای مختلف نفتی در کوتاهترین زمان ممکن در آن وجود دارد. تولید محصولات متنوع، ارزش افزوده خوبی را برای کارآفرینان در این بخش فراهم میآورد. نرخ بازده داخلی در این طرح بین 25 تا 40 درصد و مدت زمان بازگشت سرمایه بین 3 تا 4 سال برآورد شده است.
وی افزود: مینی پالایشگاهها عموماً در کنار خطوط انتقال لوله نفت با هزینه خیلی کمتر از پالایشگاههای بزرگ احداث میگردند. خوراک یا ماده اولیه برای این پالایشگاهها متنوع بوده و تنها نفت خام نیست. هم اکنون با افزایش صادرات میعانات گازی توسط پالایشگاههای بزرگ، تولید میعانات گازی توسط مینی پالایشگاهها و فروش آن در داخل کشور سودآوری خوبی برای آنها به دنبال دارد.
حاجی پور گفت: افزون بر آن به دلیل امکان پذیر بودن واردات نفت خام از سایر کشورها، احداث مینی پالایشگاهها در مناطق مرزی نیز هوشمندانه می باشد. ضمن این که توجیه پذیری اقتصادی پروژه در طرح توجیهی مینی پالایشگاه نیز اثبات شده است.
وی درپایان پیرامون چیستی مینی پالایشگاهها نیز یادآور شد: مینی پالایشگاهها مانند پالایشگاههای بزرگ وظیفه تصفیه نفت خام را بر عهده دارند، با این تفاوت که از ابعاد و مقیاس بسیار کوچکتری برخوردار میباشند. با رشد جمعیت در کشور و نیاز کارخانجات و صنایع مختلف در اقصی نقاط کشور به فرآوردههای نفتی، احداث پالایشگاهها یا مینی ریفاینرها در کشورمان رواج پیدا کرد. وجود خطوط نفت به صورت پراکنده در نقاط مختلف کشور نیز دلیلی برای تمایل سرمایه گذاران به احداث مینی پالایشگاهها می باشد. گازوئیل، گاز مایع، نفتا، گوگرد، قیر، مازوت و فرآوردههای شیمیایی از مهمترین محصولاتی هستند که توسط مینی ریفاینرها تولید میگردند.